Научниците предупредуваат дека досегашните пресметки за распределба на емисиите наградуваат неактивност и им даваат предност на земјите со големо историско загадување. Тие предлагаат воведување на т.н. дисконтинуирани емисиски патеки што јасно покажуваат колку најбогатите земји заостануваат со климатските акции. Државите со поголеми емисии добиваат помали краткорочни обврски за намалување, бидејќи постојниот модел претпоставува продолжување на истите нивоа на емисии на стакленички гасови како почетна точка, пишуваат европските научници Јан Робио ду Понт, Марк Декер, Детелф ван Вуурен и Мичиел Шејфер од Институтот за одржлив развој „Коперник“ при Универзитетот во Утрехт.
Досегашните модели се неправични
Истражувањето покажува дека досегашните модели на распределба на емисиите неоправдано наградуваат земји со најголемо историско загадување. Истражувачите споредиле две методологии: континуирана, која ги пресметува денешните емисии и постепено ја намалува траекторијата кон целта, и дисконтинуирана, која се вкрстува со практиката на распределба врз основа на историски емисии и веднаш започнува од фер дистрибуција. Сегашниот модел ги признава земјите со нивните историски високи емисии како појдовна точка, така што тие имаат поблаги обврски во иднина.
Дисконтинуираниот модел ја укинува оваа распределба врз основа на историските емисии, со што се воведуваат драматични разлики во пресметката на обврските на земјите за намалување на емисиите на стакленички гасови.
Новиот модел открива дека историски континуирано најголемите загадувачи сè уште се најголеми климатски должници: САД, Канада и Австралија, бидејќи до 2035 година би требало да преминат на негативни емисии, односно мораат да складираат повеќе CO2 од атмосферата отколку што произведуваат. По жител, најлоша е Саудиска Арабија, која има екстремно високи емисии по човек, што во континуираниот модел останува покриено. Европската Унија како целина изгледа подобро во континуираниот модел, но во дисконтинуираниот се искачува на листата на должници.
Мерките треба да бидат значително построги
Сепак, истражувачите од „Коперник“ во својата работа јасно покажуваат дека сите национални планови на земјите членки на ЕУ треба да бидат значително построги. Зошто е важно тоа?
Парискиот договор ја дефинира целта: да се ограничи порастот на глобалната температура значително под два степена и да се вложат напори за да се ограничи на еден и пол степен. Ако се смета континуирано, најголемите загадувачи можат да тврдат дека нивните цели се остварливи, иако во реалноста не се.
Дисконтинуираниот модел ја разоткрива таа илузија и покажува што треба да направи секоја земја за да учествува правично во заедничката цел. Студијата проценува дека користењето на континуитетот не е неопходно, туку е политички избор. Во правен контекст, тоа може да биде пресудно: сè повеќе судови во Европа и во светот бараат државите да ги оправдаат своите климатски цели според критериумите на праведноста. Ако се применува дисконтинуираниот модел, судската пракса би можела да стане построга кон големите емитери.
