Бројките покажуваат дека само 29 отсто од организациите поднесуваат изјава за модерно ропство како што се бара со закон
Во привремените јавни куќи, сервисите за миење автомобили, салоните за нокти и безброј други видови бизниси, ропството се шири неконтролирано во Велика Британија, честопати пред очите на пошироката јавност. Владините процени велат дека бројот на жртви е 10.000 во 2020 година, иако Антиропската интернационала тврди дека реалната бројка е десет пати поголема – повеќе од 130.000 луѓе.
– Ропството е една од оние работи за кои многу луѓе веруваат дека се случува на друго место или на други луѓе, дека тоа не влијае на нив на кој било начин, облик или форма – вели Џастин Картер, директор на организацијата за борба против ропството „Ансин“.
Но ова не може да биде подалеку од вистината, продолжи таа.
– Сите сме засегнати од ропството на еден или друг начин. Без разлика дали тоа е одлука што ја носиме за работата за која плаќаме, храната што ја јадеме или облеката што ја носиме. Сите ние сме засегнати – и можеме да влијаеме – на оваа ситуација – вели таа.
Може да му се случи секому
Ропството се врши на многу различни начини, било да е тоа принудна работа, сексуална, криминална и финансиска експлоатација или домашна ропство. Со наједноставни зборови, тоа се случува кога некој – често во ранлива позиција – е експлоатиран и злоупотребен од друг, обично за пари. Возраста, статусот на имиграција, зависноста, физичкото и менталното здравје или способност – сето тоа може да ги стави луѓето во ризик.
– Навистина е важно да се признае дека не постои фиксен профил за тоа како изгледа жртвата. Затоа, важно е да се продолжи со реалните индикатори: дали луѓето се доволно платени?, дали се почитувани на работа?, какво обезбедување имаат? – вели Кејт Робертс од невладината организација „Фокус на трудовата експлоатација“.
Голем број фактори, кои често се преклопуваат, ги туркаат луѓето во рацете на експлоататорите, иако кризата со трошоците за живот го мултиплицира проблемот во последниве месеци.
– Гледаме сѐ повеќе и повеќе луѓе на работ затоа што немаат приход каков што имаа некогаш. Тие би можеле да се свртат кон нешто што вообичаено не би го направиле бидејќи ќе станат очајни – додава Картер.
Над една третина од семејствата нема да можат да си ги дозволат трошоците за основните работи, како што се редовна храна на маса или замена на облеката до април 2024 година, според анализата на фондацијата „Њу економикс“.
Турнат во долниот дел на стомакот
Додека кризата за трошоците на животот е надворешно прашање, поттикнато од глобалните кризи како што се војната во Украина и климатските промени, исто така се смета дека владината политика дозволува ропството да напредува.
Според Робертс, „не се спроведуваат соодветни работни регулативи“ и јавните тела дизајнирани да ги надгледуваат се „масовно со недоволно ресурси“, давајќи им одврзани раце на бескрупулозните компании да ги искористуваат другите без да бидат повикани на одговорност.
Законот за модерно ропство од 2015 година им става обврска на компаниите да проверат дали има експлоатација во нивните синџири на снабдување. Сепак, овластениот институт за набавки откри дека напорите за справување со проблемот се во застој, при што само 29 отсто од организациите поднеле изјава за модерно ропство како што се бара.
Портпаролот на Министерството за внатрешни работи го нарече модерното ропство „варварско злосторство“ и рече дека Владата е „посветена да го уништи“.
Иако британските државјани стануваат жртви на ропство, Картер вели дека луѓето што неодамна пристигнале во земјата се „зрели за експлоатација“, особено ако дошле преку недозволени средства или имаат несигурен имиграциски статус.
Работниците на фармите, кои патуваат илјадници милји за да го намалат недостигот од работна сила на фармите во Обединетото Кралство, се соочија со незаконски одбивања на платите, при што некои плаќаа и по 16 фунти дневно, според истражувањето на Бирото за истражувачко новинарство и „Вајс ворлд“.
Минималната саатница е 10,42 фунти, заклучно со април (11,87 евра на час).
– Дел од проблемот е „културата на страв“ создадена од политиката на „непријателска средина“ на Конзервативната партија кон имигрантите, која ги спречува луѓето да зборуваат за лошите услови за работа или да пристапат до нивните права – вели Робертс.
Објавено во 2012 година, „непријателското опкружување“ се однесува на збир мерки – засновани на принципот „прво депортирање, апел подоцна“ – создадени да им го отежнат животот што е можно повеќе на лицата без соодветна документација. Тоа беше нашироко осудено како неефикасно и нехумано.
– Сè што направивме е што им дадовме поголема моќ на експлоататорите со тоа што ги вовлекуваме луѓето под земја – изјави Робертс.
И таа верува дека претстојниот Закон за илегална миграција, кој има цел да ги отстрани луѓето што нелегално пристигнуваат во ОК, само ќе ги влоши работите.
– Експлоататорите ќе можат да им се закануваат на луѓето да не зборуваат, предупредувајќи ги дека ако одат кај властите, би можеле да бидат притворени на неодредено време или да бидат отстранети во Руанда. Треба да го спречиме тоа – додава Робертс.
Сепак, сѐ поголем замав зема мислењето дека превенцијата е од витално значење за запирање на експлоатацијата пред да стане целосно ропство. Ропството или трговијата со луѓе може да вклучи континуирана принуда и контрола што има разорно психолошко и ментално влијание. Покрај човечкото страдање има и значително економско влијание.
Владините процени велат дека годишната цена на модерното ропство за економијата на Велика Британија е од 3,3 до 4,3 милијарди фунти (3,76 до 3,87 милијарди евра). Ова се заснова на нејзината процена од 10.000 до 13.000 жртви. Сепак, организацијата против ропството „Ансин“ сугерира дека вистинската цена може да биде поблиску до 40 милијарди фунти (45,56 милијарди евра) ако се земе предвид она што тие го велат дека е реалниот број на луѓе во ропство.
