Олаф Шолц го презеде статусот на Ангела Меркел на „кризен канцелар“, ако може неговата прва година на функцијата да се окарактеризира така
Како изгледа германската политика по една година од мандатот на новиот канцелар
Криза избувна на европска територија само два месеца откако Олаф Шолц застана на чело на германската влада, а тековниот дискурс за тоа колку воена и финансиска поддршка Европската Унија (ЕУ) треба да ѝ обезбеди на Украина често кружи околу најголемата економија во Унијата. Децениската силна енергетска зависност на Германија од Русија беше критикувана и ја направи државата ранлива, а брзањето на Шолц да најде алтернативи за рускиот гас доведе до тензии меѓу коалициските партии на новата германска влада и ги принуди делумно да се повлечат од своите цели во климатската политика. Притаената инфлација се заканува на постпандемиското закрепнување на економиите низ Европа, а главната грижа на германските гласачи е дали ќе можат да си дозволат да го вклучат греењето оваа зима. Тогаш, како Олаф Шолц ја промени улогата на Германија во Европа?
Важен, но не и доминантен играч во Европа
Шолц сака Германија да биде важен играч во Европа, но повеќе да не е доминантна, велат експертите. Ларс Хајдер, главен уредник на весникот „Хамбургер Абендблат“, изјави за „Јуроњуз“ дека во суштина, Олаф Шолц е воден од убедувањето дека Европа може да продолжи да постои во светот во 21 век само ако е обединета. Хајдер додаде дека тоа е, исто така, причината зошто тој не притиска напред и не го презема водството, како што постојано се бара. Германскиот канцелар повеќе не смее да остава впечаток дека тој на крајот одлучува што и како ќе се случува во Европа.
Земјата, која некогаш беше славно наречена „неподготвен хегемон“ од магазинот „Економист“ во 2013 година, навидум се повлекува за да стане порамноправен партнер под Шолц. Хајдер, исто така, смета дека тензиите меѓу новиот канцелар и францускиот претседател Емануел Макрон за прашања како што се енергетската криза и односите со Кина се претерани од медиумите. Олаф Шолц дефинитивно ја знае вредноста на сојузот Берлин-Париз и исто така знае дека Франција е најважниот партнер на Германија, барем во рамките на ЕУ, истакнува Хајдер.
„Избегнување ризици или преземање лидерска улога во однос на Украина“
Додека Германија ѝ обезбеди на Украина тековна воена, привремена и финансиска поддршка, некои веруваат дека Берлин има историска одговорност да преземе многу поголема активна, а не само реактивна улога во помагањето на Украина да се избори против руската инвазија. Германскиот канцелар застана рамо до рамо со претседателката на Комисијата на ЕУ, Урсула фон дер Лејен, за време на нејзиното патување во Берлин во октомври 2022 година и го повтори неговиот повик до меѓународните партнери да се согласат на „Маршалов план“ за на Украина да ѝ се помогне да се обнови од штетите од конфликтот. Шолц призна дека во наредните години ќе бидат потребни милијарди евра и долари.
Стефан Мајстер, шеф на програмата за меѓународен поредок и демократија на Германскиот совет за надворешни односи (ДГАП), признава дека Германија сега направила „повеќе отколку што често се дискутира во однос на снабдувањето со оружје и финансиската поддршка“ за Украина, но дека Шолц сè уште има одговорност да го обликува европскиот одговор повеќе отколку што имал досега. Мајстер смета дека Шолц не сака да ризикува и навистина не го презема водството во Украина, ниту во внатрешната политика ниту на европско ниво.
Според Мајстер, ова ја ослабело ЕУ и ја направило уште позависна од американската акција и реакција. Не е доволна само состојбата во која се наоѓа Европа во моментов, за најголемата економија во Европа да не биде водечка по клучните прашања поврзани со Украина во конфликтот. Тој додава и дека германскиот и европскиот одговор треба да бидат попрогресивни и стратегиски, наместо само да ги „замачкува“ реакциите на настаните додека се одвиваат. Поддршката за Украина меѓу германските граѓани останува висока, но Шолц ќе треба да ги држи гласачите на своја страна доколку трошоците од конфликтот продолжат да се зголемуваат во наредните месеци или години.
Правење разлика со климатската политика
Политиката за климатските промени останува важна грижа за германските и европските гласачи, но напредокот во земјата е попречен бидејќи Шолц одлучи да го продолжи работењето на нуклеарните централи, јагленот да се користи и понатаму во термоцентралите, но и да најде други извори на природен гас како решенија за спречување на енергетска криза дома. Зелената партија, која е негов коалициски партнер, со тешко срце ги прифати овие одлуки.
Како што изјави за „Јуроњуз“ Размус Андерсен, германски европратеник од Зелените, сега е најважно да се почитуваат долгорочните цели за климатската политика содржани во нивниот коалициски договор. Андерсен е оптимист и за напредокот веќе постигнат на европско ниво со улогата на германските Зелени во владата на Шолц. Иако сопствените цели на климатската политика на Шолц можеби не се амбициозни, партијата на Зелените ќе продолжи да бара од него одговорност во Берлин и Брисел, велат експертите.
„Барајќи го своето место на ниво на ЕУ“
Ставот од Брисел е, исто така, дека Шолц „не сакал да игра водечка улога“ кога станува збор за заедничкиот одговор на конфликтот во Украина, објаснува Андерсен. Но тој исто така признава дека ова е сè уште прва година од неговиот мандат на функцијата и Шолц „сè уште го бара својот простор на европско ниво“. Со тековниот конфликт на прагот на ЕУ, потребна е подобра стратегија на среден и подолг рок, велат експертите. ЕУ, исто така, треба да погледне во иднината за критичните прашања како што се безбедноста, политиката за климатски промени и доселувањето.
Популарноста на германскиот канцелар во Германија заостанува зад министрите од неговата Зелена партија, Аналена Баербок и Роберт Хабек, според анкетите на „Форшунгсгрупе“ во ноември. Шолц не сака Германија да биде доминантна сила во Европа, но оваа неподготвеност да ја преземе одговорноста се толкува како неуспех да се дејствува, според многумина.
