За испораката на толкав обем на муниција, земјите-членки треба да добијат делумна компензација преку фондот на ЕУ, кој се користи за финансирање на испораките на оружје во Киев во последните месеци. Според постојните планови, за испраќање муниција во Украина ќе бидат достапни вкупно две милијарди евра. Значајно е да се издвои фактот дека досега набавките за одбрана во Европската Унија беа главно во рацете на одделни влади-членки на ЕУ, а сега тоа за првпат се прави заеднички во олку голем обем
Деескалација на руско-украинскиот конфликт не е на повидок
Членките на Европската Унија планираат да ја снабдат Украина со еден милион парчиња артилериска муниција во следните 12 месеци. Ова официјално го изјавија повеќе дипломати на ЕУ од земји-членки во јавноста.
– Постигнавме политички консензус да испратиме еден милион парчиња артилериска муниција од 155 милиметри во Украина – изјави естонскиот министер за одбрана Хано Певкур за новинарите на маргините на состанокот на министрите за надворешни работи и одбрана на ЕУ во Брисел.
– Има многу, многу детали што допрва треба да се решат, но за мене најважно е да ги завршиме овие преговори и ова ми покажува една работа: ако има волја, има начин – рече Певкур, чија земја ја почна иницијативата.
На следниот состанок, на почетокот на следната работна седмица, групата од 16 членки на ЕУ и Норвешка се очекува да потпишат документ познат како „Проектен аранжман“, со кој се утврдуваат условите за работа за заедничко вложување за купување муниција од 155 милиметри, под водство на Европската агенција за одбрана на ЕУ. Значајно е да се издвои фактот дека досега набавките за одбрана во Европската Унија беа главно во рацете на одделни влади-членки на ЕУ, а сега тоа за првпат се прави заеднички во олку голем обем.
Но најпрво, земјите на ЕУ треба веднаш да започнат со снабдување со муниција за Украина од нивните постојни резерви. Дополнително, членките на ЕУ треба заеднички да набават повеќе гранати од калибар 155 мм во следните шест месеци за да ѝ помогнат на Украина на долг рок. За испорака на муниција, земјите-членки треба да добијат делумна компензација преку фондот на ЕУ, кој се користи за финансирање на испораките на оружје во Киев во последните месеци.
Според постојните планови, за испраќање муниција во Киев ќе бидат достапни вкупно две милијарди евра. Договорот е склучен поради стравувањата дека на Украина релативно бргу би можело да ѝ недостига значително количество важни видови муниција.
Министрите за надворешни работи на ЕУ одобрија трифазен акциски план, чија цел е да се снабдат украинските сили со најмалку еден милион гранати од 155 милиметри и да се дополнат стратегиските резерви на земјите од ЕУ, од кои некои се речиси целосно исцрпени, изјавија претставниците на петте делегации.
Договорот го поздрави шефот на украинската дипломатија Дмитро Кулеба, кој на средбата учествуваше преку видеоконференција.
– Повеќе артилериска муниција за Украина што е можно поскоро. Тоа беше главна тема на дискусија на денешниот Совет за надворешни работи на ЕУ – напиша Кулеба на Твитер, додавајќи дека договорот „ќе ги зајакне способностите на украинските воени сили на бојното поле“.
Договорот, кој беше претставен пред лидерите на ЕУ на самитот изминативе денови, е одговор на итниот апел испратен од украинскиот претседател Володимир Зеленски на 9 март. Милијарда евра ќе бидат искористени како компензација на земјите-членки за муниција што ќе биде земена од нивните магацини по цена од 1.000 до 1.300 евра за граната. Некои од нив денеска чинат 4.000 евра, беше објаснето, со напомена дека цените растат. Договорот предвидува испорака до 31 мај.
Втората милијарда ќе биде искористена за заедничка набавка на гранати од 155 милиметри наменети за Украина. Склучувањето на договорот е предвидено за септември со цел да се намали времето на испорака на шест-осум месеци.
Целта на третиот дел од планот е да се зголеми производствениот капацитет на десетина компании од ЕУ што произведуваат оружје со цел „да ги дополнат резервите на земјите од ЕУ и да продолжат да ги снабдуваат украинските сили“.
Две милијарди евра ќе бидат повлечени од Европскиот мировен фонд (ЕПФ), вонбуџетскиот финансиски инструмент на Европската Унија што ја подобрува способноста на ЕУ да дејствува како глобален обезбедувач на безбедност. Основана е во март 2021 година за да го зачува мирот, да спречи конфликти и да ја зајакне меѓународната безбедност. Од почетокот на војната, објектот се користи за снабдување на Украина со оружје. Постигнат е начелен договор за доделување дополнителни средства во износ од 3,5 милијарди евра за дополнување на објектот, прецизираа дипломатите.
Подготвил: Mарјан Велевски
