Правни или политички конфликти во Израел

Тековниов конфликт е еден од најважните конфликти и процеси во современиот свет, односот меѓу извршната и законодавната власт од една страна и касационото судство од друга страна

И покрај неколкумесечните протести на сите структури на израелската левица, вклучувајќи и делови од безбедносните служби, законите беа донесени во јули, а владејачкото мнозинство нема намера да запре. Тоа повторно го отвори големиот конфликт меѓу Нетанјаху и израелската десница со американската еврејска заедница, која е токму еден од носителите на леволибералната агенда.
Голем број западни леволиберални медиуми и агенции, од кои медиумите за жал ги земаат „своите вести, коментари итн., а со тоа и нивниот поглед на светот“, главно известуваа крајно еднострано, со огромни симпатии кон опозицијата и протестите, обидувајќи се да ги намалат стремежите на владината реформа. Сепак, ова е еден од најважните конфликти и процеси во современиот свет, односот меѓу извршната и законодавната власт од една страна и (навистина бурното) касационо судство од друга страна.
Имено, истото тоа е проблем со кој се занимавав во неколку понови книги, по истражувањето што во раните 1990-ти го започна познатиот американски судија и правен мислител Роберт Борк. Уште во тоа време тој и уште неколку правни доајени почнаа да зборуваат за „судската диктатура“, односно „американската болест“ што почна масовно да се шири низ светот. До четириесеттите години на минатиот век, освен САД, само Врховниот суд на Норвешка имаше можност да ги поништи законите донесени од парламентот без премногу размислување и нашироко да ги толкува одредбите од уставот и (не)компатибилноста на законите со уставот. Оттогаш, под влијание на американските фондации и научници од други земји што се вратија во своите земји и ја шират оваа нова идеологија, таа почна да се шири како шумски пожар, предизвикувајќи огромни проблеми во десетици земји. Судиите станаа самоуверени арбитри на целиот политички живот, а пред сѐ на системот на вредности на кој почива едно општество, од актери што треба да го применуваат законот.

Освен во ретки случаи (полскиот уставен суд), тие ја искористија својата самопрогласена моќ еднострано за промовирање доста радикална агенда, протерувајќи ги традицијата и религијата зад јавниот простор и образовниот живот, а во последните децении водеа директна борба против идејата за семејството и општеството. Од 1950-тите, Врховниот суд на САД стана многу помоќна и поважна институција во оваа земја од Конгресот, па дури и од претседателите. Со редица јасно противуставни одлуки, како онаа на Ро против Вејд, која беше во сила 49 години, се воведуваа нови практики и правни решенија против кои беа огромно мнозинство разумни и одговорни граѓани.
Заедно со американскиот, по ваквото т.н. насилство, се прослави и Врховниот суд на Израел, на чело со еден од водачите на актуелните протести, судијата Ахарон Барак. За време на неговото владеење, оваа институција ги прошири своите овластувања до невидени размери, давајќи си за право да суди за секоја одлука на Кнесетот (израелскиот парламент), врз основа на сопствените критериуми на „разумност“. Тој во своите одлуки и пресуди не само што директно ги применувал и воведувал најразновидните одлуки на меѓународните судови, под чија јурисдикција не припаѓала државата Израел (на пр. Европскиот суд за човекови права), туку се повикувал и на одлуките на судовите во други земји. Сето тоа директно ги поништи волјата и политиката на демократски избраните претставници на народот. Притоа, Барак и судиите станаа де факто самопрогласени диктатори на сите аспекти од израелскиот живот што се обидоа да ги контролираат.
Имено, секоја реформа и одбрана на државата од глобалните корпорации и меѓународните финансиски предатори, како и од фанатиците против семејството, не е можна додека не се врати суверенитетот над законите и нормите на сопствената држава. Затоа што националните банки и врховните судови, благодарение на глобалната констелација и владеењето на леволибералната идеологија, станаа, под превезот на наводната независност, всушност дел од глобалните сили и агенти на влијанието на една нова, многу штетна идеологија. Обидот на Полска да го запре овој процес и да воведе контрола врз ваквите претензии на судството доведе до спор со Брисел и финансиски казни што ги трпеше подолго време.

Нетанјаху тргна во истата насока со воведување низа ограничувања за примената на таканаречениот принцип на разумност и за ограничување на видовите закони по кои Врховниот суд има право да постапува. И покрај неколкумесечните протести на сите структури на израелската левица, вклучувајќи и делови од безбедносните служби, законите беа донесени во јули и владејачкото мнозинство нема намера да запре. Ова повторно го отвори големиот конфликт меѓу Нетанјаху и израелската десница со американската еврејска заедница, која е токму еден од носителите на леволибералната агенда. На пример, сите големи технолошки израелски корпорации што се тесно поврзани со нивните американско-еврејски соработници, со кои ја делат истата хипстерска идеологија, активно учествуваат во протестите.
Нетанјаху брутално го отфрли повикот на Бајден да се запре овој реформски пакет, додека администрацијата на Бајден од сосема други причини отвора фронт и против Врховниот суд на САД, од чиј (конзервативен) состав и одлуки не е задоволна. Левичарите беа тие што универзално ја поткопаа поранешната доверба во судовите како независни, објективни тела со ваква злоупотреба. Последица на тоа е општа политизација на сѐ и враќање на принципите на чиста политичка моќ.

Миша Ѓурковиќ

Авторот е научен советник, Институт за европски студии

Политика.рс