Не сум, како некои европски политичари, премногу убеден дека повторно воведените гранични контроли ќе бидат само привремени – краткотрајни. На тоа укажува брзото влошување на безбедносната ситуација во и околу самата Европа, а тоа секако не се случува спонтано, само по себе, туку е многу систематски управувано и координирано, како, на крајот на краиштата, сите поголеми регионални или глобални процеси низ историјата – барем во минатиот век-два
Последните терористички напади на тлото на Европската Унија, како оној во Брисел кога беа убиени двајца државјани на Шведска од исламистички екстремист по потекло од Тунис, серија закани за нови терористички напади, како и продолжување на огромниот мигрантскиот бран што со години „удира“ по тлото на Европа, на Блискиот Исток и Африка, се јасни показатели дека во истата таа Европа многу работи не се во ред и дека брзо мора да се преземе нешто. Особено во контекст на опасната војна на источните граници на ЕУ, украинската војна, која е крајно непредвидлива и потенцијално разорна доколку дојде до несакана ескалација и прелевање надвор од таа земја.
И како сето горенаведено да не е доволно, во Израел моментално се разгорува опасна војна, која се заканува да го вовлече целиот регион на Блискиот Исток во крајно ризичен конфликт. Не треба да се зборува какви последици може да има за светот, пред сѐ за Европската Унија, која со своите непромислени потези самата дозволи и овозможи многу работи што сега негативно се случуваат.
А еден од најјасните показатели дека „ѓаволот ја презеде шегата“ и дека ситуацијата станува крајно сериозна е новата серија на мерки за повторно воведување гранични контроли меѓу одделни членки на Европската Унија, како онаа на германско-полската граница, а неодамна меѓу Италија и Словенија и Словенија со Хрватска и Унгарија.
Затоа што сите добро знаат дека постигнувањето на слободното движење на луѓето и капиталот во шенген-зоната е најголемата гордост на ЕУ и нејзините бриселски лидери и дека никогаш не сакале да го доведат во прашање со подигање нови гранични бариери, дури и тогаш кога многумина со трезвени умови повикуваа – и во однос на мигрантската криза и во однос на намалувањето на ризикот од тероризам. Затоа и сега се слушаат гласовите на некои политичари дека сето тоа е само краткорочна мерка и дека наскоро сѐ ќе се врати во нормала.
Сепак, очигледно е дека споменатата гордост мора да се проголта и да се преземат мерки што ќе ја зајакнат безбедноста на граѓаните во практика, а не само на реторичко дневнополитичко ниво, преку уверување дека владите и политичарите можат да се справат со проблемите, дека активно се работи на овие или оние механизми што треба да помогнат, како што е координација на контролата на влезот на мигрантите со арапските и африканските земји во замена за дарежлив финансиски надомест за нив (Турција, Тунис…) и така натаму. Затоа што граѓаните многу добро гледаат и чувствуваат дека се сè понезаштитени, па, според тоа, расте и нивниот бунт против владејачките политичари и политики – од Германија, Холандија, Франција, Полска, Унгарија, Италија, Шпанија, Грција, па до Хрватска.
Затоа не сум премногу убеден дека повторно воведените гранични контроли ќе бидат само привремени, краткотрајни. На тоа едноставно укажува брзото влошување на безбедносната ситуација во и околу самата Европа, а тоа секако не се случува спонтано, само по себе, туку е многу систематски управувано и координирано, како, на крајот на краиштата, сите големи регионални или глобални процеси низ историјата. – барем во минатиот век-два.
Ми се чини дека австрискиот министер за надворешни работи Александар Шаленберг беше можеби најмногу поттикнат од споменатиот страв на граѓаните, кога во понеделникот, 23 октомври, по пристигнувањето на состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во Луксембург, тој изјави дека Европската Унија е опкружена со „огнен прстен“ на конфликтот, кој сѐ повеќе се собира околу нејзините граници.
„Околу Европа се формира огнен прстен, кој, според нашите чувства, постојано се намалува и сѐ повеќе се разгорува. Не станува збор само за Украина, ЕУ треба да размислува и за ситуацијата во Ерменија и Азербејџан, за државите од Сахел“, ја пренесе неговата изјава од прес-службата на Советот на Европа.
Од гледна точка на официјална Виена, нестабилноста е присутна и во регионот на Западен Балкан, „и тоа треба да се следи“, рече шефот на австриската дипломатија и додаде дека Брисел „повеќе го нема луксузот да обрнува внимание само на една од кризите“. Фокусот на ЕУ на израелско-палестинскиот конфликт „не треба да нѐ наведе да ги изгубиме од вид другите кризи“.
Овде сакам да додадам дека не само што е потребно да се внимава на околните брзорастечки кризи туку треба да се направат и соодветни анализи на состојбите и заклучоци што потоа би довеле до квалитетни решенија што се неопходни за секого. Тоа во ЕУ веќе подолго време го нема. Нејзините лидери предолго ги „ставаат проблемите под тепих“ и наместо да се „справат“ со нив, на луѓето им нудат илузии, празна идеологија како грижа за некои вредносни системи, а најчесто не ни знаат што се, и се „впиваат“ под концептот на демократија, наметнуваат прашања за сексуална ориентација речиси како егзистенцијални итн., како да се тоа проблемите што денес првенствено ги оптоваруваат најшироките маси.
Луѓето сега сакаат леб, но не и игри. Наместо тоа, тие бараат од оние што ги избрале да ги водат да се грижат за нивната јавна и физичка безбедност, безбедноста на нивните деца, нивниот имот, заштитата на нивните традиционални вредности и начинот на живот на кој се навикнати со децении.
Ќе има време за експериментирање кога повторно ќе се воспостават цврстите темели на секое општество: безбедност, мир, стабилност и здрава економија, која на граѓаните ќе им обезбеди хумани услови за работа и ист вид приход од кој ќе можат нормално да живеат.
Затоа, совет до политичарите: сами поправете ја ситуацијата во Европската Унија, без да ги поттикнувате однадвор и да ги мачите оние што се еднакво далеку од реалноста и од самата Европа. Дозволете им на луѓето повторно да дишат, а потоа експериментирајте со идеологии колку сакате. Ако е можно – самите со себе и едни со други.
Зоран Метер
