Многумина од нас беа премногу себични за да ги следат препораките за промена на нашето однесување. Сега сме во карантин и луѓето непотребно умираат, напиша италијанскиот новинар Матиа Ферареси за „Бостон глоуб“.
Во продолжение го пренесуваме целиот текст:
„Како и во секоја војна, треба да избереме кој да се лекува, а кој не“.
Ова беше наслов објавен на 9 март во „Кориере дела Сера“, водечки весник во Италија, кој нè извести дека болниците на северот на Италија, епицентарот на појавата на коронавирусот кај нас, биле оптоварени, а здравствениот систем бил на работ на колапс.
Анестезиолог од болницата во Бергамо, еден од градовите со најмногу случаи на „Ковид-19“, изјави за весникот дека одделот за интензивна нега веќе е со исполнет капацитет, а лекарите биле принудени да започнат со правење тешки одлуки на кои пациенти им е најпотребна механичка вентилација заснована на возраста, животниот век и други фактори. Исто како во време на војна. Написот беше необјасниво објавен на 15. страница, додека главниот наслов на насловната страница на весникот ги пренесе политичките кавги околу мерките за спречување на заразата.
Болницата во Бергамо не беше единствената болница во областа што се соочуваше со недостаток на капацитет и рационализација на грижата. Истиот ден, слушнав од еден менаџер од системот за здравствена заштита во Ломбардија, меѓу најнапредните и најдобро финансирани во Европа, дека видел анестезиолози како плачат во болничките ходници заради изборите што ќе ги направат.
Во деновите потоа, презаситените болници поставија шатори како импровизирани болнички одделенија, а товарните контејнери беа поставени на влезовите на медицинските центри за да ги згрижат пациентите кои доаѓаат со зголемено темпо. Некои од луѓето кои не можат да добијат медицинска нега умираат во своите домови.
Бидејќи повеќе медицински работници почнаа да опишуваат слични ситуации на социјалните медиуми и во интервјуа, италијанското друштво за анестезиолози објави вонредни нови упатства за да им помогне на лекарите кои се соочуваат со етички дилеми, со што се разјаснува дека критериумот „прв дојден, прв услужен“ што се користел кај пациентите со исти заболувања и нивото на ризик во обични времиња не било соодветно во справувањето со тековната вонредна состојба.
До минатата недела, италијанскиот јавен здравствен систем имаше капацитет да се грижи за сите. Нашата земја има универзална здравствена заштита, така што пациентите не се одвраќаат од болниците. Но, за неколку дена, системот беше уништен од вирус што јас и многу други Италијанци не успеавме да го сфатиме сериозно.
Неможноста на медицинскиот систем да се справи со протокот на пациенти во критична состојба не е еден од проблемите на овој комплексен медицински итен случај. Тоа е проблемот. Не требаше да сум изненаден. Како новинар, прочитав, слушнав и разговарав со неколку експерти објаснувајќи дека најнепосредна закана од „Ковид-19“ е тоа што болничкиот систем станува презаситен, и затоа најгорливата потреба беше да се избегнат премногу луѓе да се разболат истовремено, бидејќи ресурсите се ограничени.
Но, тие информации некако беа зачувани во некоја оддалечена меѓусебна врска од мојот ум, опфатена со непрекинат проток на битови и графикони за стапката на морталитет на стари лица, политичко лошо работење, кавги за недоволно тестирање и премногу тестирање, пропаѓање на пазарот, проекции за економското влијание на епидемијата и така натаму. Сето ова е, се разбира, исклучително релевантно – но во исто време се чувствува целосно ирелевантно кога се губат животи во ситуација што можеше да се спречи.
Значи, ова е моето предупредување за Соединетите држави: Не мораше да дојде до ова.
Секако, не можевме да спречиме појава на претходно непознат и смртоносен вирус. Но, можевме да ја ублажиме ситуацијата во која сега се наоѓаме, во која умираат луѓе кои можеле да бидат спасени. Јас, и премногу други, можевме да преземеме едноставна, но морална акција: Можевме да останеме дома.
Она што се случи во Италија покажува дека итните апели на владата и одбивањето на некои да ги променат навиките во однос на социјалните интеракции не се доволни кога страшните исходи сè уште не се очигледни; кога тие стануваат очигледни, обично е доцна да се дејствува. Јас и многу други Италијанци едноставно не видовме потреба да ги смениме нашите рутини за закана што не можевме да ја видиме.
Италија сега е во карантин од 9 март, поминаа неколку недели откако вирусот првпат се појави овде за да сфатиме дека строгите мерки се апсолутно неопходни.
Според неколку научници, Италија е 10 дена пред Шпанија, Германија и Франција во епидемијата, и 13 до 16 дена пред Велика Британија и Соединетите држави. Тоа значи дека тие земји имаат можност да преземат мерки што денес може да изгледаат прекумерни и несразмерни, но од иднината, каде што сум сега, се совршени рационални со цел да се избегне колапс на системот на здравствена заштита.
Пред епидемијата да ја погоди мојата земја, мислев дека дејствувам рационално затоа што собирав и процесирав многу информации за епидемијата. Но, мојата добра информираност не ме направи порационален. Ми недостасуваше она што може да го наречете „морално знаење“ за проблемот. Знаев за вирусот, но проблемот не ми влијаеше на значаен, личен начин. Ми требаше ужасната етичка дилема со која се соочуваат лекарите во Ломбардија за да се разбудам.
Се ставив во нивните чевли и сфатив дека треба да се направи сè за да се избегнат многу етички погубни избори: Како да одлучиме кој добива кревет, а кој не? Возраст? Животниот век? Колку деца имаат? Нивните посебни способности? Дали струката на пациентот е релевантен фактор? Дали е правилно да се спаси средовечен лекар кој ќе спаси повеќе животи ако преживее наспроти помлада личност која е невработена во последните 12 месеци? Овие се вид на теоретски прашања што треба да ги одговорите на часови за лидерство во деловно училиште. Но, ова не е тест за личност. Тоа се вистински животи.
Начинот да се избегне или ублажи сето ова во САД и на други места е да се направи нешто слично на она што го прават сега Италија, Данска и Финска, но без да ги потрошиме неколкуте, хаотични недели во кои мислевме дека неколку локални заклучувања, откажувајќи јавни собири и топло поттикнување работа од дома би било доволно да се запре ширењето на вирусот. Сега знаеме дека не беше доволно.
Во средата, премиерот Џузепе Конте, го објави последниот чекор во процесот што постепено ја претвори Италија во целосно карантирана земја. Продавниците да бидат затворени во секое време, со исклучок на аптеките, продавниците за храна и весниците, бидејќи владата мудро ги смета информациите за примарна потреба.
Сите несуштински работни места се привремено стопирани. Од лицата кои сè уште одат во канцеларијата, се бара да ја докажат апсолутната неопходност да го сторат тоа со потпишување на потврда што мора да биде доставена и проверена од полицијата.
Оние што не ги почитуваат мерките се соочуваат со затвор до три месеци и парична казна.
Излегување надвор за физичка активност е дозволено, доколку е кратко и ако лицето е само. Училиштата и универзитетите – кои се затворени од 4 март – ќе бидат затворени барем до 3 април, но датумот најверојатно ќе биде продолжен.
Животот во карантин е тежок, но исто така е и вежба за понизност. Нашата колективна благосостојба ги прави нашите мали индивидуални желби да изгледаат малку каприциозни и ситничарски. Јас и мојата сопруга работиме од дома, или барем се обидуваме. Им помагаме на децата со домашните задачи, следејќи ги упатствата што нивните учители ги испраќаат секое утро преку говорни пораки и видео, во обид да ги одржат во живот односите со своите ученици.
Засега, моите двајца синови се помалку досадни отколку што мислевме дека би биле, и добро се снаоѓаат. И фала му на Бога за нашиот мал заеднички покрив каде што можат да трчаат малку попладне, барем додека жената на 5-ти кат не се пожали на бучавата за време на нејзиниот дремка. Или јас или мојата сопруга излегуваме еднаш дневно да прошетаме и да купиме храна кога ќе ни притреба. И покрај тоа што полицајците се стационирани на улица за да ги одвратат сите да ги напуштат своите домови, двајцата сметаме дека уште има многу луѓе надвор. Читаме. Се молиме. Играме фудбал во ходникот. Тоа е време на размислување и тишина, момент во кој се појавуваат некои големи прашања – како зошто, точно, решивме да немаме ТВ.
Чудно, исто така е момент во кој нашиот вообичаен индивидуалистички, егоцентричен поглед малку опаѓа. На крајот, секој од нас се откажува од нашата индивидуална слобода со цел да ги заштити сите, особено болните и старите лица. Кога е загрозено здравјето на сите, вистинската слобода е да се следат упатствата.
