Уште еден индикатор за растечкиот јаз меѓу Франција и Германија
Германија размислува да се откаже од својот клучен иден проект за борбени авиони од 100 милијарди евра, кој треба да го сработи заедно со Франција, и наместо тоа да се приклучи кон конкурентна програма со Велика Британија. И како еден вид увертира за потенцијален договор, како што пишува британски „Тајмс“, германскиот канцелар Олаф Шолц исто така е во преговори за укинување на ветото на Берлин за испорака на авионите „еурофајтер тајфун“ во Саудиска Арабија, што Обединетото Кралство го смета за важен стратегиски приоритет.
Пактот Германија – Британија ќе биде значајна победа за Лондон во таа смисла, а ќе го одрази растечкиот јаз меѓу Франција и Германија, кои се во расправија околу прашања што се движат од енергија и воздушна одбрана до дипломатски протокол.
Имено, прашањето за развој на нов борбен борец го става германскиот канцелар пред низа тешки одлуки, кои ќе го одредат позиционирањето на неговата земја во Европа и пошироко. Првиот е дали Германија треба да се придржува до концептот на Иден борбен воздушен систем (ФЦАС), огромна француско-германско-шпанска програма за развој и изградба на следната генерација воздушни сили, што некои аналитичари го нарекуваат „најважниот одбранбен проект во Европа“!
За што спорат меѓусебно водечките земји во ЕУ?
Централната идеја е дигитално да се поврзе новиот стелт-ловец со беспилотни летала, автоматизирани роеви борбени мини-авиони, постари борбени авиони, па дури и поморски или копнени средства преку една високотехнолошка платформа.
Само Берлин веќе одвои 40 милијарди евра инвестиции во ФЦАС, кои треба да бидат „таму“ до 2040 година. Но програмата е заглавена во одложувања и спорови околу дизајнот и финансирањето. Извори запознаени со размислувањето на Шолц велат дека тој е загрижен дека проектот е во опасност да се претвори во екстравагантно скапо големо ништо и да заостане зад конкурентните програми.
Воздухопловните сили и морнарицата на САД очекуваат да ги испорачаат своите нови варијанти на борбен авион од шестата генерација до 2030 година, а во Британија, „БАЕ системс“ и „Ролс ројс“ водат програма за развој на стелт-ловец познат како „темпест“, кој треба да биде готов до 2035 година и ќе го формира столбот на пошироката британско-италијанско-јапонска воздушна алијанса.
Висок германски функционер рече дека Шолц не гледа смисла да се натпреварува со ФЦАС со „темпест“ и сака или да ги спои двете или, ако тоа не успее, да го откаже ФЦАС и да се приклучи на програмата „Темпест“. Канцеларот, исто така, се вели дека е огорчен од преференцијалниот третман што Франција им го даде на своите авиокомпании во почетните фази на проектот ФЦАС.
Влошување на односите меѓу Франција и Германија на повеќе различни
политички фронтови
Лошото чувство е дополнето со поширокото влошување на односите меѓу Франција и Германија на повеќе различни политички фронтови. Париз, на пример, ја отфрли иницијативата „Небесен штит“ на Шолц за комбинирање на набавката на воздушна и ракетна одбрана на европските земји бидејќи смета дека претпочитањето на Берлин за „готови“ системи од земји како САД и Израел е навреда за сопственото истражување и развој во овој домен.
– Кога Франција вели европска одбранбена политика, тоа значи француски индустриски интереси – изјави висок извор од германската владејачка коалиција. „Шолц чувствува дека има многу повеќе заедничко со Британците отколку со Французите за овие прашања“. За ова пошироко образложува и аргументира реномираниот медиум „Тајмс“.
