Ризикот од вештачката интелигенција
Животите на луѓето станаа целосно вмрежени и, како резултат на тоа, се топат границите меѓу онлајн просторот и реалниот живот, а сето тоа поради напредокот на алгоритмите и вештачката интелигенција (ВИ). Корисниците сѐ повеќе пасивно консумираат онлајн содржини што алгоритамски се препорачуваат, што негативно се одразува на нивниот живот и размислување. Вината треба прво да му се припише на незнаењето кој, за кого и за какви цели развива вештачка интелигенција и алгоритми, па дури потоа да се обвинуваат самите алгоритми.
За дигиталниот човек да не го надмине природното, реалното, потребно е да се разоткрие како функционира интернетот, а во исто време да се запознаете себеси обидувајќи се да го запознаете она што се произведува во иновативниот онлајн свет. Нема сомнеж дека интернетот со своите виртуелни прсти го допира физичкото секојдневие на луѓето, а во тоа успеа со постојано множење на масивни податоци за корисниците, кои му се нудат несебично и без никаков филтер.
Алгоритамот е машина за предвидување
Она што се консумира на интернет доаѓа до човекот и во реалноста затоа што алгоритамот ги снима секој клик, гледање, следење и пребарување. Сè останува снимено за алгоритамот понатаму тоа да го употреби против човекот. Првото нешто што го прави алгоритамот кога ќе ги добие влезните информации за корисникот е да започне да го опсипува со информациите за кои покажал интерес. Точно со таква цел е и замислен алгоритамот.
Соодветно на тоа, директорката на институтот „Верлаб“, Лејла Гурбета-Поквиќ, истакна дека податоците денес се најзначајната валута во светот.
– Нашите активности на интернет оставаат дигитална трага, а алгоритмите ги следат, анализираат и користат тие податоци на различни начини. Податоците денес би рекла дека се најзначајната валута во светот, а со користењето различни апликации и услуги во дигиталниот свет даваме одобренија и согласност за собирање на тие податоци – вели таа.
Алгоритамот е машина за предвидување, која постојано ја создава теоријата за секој од корисниците: кој е тој, што прави и што сака следно. Така се создава информативниот балон или ехо-комората. Ехо-комората не е нов термин затоа што всушност доаѓа од архитектурата, укажува на просторија или структура во која звуците се одбиваат од sидовите, се засилуваат и создаваат звучни ефекти како ехо. Слично на корисниците на онлајн содржина, кои консумираат одредени медиумски пораки, а алгоритамот ги забележува и повторно ги испраќа назад кон корисниците во уште поголемо ехо, но во друга форма, иако суштински не се разликуваат од оригиналните што ги снимил.
– Врз основа на собраните податоци се креира дигитален профил на нашите интереси и преференции. Во тој поглед треба да бидеме внимателни за информациите што поединецот ги споделува онлајн и поставките за приватност, особено на социјалните мрежи, бидејќи тоа го одредува нашиот дигитален профил, а неговото постоење може да биде корисно кога ќе ги забрза процесот на пребарување и пристапот до информации што се во нашата сфера на интерес. Во тој контекст, препорачаната содржина добро служи ако станува збор за музика, шопинг и слично – предупредува таа.
Значи, во рамките на ехо-комората, се артикулираат содржини што ги потврдуваат однапред изградените и постојните ставови на личноста.
Поставете свои знаци за застанување
Корисниците на интернет се изложени на сериозен ризик од сè помоќните системи за вештачка интелигенција, т.е. машини што се подобро способни да ја имитираат човечката интелигенција. Вештачката интелигенција е всушност област на компјутерската наука што се занимава со развој на интелигентни алатки, машини, уреди и апликации што реагираат и учат како луѓе.
– Во однос на заштитата на корисниците од она што го користиме во онлајн светот, поединецот секогаш треба да биде свесен дека станува збор за технологија, затоа е неопходно критички да се пристапи кон содржината што се пласира на пазарот. Затоа не треба безрезервно да им се верува на препораките и содржината што се прикажуваат онлајн. Потребно е да се развие критички пристап кон информациите и да се бараат различни извори – советува Гурбета-Поквиќ.
Сепак, треба да се има предвид дека вештачката интелигенција е создадена од вистински луѓе, поради што гаранцијата дека вештачката интелигенција и алгоритмите ќе дејствуваат морално и етички е само желба. Затоа, компјутерите, роботите и самиот интернет можат да се програмираат и на неморални и неетички принципи. Затоа е потребно секогаш да бидете внимателни и да поставувате свои знаци за стоп.
