Нова студија покажува
Алцхајмеровата болест може да се пренесе од човек на човек преку ретки медицински несреќи, покажуваат истражувањата, иако експертите нагласуваат дека нема докази дека болеста може да се пренесе од човек на човек преку секојдневни активности или рутинска нега. Истражувачите велат дека неколку луѓе што примиле човечки хормон за раст од хипофизата на починатите донатори развиле ран почеток на Алцхајмерова болест, веројатно затоа што користените хормони биле контаминирани со протеини што ја „засеале“ болеста во нивниот мозок.
– Не сугерираме ниту за момент дека може да добиете Алцхајмерова болест. Тоа не е преносливо во смисла на вирусна или бактериска инфекција. Тоа е само кога на луѓето случајно им се трансплантира суштински човечко ткиво или екстракти од човечко ткиво што ги содржат овие карактеристики, што, за среќа, е многу ретко и е невообичаена околност – вели професорот Џон Колинџ, коавтор на студијата и директор на „МРС прион јунит“.
Сите добија човечки хормон за раст
Тимот вели дека новата работа дава дополнителна тежина на идејата дека Алцхајмеровата болест дели сличности со прионските болести, вклучувајќи механизам со кој вклучените протеини се шират низ мозокот. Прионските болести, кои вклучуваат Кројцфелд-Јакобова болест (CJD), сипаници и БСЕ, се предизвикани од заразни погрешно преклопени протеини што се шират во мозокот. Овие болести најчесто се јавуваат спонтано, но поретко може да бидат предизвикани од генетска мутација или да се пренесат преку заразено мозочно или нервно ткиво. Пишувајќи во списанието „Нејчр медисин“, Колинџ и колегите известуваат дека помеѓу 1959 и 1985 година, најмалку 1.848 пациенти во Велика Британија примиле човечки хормон за раст извлечен од хипофизата на трупови. Меѓутоа, оваа практика беше забранета во 1985 година, откако беше покажано дека некои пациенти последователно умреле од Кројцфелд-Јакобова болест како резултат на примероци од хормони контаминирани со протеини што предизвикуваат ЦЈД.
Од 80 такви случаи во Велика Британија, некои исто така имале протеин наречен амилоид-бета во мозокот кога починале, белег на Алцхајмеровата болест. Иако не беше јасно дали тие ќе развијат симптоми на Алцхајмерова болест, други истражувања покажаа дека амилоид-бета е присутен во некои серии на хормони и дека тие предизвикуваат болест слична на Алцхајмеровата болест кога им се дава на глувците.
Истражувачите објавија наоди од сите осум лица упатени на Националната прионска клиника помеѓу 2017 и 2022 година. Сите добиле човечки хормон за раст од трупови, но немале ЦЈД. Петмина имале симптоми на деменција што ги исполнуваат клиничките критериуми за Алцхајмерова болест, со почеток на возраст од 38 години. Тројца од тие пациенти имале скенирање на мозокот во согласност со дијагнозата, додека двајца имале биомаркери што ги исполнувале критериумите за Алцхајмерова болест.
Од преостанатите тројца пациенти, еден имал мало когнитивно оштетување, еден имал самопријавено когнитивно оштетување и еден немал такви симптоми, при што првиот покажал постмортални резултати во согласност со Алцхајмеровата болест, а вториот ги исполнувал критериумите за биомаркери за болеста.
Во студијата биле вклучени само осум пациенти
Пет пациенти имале податоци од ДНК, но само еден покажал генетски фактор на ризик за доцна појава на Алцхајмерова болест, а ниту еден немал генетски варијанти за кои е познато дека предизвикуваат ран почеток на Алцхајмерова болест. Истражувачите додаваат дека пациентите покажале некои симптоми што се разликувале од оние што се типични за Алцхајмеровата болест, која или се јавува спонтано или е поврзана со генетски ризик, што укажува дека тоа може да биде затоа што нивната болест има различно потекло или произлегува од различни „соеви“ на амилоид-бета. Резултатите, како што велат тие, нудат докази дека Алцхајмеровата болест може да се појави како резултат на третман со контаминирани хормони на хипофизата.
Додека случаите вклучуваа повеќекратна изложеност на контаминиран човечки хормон за раст во период од неколку години, Колинџ и неговите колеги велат дека наодите ја нагласуваат важноста на мерките како што е обезбедување ефективна деконтаминација на хируршките инструменти.
Сепак, Ендрју Доиг, професор по биохемија на Универзитетот во Манчестер, рече дека експертите веќе биле многу претпазливи во врска со пренесувањето на мозочното ткиво меѓу луѓето.
Доиг исто така предупреди дека само осум пациенти биле вклучени во студијата, од кои на некои им недостигале генетски податоци, додека сè уште нема директни докази за различни видови амилоид-бета.
– Иако новиот тип Алцхајмерова болест пријавен овде е од голем научен интерес, бидејќи открива нов начин на ширење на болеста, нема причина да се плашиме од него, бидејќи начинот на кој настанала болеста бил запрен пред повеќе од 40 години. Пренесувањето на болеста од човечкиот мозок на мозок на овој начин никогаш повеќе не треба да се случи – рече Доиг.
