На изборите, кои почнаа на 19 април, а ќе се затворат на 1 јуни, за главен фаворит се смета актуелниот премиер Нарендра Моди, а како проблематични прашања за негов триумф се сметаат етничката поделба Индуси-муслимани и економските разлики
НАЈМНОГУБРОЈНАТА ЗЕМЈА ВО ЧЕТВРТА ФАЗА ОД МАМУТСКИТЕ ПАРЛАМЕНТАРНИ ИЗБОРИ
Во повеќето држави во светот гласањето на парламентарните избори се одржува во еден ден и во неколку часа. Во Индија тоа е мамутска операција и поради пространството на земјата и поради многубројноста. Од 1,4 милијарда жители, право на глас имаат 970 милиони, како да гласа половина од планетата.
Општите избори се одржуваат од 19 април до 1 јуни во седум фази, за да се изберат 543 члена на Лок Саба. Гласовите ќе се пребројат и резултатите ќе бидат објавени на 4 јуни.
Ова се најголемите избори досега во историјата, надминувајќи ги претходните избори, и траат 44 дена, втори по општите избори во Индија од 1951-1952 година. Актуелниот премиер Нарендра Моди, кој го заврши вториот мандат, се кандидира за трет последователен мандат и тој, според анкетите, би требало да биде реаизбран. Главен конкурент на неговата Бхаратија Џаната партија (БЈП) е Индискиот национален конгрес, кој зад себе има коалиција од 12 опозициски партии.
ПОВТОРНО СЕ ГЛАСАШЕ ВО КАШМИР
Индија гласаше во понеделникот во четвртата фаза од седумнеделните општи избори, при што реториката на кампањата стана поостра поради економските разлики и верските поделби.
„Апелирам до сите да гласаат за одлучувачка влада“, рече Амит Шах, моќниот помошник на Моди и министер за внатрешни работи, кога почна гласањето.
Гласањето во понеделникот за 96 места во парламентот главно ги опфати јужните и источните држави Телангана, Андра Прадеш и Одиша, каде што БЈП не е толку силна како на северот и западот на земјата.
Сринагар, главниот град на проблематичната долина Кашмир, исто така гласа за првпат по одлуката на Моди во 2019 година да ја отстрани полуавтономијата на регионот. БЈП не се оспорува таму, бидејќи аналитичарите рекоа дека исходот најверојатно ќе се спротивстави на наративот на Моди за мирен, поинтегриран Кашмир.
– Гласав по повеќе од две децении… само за да добијам олеснување од она со што се соочуваме овде – рече Башир Ахмад Лала (67), жител на Сринагар.
Полицијата воведе ограничувања за собири пред гласањето во милитаризираниот регион, додека опозициските партии рекоа дека нивните работници се уапсени, што полицијата го негираше, јавуваат индиски и светски агенции.
Поранешниот главен министер на државата Џаму и Кашмир Фарук Абдула, претседател на партијата Национална конференција, рече дека Моди и Шах „дефинитивно ќе бидат поразени“ на национално ниво.
Асадудин Оваиси, истакнат муслимански пратеник од јужниот град Хајдерабад, кој исто така гласаше во понеделникот, рече дека БЈП има помалку поддржувачи по неодамнешните „отровни“ коментари на Моди против малцинските муслимани.
– Поединец не може да биде поголем од земјата. Значи, Моди не е земјата – додаде тој.
Моди рече дека не се противи на муслиманите и дека неговата влада не дискриминира.
ИНДУСИ ПРОТИВ МУСЛИМАНИ
Аналитичарите поттикнаа сомневања дали БЈП и нејзините сојузници можат да победат убедливо како што предвидуваат анкетите и рекоа дека помалиот одзив го натера Моди да го промени начинот на неговата кампања по првата фаза. Премиерот го префрли фокусот од неговото економско досие на обвинување на Конгресот дека планира да ги прошири бенефициите за социјална помош на муслиманите на сметка на обесправените племенски групи и хинду касти.
Минатиот месец тој рече дека Конгресот планира да го прераспредели богатството на мнозинството Индуси меѓу муслиманите, кои тој ги нарече „инфилтрирани“ што имаат „повеќе деца“.
Околу 80 отсто од 1,4 милијарда луѓе во Индија се Индуси, но исто така има трето по големина муслиманско население во светот од околу 200 милиони луѓе. Анкетите покажуваат дека гласачите се најмногу загрижени за невработеноста и порастот на цените.
– Ќе гласам за некој што е образован и може да ја развие нашата област – рече Прадипта Кумар Сети, жител на племенската област Корапут во Одиша.
Конгресот се залага за подобра застапеност и програми за благосостојба за сиромашните и обесправените групи, наведувајќи дека нееднаквоста во богатството се влошила за време на 10-годишниот мандат на Моди, што владата го отфрли.
– Не ве одвраќаат тактиките за пренасочување на говорите на омраза што го делат општеството – наведе претседателот на Конгресот Маликарјун Карге во пораката до гласачите.
Опозициската алијанса Индија доби неочекуван удар пред гласањето во понеделникот, кога Врховниот суд му даде привремена кауција на главниот министер во Делхи Арвинд Кејривал, кој е приведен во случај на мито, дозволувајќи му да води кампања.
Влијанието на топлото време врз одзивот исто така се следи бидејќи максималните температури во делови од земјата достигнаа 40 Целзиусови степени. Х.И.
САД се заканија со санкции поради договор со Иран
САД предупредија на потенцијални санкции за која било земја што размислува за деловни зделки со Иран, неколку часа откако Индија потпиша десетгодишен договор за управување со пристаниште со Техеран. Индија склучи договор за развој на стратегиски важното пристаниште Чабахар, блиску до границата на Иран со Пакистан, во 2016 година.
Во понеделникот потпиша долгорочен договор со Иран за негово понатамошно развивање.
Индискиот министер за поморство го нарече „историски момент во врските меѓу Индија и Иран“.
Но, овој потег можеби нема да оди добро кај САД, кои воведоа повеќе од 600 санкции за ентитети поврзани со Иран во последните три години.
Индија ги презеде операциите на пристаништето на крајот на 2018 година. Пристаништето отвори транзитна маршрута за индиски стоки и производи до Авганистан и Централна Азија, избегнувајќи ја копнената маршрута низ Пакистан, сосед со кој има напнати односи.
Глобална економска сила
Номиналното БДП на Индија треба да достигне 4 трилиони американски долари во 2024-2025 година. Со оглед на тоа што јапонската економија сега се проценува на 4,1 трилиони американски долари, како одраз на послабиот јен, Индија сега е многу блиску до тоа да стане четврта по големина економија во светот во однос на доларот во рок од една година.
Номиналното БДП на Германија се проценува на 4,6 трилиони американски долари и расте релативно бавно. Значи, сега е разумно да се очекува Индија да ја замени Германија како трета по големина економија во светот до 2026-2027 година. Сите овие проекции се засноваат на претпоставката дека ниту еден неочекуван удар нема да влијае на пресметките, при што нивоата на прагови укажуваат дека сега ќе биде потребен многу голем удар за значително да се исфрли од таа патека.
