Во 2023 година имаше многу лажни вести, особено оние што беа поврзани со војни и со кризи
ТОП 10 ЛАЖНИ ВЕСТИ ЗА 2023 ГОДИНА
Во светот има безброј лажни вести. Многу од нив знаат да бидат опасни, но некои се едноставно апсурдни, бизарни и смешни. Тимот за проверка на фактите на „Дојче веле“ ги избра најбизарните фалсификати на годината.
Во 2023 година имаше многу лажни вести, особено поврзани со многу емотивни настани, како што се војни и кризи и ударни вести. Но, имаше и бизарни фалсификати. Тимот за проверка на факти на „Дојче веле“ избра некои особено откачени фалсификати.
1. Не, Зеленски не игра стомачен танц
Од почетокот на војната во Украина, во февруари 2022 година, има многу лажни информации за двете земји. Самиот украински претседател Володимир Зеленски често е цел на кампањи за лажни вести. Како во овој случај: видео наводно го прикажува Зеленски како танцува во ритам на стомачен танц во златен костим затегнат за кожата, блескав. Истражувањето на „Дојче веле“ покажува: Видеото е длабока измама во кое лицето на претседателот е „залепено“ на телото на танчарка, за што е користена компјутерска технологија.
2. Не, Шведска не организира турнир во секс-спортови
Во јули светот го обиколи бизарното тврдење дека Шведска го прогласила сексот за спорт и дека организира секс-турнир – а тоа го објавија голем број меѓународни медиуми, меѓу кои и „Тајмс оф Индија“, еден од најугледните индиски весници. Еден извештај вели дека Шведска сакала да одржи турнир на кој учесниците ќе треба да имаат секс заедно до шест часа на ден за да одредат кој е најдобар.
Тоа тврдење е лажно, како што покажува истрагата на „Дојче веле“: „Гетеборгс-постен“, еден од најголемите дневни весници во Шведска, објави дека шведскиот сопственик на неколку стриптиз-клуба по име Драган Братиќ побарал сексот да се класифицира како спорт. Но, шведската спортска федерација ја одби таа апликација во мај, потврдија за „Дојче веле“.
3. Не, виралната фотографија од искористените кондоми што се чистат и продаваат како нови не е од Кенија
Една фотографија покажува десетици употребени кондоми. Во неколку објави на Фејсбук на почетокот на годината беше кажано дека шест студенти од Кенија биле уапсени бидејќи чистеле употребувани кондоми и ги продавале како нови.
Тврдењето е лажно, како што е докажано со обратно или ретроактивно пребарување слики, техника што се користи за да се утврди кога и каде е објавена првпат фотографијата. Според извештајот од 2020 година, речиси 324.000 употребени кондоми всушност биле исчистени и препродадени не во Кенија, туку во Виетнам. И тоа не од шест студенти, туку од мала фабрика во таа земја.
4. Не, рендгенот не покажува жива бубашваба во градите
„Во владината болница во Кенија, на пациент му било кажано дека има жива бубашваба во градите“, напишаа различни корисници на Фејсбук во мај 2023 година, објавувајќи наводна слика на џиновска лебарка во градите. Но, сликата е фотошопирана, како што покажува обратното пребарување слики. Тоа покажува дека оригиналната рендгенска снимка била објавена на веб-страница за радиологија – и не покажува лебарка.
5. Не, Џо Бајден не носел пелени на фотографијата од јуни 2023 година
Американскиот претседател Џо Бајден има 81 година – и постојано се тврди дека е премногу стар за својата функција. Во јуни 2023 година во некои земји кружеше наводно фотографија од него како клечи на подот со пелена што му излегува од панталоните. Но, сликата е манипулирана, како што покажува пребарувањето на изворот на сликите. Всушност, Бајден падна на церемонија во Академијата за воздухопловни сили на САД во јуни 2023 година – но многубројните видеа и фотографии од падот покажуваат дека тој не носел пелена. Визуелниот материјал се уредува и на тој начин се манипулира.
6. Не, нема докази дека американски авион изгубен во 1955 година повторно испливал по 37 години
Авионот полетал од Њујорк во 1955 година, се изгубил – и повторно слетал 37 години подоцна во Мајами, Флорида, според вирална објава на Фејсбук. Нема докази за тоа тврдење, според истражувањето на тимот за проверка на факти на агенцијата „Франс прес“. Од американските власти нема информации дека авионот полетал од Њујорк во 1955 година, а потоа бил изгубен. Дополнително, приказната првично беше објавена од американски таблоиди познати по објавување измислици.
7. Не, подморницата „Титан“ не беше пронајдена празна
Овој трагичен настан го обиколи светот: на 18 јуни пет луѓе со компанијата „Оушн гејт“ тргнаа со мини-подморница да го посетат „Титаник“, кој потона во 1912 година. Но, кратко време подоцна, контактот со патниците бил изгубен и спасувачките екипи се обиделе да ја пронајдат подморницата. Целиот свет брзо извести за тоа, а се огласија и многу корисници на социјалните мрежи: Наводниот скриншот на Си-ен-ен стана вирален. „Исчезнатата подморница ’Оушн гејт’ е пронајдена празна“, пишуваше. Но тоа беше лажна вест, како што покажа нашето истражување.
Ако внимателно ја погледнете снимката од екранот на наводната статија на Си-ен-ен, ќе забележите дека го нема актуелниот дизајн на каналот за вести: лажниот скриншот го прикажува стариот распоред на Си-ен-ен во црвено, а моменталниот дизајн е црн. Дополнително, на наводната насловна фотографија на лажниот напис не е прикажана подморницата „Титан“, туку подморница со име „Киклоп 1“. Неточни се и дополнителните информации во текстот на наводната слика од екранот.
8. Не, семето чиа не може да излечи дијабетес
Сè повеќе луѓе имаат лесен пристап до вештачката интелигенција (ВИ). И така има сѐ повеќе видеа во кои „доктори“ генерирани од вештачка интелигенција даваат совети за здравјето. Ова видео од лекар создаден од вештачка интелигенција што тврди дека семето чиа може да помогне во контролата на дијабетесот стана вирално.
Меѓутоа, не само што докторот е лажен туку и тврдењето, покажува истражувањето на „Дојче веле“. Според студиите, семето чиа може позитивно да влијае на здравјето и да има антидијабетични ефекти, но, според експертите, тие не можат ниту да излечат ниту да го контролираат дијабетесот.
9. Не, оваа тиктокерка не доби тужба за раѓање без нејзина согласност
Во 2022 година, тиктокерката Кас Теаз сними видео во кое тврди дека ги тужи нејзините родители затоа што не побарале дозвола од неа дали сака да се роди. Таа ја доби тужбата, рече таа во друго видео во јуни 2022 година. Во ноември 2023 година, тоа видео повторно го обиколи светот, добивајќи илјадници нови кликови и сега има повеќе од 3,5 милиони прегледи. Нејзините родители сега треба да ѝ плаќаат отштета од 5.000 долари секој месец бидејќи ја родиле без нејзина согласност, тврди таа.
Коментарите под видеото покажуваат дека многу корисници ѝ веруваат – но тоа е сатира, бидејќи брзо можете да видите ако внимателно ја погледнете популарната сметка на Тикток. На нејзиниот профил се наведува дека станува збор за сатиричен приказ.
10. Не, „Дизни ворлд“ не го отстрани замокот на Пепелашка
Лажните вести за Дизни се многу популарни со години. Во ноември една веб-страница објави дека забавниот парк „Дизни ворлд“ во Орландо, Флорида, САД, го отстранил познатиот розов замок на Пепелашка прекуноќ. Тоа тврдење беше споделено и во видео на Тикток и е прегледано повеќе од милион пати.
Написот и видеото се сатира, како што е прикажано со поглед на отпечатокот на веб-страницата. Покрај тоа, сегашните фотографии од забавниот парк покажуваат дека замокот, карактеристика на паркот, сè уште е таму.
