За време на пандемијата расеаното возење се зголеми и оттогаш не се намали
До релативно неодамна беше тешко да се најдат добри податоци за проблемот со расеаното возење во САД. Владата проценува дека 3.522 луѓе загинале поради тоа во 2021 година, но експертите велат дека официјалната бројка веројатно во голема мера го намалува бројот на загинати, делумно затоа што полицијата ретко може дефинитивно да докаже дека на возачот му било одвлечено вниманието непосредно пред несреќата.
Меѓутоа, во последните неколку години, податоците за расеано возење се подобрија. „Кембриџ мобајл телематикс“ е компанија што соработува со големи осигурителни компании за да понуди апликации за преземање што возачите можат да ги користат за да заштедат пари на нивните тарифи. Преку апликациите, „Кембриџ мобајл телематикс“ (ЦМТ) користи сензори за мобилни телефони за мерење на однесувањето во возењето, вклучувајќи и дали некое лице вози брзо, додека го држи телефонот или има интеракција со отклучен екран додека вози (компанијата вели дека не собира информации за тоа што прават возачите на нивните телефони). Нејзината работа ѝ дава на компанијата увид во однесувањето на повеќе од 10 милиони луѓе при возење.
ЦМТ неодамна го анализираше однесувањето на возачот за време на милиони патувања со автомобил. Она што го откри треба да биде вознемирувачко за секој што ги користи патиштата во САД: за време на пандемијата, вниманието на американските возачи дополнително беше одвлекувано од страна на нивните телефони додека возат. Количеството на расеано возење не се намали дури ни сега, кога животот главно се стабилизира.
Компанијата откри дека и движењето на телефонот и интеракцијата со екранот за време на возењето се зголемиле за околу 20 отсто помеѓу 2020 и 2022 година. – Речиси според сите метрички мерки на ЦМТ, расеаното возење е поприсутно од кога било на патиштата во САД. Возачите поминуваат повеќе време користејќи ги своите телефони додека возат и го прават тоа на повеќе патувања. Возачите комуницирале со нивните телефони на речиси 58 отсто од патувањата во 2022 година – се заклучува во неодамнешниот извештај на компанијата. Повеќе од една третина од тоа одвраќање од движењето на телефонот се случува со брзини над 80 км на час.
Исто така, тие трошат речиси трипати повеќе време одвлечени од своите телефони отколку возачите во Велика Британија и неколку други европски земји. Американските возачи трошеле просечно по две минути и единаесет секунди на своите телефони на час додека возат, во споредба со 44 секунди на час за возачите во Велика Британија, откри ЦMT. Компанијата го спореди однесувањето на возењето на американските и европските возачи бидејќи смртните случаи на патиштата во Соединетите Американски Држави се зголемија за време на пандемијата, а смртните случаи во Европа не. Во 2020 година, 38.824 луѓе загинаа на патиштата во САД. Во 2021 година тој број се искачи на 42.915 луѓе, а во последните 40 години најголем загинаа број пешаци. Во 2022 година вкупните смртни случаи останаа високи, околу 42.795, меѓу кои 7.508 пешаци.
Соединетите Американски Држави сè повеќе отскокнуваат кога станува збор за жртви во сообраќајот, со стапки за 50 проценти повисоки од нивните врсници. Наодите на ЦMT сугерираат дека начинот на кој Американците ги користат своите телефони додека возат може да биде една важна причина зошто е тоа така, заедно со дизајнот на патиштата и возилата и недостигот од доследно спроведување на безбедноста во сообраќајот.
– Начинот на кој поединците ги возат своите возила во САД е различен од начинот на кој возат во Европа. Тоа дополнително време што Американците го трошат на своите телефони додека возат го зголемува ризикот: во повеќе од една третина од несреќите што ги анализираше компанијата, возачот го имал телефонот во рака една минута пред судирот – вели Рајан Мекмахон, виш потпретседател за стратегија за „Кембриџ мобајл телематикс“.
Во извештајот се наведува дека индивидуалните и колективните последици од приврзаноста со мобилните телефони се сериозни: возачите со најголема расеаност има повеќе од 240 проценти поголема веројатност да се судрат отколку најбезбедните возачи. Извештајот, исто така, забележува дека порастот на употребата на паметни телефони грубо кореспондира со порастот на смртните случаи на пешаци: околу 4.600 луѓе загинале додека пешачеле во 2007 година, годината кога беше претставен ајфон. До 2021 година, кога 85 проценти од Американците поседуваат паметни телефони, бројот се искачи на 7.485.
Мекмахон и другите експерти за расеано возење имаат неколку теории. Културата може да игра улога: патувањето на работа оддома, фактот дека Американците работат подолго и помалку одмораат и очекувањето дека треба да им бидат достапни на своите колеги дури и додека возат е поим на кој многу Европејци би се потсмевале.
Сепак, најпривлечните теории се структурни и психолошки. Во Соединетите Американски Држави инфраструктурата е изградена околу автомобилите, а Американците генерално имаат помалку можности за јавен превоз од Европејците. Тие поминуваат повеќе време во своите автомобили, патуваат, извршуваат домашни работи и ги носат децата на училиште отколку луѓето во европските земји и многу е поголема веројатноста да ги прават тие дневни патувања на патишта што се прави, рамни и изградени за лесно патување со автомобил: совршен рецепт за досада.
Иако е тешко да се генерализира премногу за Европа, секој што живеел таму или ја посетил може да ги потврди разликите својствени на патиштата изградени пред возраста на автомобилот, каде што пешаците се сметаат за важни учесници во сообраќајот. Дизајнот на патот, топографијата и присуството на пешаци бараат внимание од возачите.
Типот на автомобил, исто така, може да биде многу важен. Во САД, како што забележува анализата на ЦMT, 94 отсто од возачите на автомобили рекле дека возат автомобили со автоматски менувач. Само 33 отсто од возачите во Велика Британија го одговориле истото тоа. Рачното менување бара поактивно вклучување со возилото.
Исто така, можно е Американците да се чувствуваат поудобно токму затоа што нивните возила стануваат побезбедни за луѓето што ги возат (ако не и за луѓето надвор од нив).
Гигант од технолошката индустрија што е вистински заинтересиран за подобрување на животот и за ублажување на штетата и нарушувањето предизвикани од неговите производи, може да најде начин да ги оневозможи уредите што го одвлекуваат вниманието, оставајќи ги достапни само, да речеме, за ГПС и итни повици.
– Убеден сум дека решението е технологијата. Не треба да правиме ништо – вели Шадел Фишер.
„Епл“ во 2017 година воведе функција на ајфон што автоматски го става телефонот во режимот „не вознемирувај“ додека возите, но е исклучително лесно да се исклучи. Така, претежно ни остануваат интервенции во индивидуалното однесување.
На планот на политиката, активистите како Џенифер Смит, чија мајка беше убиена во Оклахома во 2008 година од возач што зборуваше на мобилен телефон, работеа со државите за да донесат закони да му се стави крај на расеаното возење. Четириесет и четири држави имаат некакви закони за возење во регулативата, а 27 држави имаат забрани за користење рачни мобилни телефони.
Може да помогнат и финансиските стимулации. Стапките на осигурување на автомобили вртоглаво пораснаа во последниве години, станувајќи водечка причина за инфлација и придонесувајќи за финансиските оптоварувања поврзани со сопственоста на автомобили, што несразмерно ги погодува Американците со ниски приходи и работничката класа. Употребата на апликации базирани на телематика од осигурителните компании им нуди на возачите можност да заштедат пари на нивните стапки за осигурување. Истражувањето за користењето на апликациите сугерира дека возачите што редовно добиваат повратни информации за нивните навики за возење имаат тенденција помалку да ги користат своите телефони додека возат. Податоците исто така може да им помогнат на државните оддели за транспорт подобро да ги лоцираат областите со повеќе расеано возење, што, пак, може да помогне да се влијае на дизајнот на патиштата.
– Откривме дека едноставните работи, како користењето боја за стеснување на лентите, им даваат на луѓето илузија дека треба да го забават. Дизајнот на патот игра улога во тоа како постапуваме – вели Шадел Фишер.
Со други зборови, постојат начини да се реши проблемот, но тие во голема мера се потпираат на еден куп решенија што функционираат меѓу себе, во време кога се чини дека американскиот систем за безбедност на патиштата се распаѓа.
