Во сите времиња лагата се сметала за дозволена алатка за решавање конфликти, сепак таа имала споредна улога, пишува Димитриј Косирев за „РИА новости“
Дали недовербата ги втурнува општествата во ќор-сокак?
Оваа статија во „Американ тинкер“ е интересна, барем по тоа што дава датум за почетокот на ерата на дезинформациите, а тоа е 2010 година или подоцна. Од тој момент, не само Американците, туку и секој човек воопшто, почнаа да имаат многу проблеми. Затоа што кога лагите наоколу ќе ја достигнат својата сегашна точка, како што се вели во написот, тогаш за секого има „значителни тешкотии во донесувањето одлуки“, какви било одлуки, секојдневни, едноставни. Оттаму и насловот „Како да се живее во ера на дезинформации“.
Но, лажењето не е само обработка на мозоците со факти, туку и нивна обработка со процени на факти. На оваа тема има и втора статија од друга американска публикација, „Американ конзерватив“. Таа е насловена „Америка ја изгуби културната војна“, односно војната на вредности. Тука, можеби, треба да се каже дека во последниве години десната страна на американската мисла изгради моќен медиумски систем, секој со своја специјализација. „Дејли сигнал“ е конзервативен медиум за брзо реагирање на внатрешните одлуки на властите, а „Нешенел интерест“ повеќе ја третира надворешната политика и други теми. Но, најинтересните од нив се оние со кои го започнавме текстов, бидејќи тие постојано гледаат во новиот век за целото човештво и нудат некакви решенија за иднината. Доколку овие медиуми не постоеја, тогаш денес ќе продолжевме да мислиме дека САД и преостанатиот дел од Западот во секоја смисла се најдоа во ќор-сокак, без да се обидат да излезат од таму и не ни разбирајќи дека ова е ќор-сокак. Но, не е баш сè така: некој разбира сè и се обидува барем да каже нешто.
Навистина, директен одговор на поставеното прашање – како да се живее во ерата на дезинформации – не изгледа лесен за авторот. Тој вели дека треба да се верува во бога. Ако постои вечен живот по смртта, тогаш имате еден модел на постоење и однесување, а ако не, тогаш сè е можно, вклучително и лажење без прекин, бидејќи се појавија невидени можности за ширење дезинформации.
Американците ја губат довербата во институциите
И ова, се разбира, е добро и правилно, но сепак, самиот човек не треба да греши, според една позната поговорка. Во спротивно, се случува нешто многу непријатно, а за ова се зборува во вториот материјал, за губење на војната на вредности. Се зборува за тоа што се случува со општеството кога обработката на мозокот оди подалеку од некои граници. Еве што се случува: човек се исклучува, ако не од надворешниот свет, тогаш од општеството и неговите институции и служби. Односно, општеството престанува да биде такво. Во американски услови тоа буквално значи дека во 2022 година, довербата во Врховниот суд паднала за една третина, на 25 отсто. Само една четвртина од земјата ја задржува високата доверба во институцијата претседателство, а довербата во Конгресот паднала на седум отсто, односно еден од 14 Американци има доверба во него, шест имаат доверба во весниците и само еден од девет во телевизиските вести“. А, би било поинаку. Еден таков пример се неодамнешните случувања во Флорида. Триесет агенти на ФБИ украдоа неколку кутии со документи како дел од правната процедура за враќање на државните тајни кои наводно незаконски биле таму чувани или тоа беше досега невидена рација во домот и канцеларијата на главниот политички ривал на актуелниот претседател на земјата. Каде е вистината, а каде лагата?
Еднакво место за вистината и лагата
Да видиме каква појава имаме пред нас. Доаѓањето на секој нов век е секогаш придружено со радосни извици на бесни ентузијасти. Врвот на ентузијазмот беше, според мене, во 1990-тите, кога стана јасно што е интернет, иако уште еден наплив беше забележлив со почетокот на ширењето на „Интернет во движење“, односно паметните телефони. Ова, очигледно, почна во 2010 година. Општата идеја на оптимистите беше дека е многу добро кога секој жител на Земјата може да добие какви било факти буквално каде се наоѓа и во моментот на појавата на овие факти.
Но, оваа прекрасна техничка иновација се совпадна со врвот на илузиите на оние кои мислеа дека сега човечките општества може да се контролираат од еден центар низ целата планета, и покрај фактот што ерата на информации не мора да биде доба на вистината, туку дека ќе споделуваат и лаги. Тука станува збор за секаква лага, на која било тема, првенствено за теми со кои се занимавала науката (климатологија, медицина и други). А, сè уште се тука политиката и конфликтите.
Дезинформациите стануваат главно средство
И сега сме сведоци на уникатен феномен во врска со сите настани во Украина. Не станува збор ни за размерите на дезинформации кои доаѓаат од Киев или Вашингтон за тоа што се случува. И во тоа што во сите времиња лагата се сметала за дозволена алатка за решавање конфликти, сепак таа имала споредна улога. Односно, имаше цели на конфликтот кои беа постигнати со воени операции, кога не само коњаницата и артилеријата ги помагаа овие воени операции, туку и психолошкиот третман. Сепак, Украина ни покажа нешто неверојатно, а тоа е како лагите стануваат главно средство, односно сите главни работи се случуваат на информативниот фронт, кој се случува насекаде низ светот. Живите луѓе на вистинската земја, односно украинските војници, мора да организираат самоубиствени акции кои немаат чисто воено значење за да ја создадат потребната дезинформациска слика. И не е дека целиот свет (туку, организаторите на оваа гигантска дезинформација) на крајот се доведоа себеси и нивните општества и држави во ќор-сокак кога веќе никој никому не верува таму. На што се должи тоа? Но, не им веруваа сите на домашните американски теми и на украинските. Некој претера. Ова се резултатите од доаѓањето на „информацискиот свет“.
Но, сепак, како да живеете во свет на дезинформации кога веќе не можете да сфатите каде е вистината? Авторот на статија во „Американ тинкер“ изразува една добра идеја на оваа тема која може да се примени во практика. Значењето на образованието се смени во новиот век. Порано тоа беше процес на учење, а сега образованието е кога децата се учат да разликуваат вистинити од лажни информации. Денес, ако човек сака да остане личност, ќе мора да научи уште од детството или веќе во зрелоста, во движење да ги анализира точните информации што му се сервираат. Во спротивно, ќе биде како Американците кои веќе не веруваат никому.
