Голем број евергрин-ветувања што биле дадени пред години, па и децении, а никогаш не биле реализирани, се повторуваат во недоглед со секои нови избори како веќе традиционални. Уште пред почетокот на кампањата за претстојните локални избори кај нас, како по обичај се редат секакви ветувања, чии теми баш и немаат поврзаност со пропишаните надлежности на градоначалниците, како ниту со финансиските, кадровските и другите капацитети на општините. Партиските претставници честопати зборуваат за теми што се соодветни за парламентарни избори, воопшто не водејќи сметка за локалните прашања, со што се создаваат разочараност и апатичност кај гласачите
Ако пребарате на интернет кои се најапсурдните ветувања дадени од политичари во текот на изборни кампањи, можете да налетате на недвосмислено невозможни заложби за побивање на законите на физиката, како што се укинување на гравитацијата или поместување планини во случај на победа (двете се од САД), со што е очигледно дека станува збор за сарказам чија цел вообичаено е да се привлече внимание кон некоја лична кауза на кандидатите. Македонија претходно слушаше футуристичко-фантастични ветувања за опсерваторија на НАСА во Кокино, лансирање македонски сателит во вселената, железници по јапонски терк и големи површини со соларни панели како нов еколошки извор на електрична енергија. Сега слушаме за „поскромни“ ветувања, за подобрување на условите во училиштата, проширување булевари, нови објекти, улично осветлување… бидејќи сепак станува збор за локални избори.
Но, субјективно е што може да се смета за апсурдно денес поради голем број евергрин-ветувања што биле дадени пред години, па и децении, а никогаш не биле реализирани, со што се повторуваат во недоглед со секои нови избори како веќе традиционални. Во Индија, каде што се одржуваат најмасовните светски избори, ветувањата за асфалтирани патишта, на пример, се толку чести и без реализација, што тамошните граѓани ги сметаат за апсурдни, а со тоа можеме да се поистоветиме и ние во одредена мера.
На мегаломански ветувања не се имуни ниту најмоќните светски лидери, па, така, забелешката на поранешниот американски претседател Џо Бајден дека „ќе го излечат ракот“ во случај на изборна победа, изречена во текот на кампањата во 2020 година, беше оценета како значително поедноставено видување на сложениот здравствен предизвик, иако не беше официјално ветување, а многумина сметаат и оти е извлечена надвор од контекст.
Пораката на Џорџ Буш Постариот дека „нема да има даноци“ од претседателската кампања во 1988 година стана симбол на неисполнето ветување на еден политичар во Америка, откако зголемувањето на даноците што тој подоцна го одобри придонесе за неговиот изборен пораз во 1992 година. А за нереално се смета и ветувањето на актуелниот претседател на САД, Доналд Трамп, за ставање крај на војната во Украина за само еден ден, иако изгледа дека тој барем се обидува да го оствари кажаното.
Уште пред почетокот на кампањата за претстојните локални избори кај нас, како по обичај се редат секакви ветувања, чии теми баш и немаат поврзаност со пропишаните надлежности на градоначалниците, како ниту со финансиските, кадровските и другите капацитети на општините. А колку ветувањата можат да бидат нереални се согледува и од податокот што десетина општини имаат блокирани сметки поради долгови, а заедничкиот долг на општините се искачил на 63,4 милиони евра заклучно со март годинава, додека општинските јавни претпријатија имале неплатени побарувања во вредност од 11,4 милиони евра за првиот квартал од годинава, според Министерството за финансии.
Партиските претставници честопати зборуваат и за теми што се соодветни за парламентарни избори. Па така, се слуша и националистичка реторика во која се предупредува на опасности и влијание што доаѓаат од странство наместо да се обрне внимание на локални прашања. Програмите во таква ситуација се темелат на обем, а не на реални политики, при што не се штедат ниту зборови ниту хартија во натпреварувањето кој ќе вети повеќе. Тоа се должи и на фактот дека програмите често не ги подготвува стручен кадар што е образован за конкретната проблематика.
Некои политичари даваат ветувања и по изборот, при што млад градоначалник на скопска општина во интервју за „Нова Македонија“ своевремено порача дека „општината ќе зазелени до толку што жителите ќе ме молат да престанам“ (со раззеленување – н.з.). Други, пак, во кампањата премолчуваат проекти што однапред се планирале, но не им биле соопштени на граѓаните пред избори и ги немало во изборната програма, за подоцна да ги „протнат“ во текот на владеењето и на тој начин да се изигра граѓанската доверба.
Извесно е дека шупливите ветувања при расчекор помеѓу партиските политики и суштинските проблеми и потреби на општеството придонесуваат за незадоволство или апатија на гласачите, презаситеност од политика, колебливост да се заземе став… Можеби единствено полоши од нереалните ветувања се постојаните меѓусебни напади за тоа кој колку украл или кој што не исполнил, кои исто така се традиционално присутни во секоја кампања. А сосема друг проблем е кога политичарите ќе „заборават“ на граѓаните и нивните проблеми веднаш по добивањето на мандатот што го освоиле со верба на гласачите дека токму тие ќе донесат решенија.
Сѐ се сведува на фрази, рециклирани и препишани излитени ветувања, односно на желбата на едните да дојдат до фотелја или на другите да се задржат во неа. А граѓаните само сакаат да знаат што добиваат во следните четири години, по 30 години поминати во неисполнети очекувања и слушање политички шарени лаги. Затоа, потребни се одговорност и принципиелност на политичарите за изреченото. Сите мора да се придржуваат до понуденото во изборните програми, па дури и ако не ја освојат власта, да продолжат да наметнуваат свои идеи во компетитивно натпреварување на концепти со оние што се на функции. А потребно е и преземање политички последици доколку се изигра довербата на граѓаните. Само така може да се излезе од маѓепсаниот круг на евергрин-кампања и избори.
