БХП е најчестото заболување кај мажите постари од 50 години, чија инциденца расте со возраста, почнувајќи од 8 проценти кај мажите во четвртата деценија, па дури до 90 проценти во деветтата деценија од животот
Простатата е машка полова жлезда, сместена зад мочниот меур, каде што го опфаќа предниот дел на мочниот канал. Нејзината примарна функција е да произведува поголем дел од семената течност, која ја храни и транспортира спермата. Бенигна хиперплазија на простата (БХП) претставува прекумерно размножување клетки во централниот дел на простатата и зголемување на простатата (од неканцерогено потекло), што резултира со притисок и стеснување на мочниот канал. Причината за појава на БХП е покачување на ензимот 5-алфа-редуктаза, кој е вклучен во трансформација на тестостерон во ДХТ (5-алфа-дихидротестостерон), што резултира со зголемување на простатата. БХП е најчестото заболување кај мажите постари од 50 години, чија инциденца расте со возраста, почнувајќи од 8 проценти кај мажите во четвртата деценија, па дури до 90 проценти во деветтата деценија од животот.
Поради БХП, доаѓа до појава на т.н. опструктивни нарушувања: ослабен и наизменичен млаз при мокрење, тешкотии при мокрење, напрегање при мокрење (дизурија), капење капки по мокрењето, недоволно празнење и задржување урина (ретенција). Покрај ова, притисокот на зголемената простата на вратот на мочниот меур резултира со иритативни симптоми, а пред сѐ почест нагон за уринирање, дури и при мало количество урина во мочниот меур. Други иритативни симптоми се: често дневно мокрење (полиакизурија), ноќно мокрење (ноктурија), итен нагон за уринирање (ургенција), неможност за задржување урина (инконтиненција). Во случај на вакви симптоми треба да се јавите кај вашиот матичен лекар за процена на состојбата и прво испитување, по што обично пациентот се упатува на уролог.
Исто така превентивно се препорачува испитување на простатата кај мажите по 45-годишна возраст, особено оние што имаат во фамилијарната анамнеза заболување од овој тип.
Во поглед на самопомошта при БХП и други состојби при кои луѓето имаат чест нагон за мокрење, пациентите мора да го приспособат својот животен стил. Toa подразбира: избегнување внес на течности пред спиење или напуштање на станот, намалена консумација на кофеински пијалаци, газирани пијалаци и алкохол, комплетно празнење при мокрење и избегнување стресни и нагли движења (пр. кревање голема тежина). Во однос на терапевтските можности при благи до умерено сериозни симптоми на бенигно зголемување на простатата, пациентите може да си помогнат и со фитотерапевтски препарати.
Денес се познати дури 30 типа на растителни препарати што ги олеснуваат симптомите на БХП. Добро се познати придобивките од сабалната палма и копривата, за да се олесни бенигното зголемување на простатата. Истовремената администрација на двата екстракти дава резултати на намалена потреба за често дневно и ноќно мокрење, што е резултат од намалување ДХТ (5-алфа-дихидротестостерон) во ткивото на простатата.
Дополнително, сабалната палма има антиинфламаторни својства и со тоа придонесува за здравјето на простатата. За заштита на уринарниот и репродуктивниот тракт корисно е и редовно внесување на моќните природни антиоксиданти ликопен, селен и цинк. За посериозните случаи тука е фармаколошка терапија, најчесто комбинација од тамсулозин, кој дејствува побрзо и преку олабавување на мазната мускулатура го олеснува мокрењето, и финастерид/дутастерид, кои дејствуваат на намалување на простатата, но треба да се користат барем шест месеци.
Во ситуација кога иритативните симптоми се силно изразени (ургенција и инконтиненција), во терапијата се уфрла и солифенацин. Во случај на недоволен успех на фармаколошката терапија или доцна дијагностика, во опција е и хируршко отстранување на зголемената простата.
Авторот е м-р по фармација и топедукатор
