Исхрана богата со соодветни антиоксиданти се смета за клуч за зачувување на очното здравје и превенција на голем број болести на окото, како што се макуларната дегенерација и катаракта. Антиоксидантите се спротивставуваат на штетните ефекти што се предизвикани од слободни радикали, кои можат значително да придонесат за прогресија на катаракта и макуларната дегенерација
Макуларна дегенерација (или СМД – сенилна макуларна дегенерација) е прогресивнa окуларно-макуларна болест, на макулата – област на мрежницата што ви овозможува да креирате јасни слики, бои и да ги гледате најмалите детали. Првично пациентите гледаат нејасни и замаглени слики, но болеста во напредна фаза се развива до целосното губење на визуелната острина во централното поле. Притоа видливоста на периферното поле останува зачувана. Проблемот настанува поради фактот што, поради постојана интеракција со светлосните зраци, фоторецепторите во мрежницата започнуваат да се оштетуваат и изумираат, а еднаш оштетените клетки веќе не може да се обноват. Фактор на ризик се постара возраст од 50 години, физичка неактивност и дебелина, пушење и висок крвен притисок, како и светла боја на очите и други наследни фактори. Освен тоа, модерното време носи сѐ пофреквентно користење дигитални технологии (ТВ, компјутери, паметни телефони, лаптопи, таблети итн.), кои ја зголемуваат изложеноста на сина светлина со што се зголемува оштетувањето на мрежницата!
Исхрана богата со соодветни антиоксиданти се смета за клуч за зачувување на очното здравје и превенција на голем број болести на окото, како што се макуларната дегенерација и катаракта. Антиоксидантите се спротивставуваат на штетните ефекти што се предизвикани од слободни радикали, кои можат значително да придонесат за прогресија на катаракта и макуларната дегенерација. Значи, важно е во секојдневната диета да внесуваме растителна храна, од типот на: спанаќ, блитва, брокула, кељ, грашок, пиперки, моркови и дињи. Од храната од животинско потекло важно е да се внесуваат јајца. Овие намирници се богати со антиоксиданти: лутеин, зеаксантин, витамин Ц, витамин Е и други хранливи материи, за кои се смета дека имаат најголема улога не само во превенцијата туку и во забавување на прогресијата и олеснување на симптомите на очните болести.
Притоа со голем број студии е потврден конкретниот ефект за очното здравје на каротеноидите лутеин и зеаксантин, кои човечкото тело не може да ги произведе и треба да се внесат соодветно преку исхраната или со суплементација. Најголеми концентрации на лутеин и зеаксантин во нашиот организам биле откриени во жолтата точка (макула лутеа) во мрежницата и во леќите од окото.
Лутеинот и зеаксантинот се всушност заштитниот ретинален пигментен слој каде што се филтрира синиот дел од светлиот спектар – главниот виновник за оксидативно оштетување на структурите на очите. Задржување на ретиналниот пигментен слој е исклучително важно да се зачува централната визија. Концентрација на лутеин и зеаксантин во окото и макулата е директно поврзана со нивната концентрација во крвта и зависи на неговиот дополнителен внес. Суплементацијата со 10 мг лутеин и 2 мг зеаксантин дневно во подолг период доведува до за 60 проценти зголемена толеранција на интензивна светла и за до 15 отсто побрзо закрепнување од фотострес што е особено важно при зголемена изложеност на УВ-зраци во летниот период. Зголемен внес на лутеин и зеаксантин во форма на додатоци во исхраната ја зголемува густината на макуларниот пигмент и значително го намалува ризикот макуларна дегенерација, катаракта и глауком. Дополнително корисно е да се внесуваат и омега 3 масни киселини (ДХА), кои најмногу ги има во морската риба и кои во комбинација со витамин Е придонесуваат за заштита на чувствителните делови од мрежницата и ја намалуваат прогресијата на макуларната дегенерација и последователното оштетување на видот. Витаминот Ц од своја страна како добро познат антиоксиданс дејствува како филтер за УВ-зраците, кои достигнуваат до рожницата и леќата, и ги штити клетките од оксидативен стрес со што го намалува ризикот од: глауком, катаракта и макуларна дегенерација.
Авторот е м-р по фармација и топедукатор
