- Во свет што не се распаѓа, туку забрзува и се менува без пауза, прашањето повеќе не е дали промените ќе дојдат, туку кој ќе има трпение, разум и зрелост навреме да научи да живее со нив
Впрочем, 2026 година нема да дојде со спектакл, ниту со големи зборови, туку со едно тивко и упорно чувство дека времето повеќе не прашува дали сме подготвени. Светот не влегува во нова ера, туку ја забрзува постојната, како машина што одамна е пуштена, а сега само ја зголемува брзината. Во таа брзина, разликите меѓу општествата стануваат повидливи, не по тоа што зборуваат, туку по тоа како реагираат.
Технологијата одамна престана да биде тема за визии и конференции. Таа е секојдневие, инфраструктура, невидлива логика што го обликува начинот на кој се работи, се живее и се планира. Вештачката интелигенција, автоматизацијата и дигиталните системи не прават драматични пресврти, туку постепено ги менуваат правилата на играта. Во 2026 г. најголемата поделба нема да биде меѓу оние што имаат и оние што немаат, туку меѓу оние што разбираат што се случува и оние што чувствуваат дека нешто им се одзема, но не знаат како да го именуваат тоа чувство.
Натпреварот што се води денес не е меѓу држави како географски поими, туку меѓу начини на управување со времето. Кој знае побрзо да донесе одлука. Кој знае да поедностави без да создаде хаос. Кој знае да дозволи промена без да ја разбранува водата. Дури и земјите со стабилни институции откриваат дека функционалноста не е нешто што еднаш се постигнува и засекогаш трае.
Канада е јасен пример за тоа. Земја со ред, со правила и со институции што во најголем дел си ја вршат работата, но која во 2026 г. ќе живее со истата напнатост што ја чувствува целиот современ свет. Брз технолошки напредок што носи можности, но и чувство на несигурност. Економија што создава вредност, но бара постојано приспособување. Општество што функционира, но знае дека ако застане, брзо ќе почне да заостанува. Идеите се движат побрзо од законите, пазарот побрзо од политиката, а луѓето побрзо од институциите. Наместо обиди да се запре тоа движење, постои свест дека мора да се канализира, да се направи подносливо и праведно. Не секогаш успешно, но со разбирање дека чекањето е најопасната стратегија.
Во таков свет, 2026 г. не би требало да биде година за паника, туку за прифаќање на состојбата и реална опсервација на околностите. Момент кога станува јасно дека иднината не се освојува со декларации, туку со способност навреме да се направи корекција.
За Македонија, предизвикот во 2026 г. ќе биде поинаков по форма, но не и по суштина. Ризикот не лежи во драматични кризи, туку во тивкото задоволување со тоа што системот формално функционира. Во мешањето на стабилноста со напредокот. Во уверувањето дека ако нешто не се распаѓа, тогаш веројатно оди напред. Всушност, 2026-та може да биде година во која Македонија ќе одлучи да ја троши енергијата поинаку. Наместо на постојано докажување и големи зборови, на неколку конкретни области што директно го допираат секојдневието на граѓаните. На пример, односот меѓу државата и човекот. Во свет што станува побрз и понервозен, најголемата фрустрација не е кога нешто не е совршено, туку кога нема одговор, кога институциите молчат или се кријат зад процедури.
Јасни правила, рокови што важат за сите, комуникација што не понижува, тоа не се спектакуларни реформи, туку елементарна култура на управување. Македонија во 2026 г. може многу да добие ако покаже дека го почитува времето на сопствениот граѓанин.
Друг важен момент е односот кон иницијативата и обидите да се направи нешто опипливо. Во уредените општества постои свест дека неуспехот е дел од процесот, а не морална дамка. Кога системот не го казнува секој обид што не успеал, тогаш луѓето се охрабруваат да создаваат. Во Македонија, стравот од грешка често е поголем од желбата за обид. Промената на тој однос не бара пари, туку сигнал дека државата разбира како функционира современиот свет.
И политиката во 2026 г. има простор за поинаков тон. Помалку мобилизација, повеќе нормалност. Помалку драматични ветувања, повеќе предвидливост. Луѓето не очекуваат чуда, туку чувство дека можат да планираат, дека правилата нема да се менуваат прекуноќ и дека одговорноста важи за сите.
Најважната порака на 2026 г. е едноставна и искрена. Никој нема луксуз да стои во место и да чека подарен подобар живот, но секој има можност да направи чекор напред, во свое темпо и со своја мера. Ниту големите, ниту малите не се ослободени од тоа движење. Македонија нема обврска да биде најбрза, но има можност да биде свесна, внимателна и упорна. Да се движи со разум, со чувство за реалност и со доверба дека времето, иако не се правда никому, секогаш остава простор за оние што учат, што се приспособуваат и што одат напред со отворени очи. Во таа смисла, 2026 г. може да биде година на тивка надеж, на постепено зајакнување и на нов почеток што не ветува чуда, но нуди шанса.
Кирил Колемишевски
