Деновиве се како создадени за носталгичари. Тивко врне дожд и ги полни пресушените извори и езера со течноста што живот значи. Се разбира, многумина мразат дождливо време, но дали има сила што може да ни погоди на сите? Ритамот на дождот е инспирација за креативците, но и нервоза за оние што имаат разиграна природа, која бара динамика.
Познатата арија од 1964 година на Каскади може да ви понуди прекрасно чувство за ритамот на дождовните капки, кои дејствуваат смирувачки врз сетилата. Мелодијата не е само обичен музички израз за чувствата на еден оставен млад човек од страна на неговата пријателка и израз на неговата тага. Таа е пред сѐ мевлем за сетилата на консументот што е во содејство со временските услови надвор. Некако како да го забавува галопот на времето, кое минува во својата бесконечност и нѐ остава неми со своите мисли. Едноставно, музиката како и другите уметнички ризници, барем за миг нѐ враќа во спокојот и прегратките на животот каков што можеби и треба да биде; застани и за миг погледни околу себе и слушај го ритамот на дождот. Можеби има многу што да ти каже.
Веројатно и Алјаска има многу да каже, но не одеднаш, туку со текот на времето, дозирано. Векот помни самити што одлучувале за многу значајни нешта, но ниту еден од нив нема вечност. Промените и времето диктираат како ќе се постават титаните. Енкориџ беше домаќин на самитот меѓу Трамп и Путин. Впрочем, тука и едниот и другиот се домаќини на некој начин. Оваа до 1867 година територијална сопственост на Руската Империја им е продадена за седум милиони и двесте илјади долари на Соединетите Американски Држави, чија противвредност со 2017 година одговара на 129 милиони или 0,9 долари по хектар. Веднаш по Кримската војна, императорот Александар Втори наложува да се почне процес на продажба на Алјаска. Перцепцијата била дека таа далечна територија наречена Руска Америка тешко ќе можела да се брани доколку би дошло до војна со Британската Империја. Подоцна, тој договор за купопродажба го реализирале Едуард де Стекл и Вилијам Сјуард, американскиот државен секретар. Едуард Андреевич Стекл, чиј татко бил австриски дипломат, а мајка Русинка и ќерка на рускиот драгоман (службена титула за преведувач во амбасада или конзулат што го познавал турскиот јазик), долго време престојувал како дипломат на територијата на САД. Во моментот на парафирање на договорот, тој е на позицијата амбасадор во Вашингтон и е човек што имал голем број пријатели во американската администрација. Меѓу нив и Сјуард. Во политичките кругови во Москва владеело цврсто убедување дека со таа продажба на САД, тие две договорени страни никогаш повеќе нема да војуваат меѓу себе. Од друга страна, скептиците од американскиот естаблишмент го критикувале потегот на американскиот министер и го нарекле „глупоста на Сјуард“. Но кога по долината на реката Јукон било откриено огромно богатство и кога цела Америка се кренала на нозе да експлоатира злато, Сјуард можел слободно да здивне. Бидејќи денес севкупното богатство на Алјаска како од шега ја надминува вредноста од 7,2 милиони тогашни долари, тогаш двете страни треба да се задоволни што се први соседи и што постигнале договор што злато вреди.
Се случи Енкориџ. Се случи вени, види и… Цезаровата изрека не е целосна бидејќи тој битката ја извојувал мошне брзо и лесно со понтскиот крал Фарнак Втори во 47 година пред нашата ера. Самитот меѓу двајцата (секако тука е и Си) најмоќни политичари во светот помина во најдобар ред.
Подготвена однапред од нивните соработници, личеше повеќе на куртоазна средба што ветуваше многу, не покажа ништо конкретно, но изрази надеж дека сепак нешто се случува и дека сигурно ќе се случува многу повеќе. Ако на 3 декември 1989 година на самитот во Малта, каде што беа закопани воените секири на нуклеарните сили, претседателите Буш и Горбачов пристигнаа со многубројна флотила и административни оперативци за да го прогласат крајот на Студената војна, во Енкориџ американски борбени летала го следеа авионот на Путин грижејќи се за неговата безбедност. Од друга страна, министерот за надворешни работи на Руската Федерација стаса со маичка на која беше натписот СССР. Симболика или можна реалност? Кој ќе знае кога се во прашање овие колоси.
Во голем дел од вистината за војната во Украина, меѓу неколкуте причини за нејзиното почнување стои дека НАТО опасно се приближил до границите на Русија. Секако дека е така, со оглед на џентлменскиот договор меѓу Горбачов и Буш. Другото е предмет за дискусија бидејќи сите држави или поголемиот дел од нив што гравитираа во тогашниот СССР, се определија за нов стопан иако можеби беше за очекување да бидат самостојни. Но, ете, првото што ќе го направи робот кога господарот ќе му подари слобода е да има многу повеќе робови од него.
Да се вратиме на тоа дека НАТО опасно се приближи до границите со Русија иако џентлмените треба да си стојат на зборот. Арно ама, работите се менуваат и времето носи нови ситуации, кои бараат отстапки и нова поставеност кон горчливите проблеми. Но што со Чухотка и Алјаска? Што со Беринговиот Мореуз, кој со своите 85 километри широчина ги прави Русија и САД за најблиски соседи? Освен тоа, таму се случува и непосреден допир НАТО – Русија, зарем не? Или што со Курилите, некогашниот имот на царството Јапонија, со која Русија сѐ уште нема потпишано мировен договор? Туку, таму допрва ѕиркаат контурите на новиот НАТО од Пацифичкиот Регион?
Ако некогаш беше „Хирошимо, љубов моја“, епопејата за нуклеарните удари врз Јапонија, светот сега е во очекување на резултатите од „Алјаска, љубов наша“ и договореното помеѓу титаните. Бидејќи нивото на интелектуален капацитет на народите задоени со материјалните вредности и цели ја оправдува видовитоста на сер Винстон Черчил, тогаш мораме да се засрамиме за нивото на нашата свест и совест. Прочуениот британски прв министер или премиер велел дека народот е тесто што лесно го обликуваш откако ќе му го намалиш менталниот капацитет до ниво што ти е потребно. Можеби навредливо, можеби бизарно, но мошне практично. Да не заборавиме дека оваа наша цивилизација само во овој момент војува на 156 места од Земјината топка.
Како и да е, дозираното е многу послатко, па, така, и ова од Алјаска бидејќи ни се дава со лажиче. Освен тоа, животот ни го прави поинтересен. Нам, на обичните смртници, ни треба само одржан и спокоен период во кој ќе можеме да се надеваме на подобро. Оние што наместо стрес ќе ни бидат инспиративен двигател за нови човечки радости, успеси и вредности. Оти убаво е кога се смееме, но и кога плачеме ама од среќа.
Бидејќи резултатите од претпоставениот договор меѓу САД и Русија доаѓаат дозирано, освен средбите на ЕУ со американската делегација предводена од Рубио и ненајавените преговори меѓу делегации на Украина и Русија во Абу Даби, стаса и веста за распуштање на украинската легија на странци. Малку по малку, Алјаска како да го топи глечерот од пред четири години.
Ритамот на дождот е беспрекорна хармонија на природата. Вграден на чудесен начин во прекрасната музичка бајка на составот Каскади, нуди спокој и пријатна тага за некои изминати спомени. Сѐ што треба да се стори е само да се наслушнува во мигот кога мислите летаат кон убави абери од Алјаска пред да падне снегот и да замрзне сѐ…
Љубомир Јованоски
Авторот е писател
