Врските меѓу Унгарија и балканските земји се историски, многу важни за двете страни, но потенцијално исклучително важни за иднината на Европа и, секако, на овој дел од светот. Хипотезата и препораката на овој напис се дека Унгарија би можела да го зајакне своето влијание во регионот во иднина, што би било од корист и за неа и за населението на овие земји, потврдувајќи ја и нагласувајќи ја нејзината конзервативна и просемејна страна.
Балканските земји формираат многу сложен мозаик од култури, религии и идентитети и, поради таа сложеност и нивната стратешки важна позиција на раскрсницата на главните патишта, тие претставуваат идеален простор за игра на големите сили и предизвикување нестабилност кога е потребно. Сепак, луѓето што живеат таму длабоко се грижат за стабилноста, мирот, инвестициите, економскиот раст и целокупната стабилизација на регионот.
Словенија е членка на ЕУ од 2004 година, а нејзиниот однос со Балканот се сведува на обиди за увоз на што е можно повеќе млади луѓе од други земји, со цел да се компензира демографскиот пад со кој се соочуваат сите држави и ентитети во регионот. Хрватска е во ЕУ од 2013 година, но и покрај континуираното одбивање на елитата да се смета себеси за балканска, јазикот, словенското потекло, како и потребата од работна сила, неизбежно ја поврзуваат со остатокот од Балканот. Покрај тоа, во хрватските елитни кругови постои перцепција дека прекумерното свртување кон Западот и потенцијалните проблеми во односите со Италија или Унгарија водат до потреба од повторно потврдување на јужнословенската компонента на идентитетот. Ако ги исклучиме Бугарија, Романија и Грција, кои се свет сам за себе, а сите се членки на ЕУ, тоа нè остава со она што за жал се нарекува Западен Балкан: Србија, Црна Гора, Македонија, Босна и Херцеговина, Албанија и ентитетот Косово, кој поголемиот дел од ЕУ го третира како посебна држава.
Овие земји се во чекалницата за европска интеграција повеќе од три децении. Поминаа 22 години од самитот во Солун. Во Србија постои шега дека ќе влезе во ЕУ веднаш по Турција. И покрај високата поддршка кај населението (освен во Србија) за влез во ЕУ, никој навистина не се надева на релативно скорашен влез. Вклучувањето на Украина и Молдавија дополнително ги обесхрабри луѓето и сега главно се стремат кон градење билатерални односи и геополитичка диверзификација кон секој што може да донесе пари за патишта, енергија, фабрики и други потребни инвестиции.
Во тој вакуум, Унгарија може да игра многу значајна улога. И покрај разбирливата силна посветеност на европската интеграција на регионот, Унгарија треба да продолжи да гради силни билатерални односи, користејќи мултилатерални собири како што е Форумот на МСП во Будимпешта за понатамошно продлабочување на врските. Унгарските инвестиции и економската соработка напредуваат од година на година, што го зголемува угледот и на земјата и на нејзините лидери, како и општата доверба.
Сепак, унгарскиот конзервативизам и многу важното место во односите со Трамп и другите патриотски и конзервативни субјекти претставуваат сериозен ресурс на мека моќ, кој засега е недоволно искористен.
Унгарија, како најсериозен сосед, е симбол за балканските народи дека е можно помалите држави да водат независни политики, решително бранејќи ги сопствените интереси, со разбирливо неопходното балансирање во односите со големите сили. Успесите на Будимпешта во решавањето на наследените долгови се следат многу сериозно, како и нејзините добри резултати во економскиот развој поврзани со привлекување инвестиции од целиот свет (вклучувајќи ја и Кина), па дури и нејзината релативна неутралност кон војната во Украина се дочекува со сериозно разбирање и почит. Да не се лажеме, не зборуваме само за Србите за кои Орбан е пример за политика каква што би сакале да видат во својата земја. Иако ова не може да се види во медиумите и академијата, кои се под силна контрола на западните глобалистички фондации и корпорации, обичните луѓе од Македонија до Херцеговина и Хрватска многу го почитуваат овој вид умерена, суверенистичка и избалансирана политика што ја спроведува Будимпешта. Никој овде не сака да војува со Русите, а за многумина, Путин е исто така симбол на антиглобализмот и конзервативната политика, која честопати се базира повеќе на проекции отколку на реалноста – познавање на Русија. Но, во секој случај, тоа го открива она што луѓето го сакаат.
Можеби најважна од сè е просемејната, антибриселска политика по која копнеат сите во регионот, освен мал број либерали во јавната сфера, претежно склони кон корупција. Причината за многу ниската популарност на ЕУ во Србија е првенствено исклучително антисемејната политика што Брисел и неговите комесари постојано ја наметнуваат и промовираат. Само во 2021 година беше воведен ужасниот Закон за родова еднаквост, Законот против дискриминација беше радикализиран, а Законот за регистрирано партнерство меѓу лица од ист пол едвај беше запрен. Законот за родова еднаквост беше суспендиран минатата година по голема расправија, со помош на црквата.
Истото тоа важи и во сите околни земји каде што амбасадите на некои западни земји, ЕУ и слични актери брутално наметнуваат вакви законски решенија, уништувајќи семејства, а со тоа всушност поттикнувајќи пад на наталитетот, зголемување на бројот на разводи итн. Во исто време, регионот губи население затоа што Германија, особено, но и другите западни земји безмилосно одземаат образован и млад кадар. Балканот брзо се празни од население, а никој дури и не смее да зборува за овие прашања бидејќи е јасно дека изворот на оваа тенденција е штетната идеологија испратена од Брисел.
Оттука, посилното академско, медиумско и општествено присуство на Унгарија со нејзината јасно дефинирана идеологија за обновување на семејството и населението би било исклучително топло и добро прифатено. Особено во муслиманските средини како Сараево, Приштина, Нови Пазар итн. И покрај непријатноста поради релативно блиската соработка на Будимпешта со Белград и Бања Лука во последно време, со правилен пристап и отворање дијалог, Унгарија, потврдувајќи ја својата конзервативна политика, лесно би можела да најде сериозни партнери меѓу овој многу значаен дел од населението, од домородно словенско потекло, и дел од Албанците. Накратко, за огромното мнозинство луѓе во регионот, Унгарија би била најприфатливата и најпосакувана форма на Европа и европеизацијата. Секако, блискиот однос со Трамп, кој е навистина ценет и почитуван од многумина на Балканот, многу придонесува за тоа.
Постојат многу форми и механизми за промовирање на унгарската конзервативна политика како модел спротивен на лудилото од Брисел-Бајден за родовата еднаквост и Зелениот договор. Конференции, панели, самити, соработка со оние академски институции и тинк-тенкови на кои им е дозволено тоа, организација со локални партнери на гостински посети од голем број конзервативни активисти и мислители што или живеат во Будимпешта или одат таму како гостувачки научници, потоа промоција на просемејни и пронаталистички политики, унгарскиот даночен систем што охрабрува даночни ослободувања наместо директни донации, врски со влијателни локални портали и други медиуми итн. Не треба да заборавиме на соработката со црквите и другите религиозни организации, кои по природа, особено на Балканот, се едни од носителите на конзервативните вредности. На пример, би било многу важно да се иницира дијалог за можна соработка меѓу патриотите и просемејните сили од различни религии, цркви и нации.
Внимателно осмислена и имплементирана политика од ваков вид, која би работела на искрена основа со локалните партнери, а не со либералните пробриселски клиенти, би значела многу за регионот, но и за Унгарија, која на тој начин значително би го зголемила своето присуство на Балканот, а со тоа и својата позиција кон Брисел, Вашингтон или Москва како важен регионален актер.
Миша Ѓурковиќ
