Има периоди кога историјата застанува, како и периоди кога забрзува како авион на писта. Нема сомнеж дека живееме во овие други времиња на неговото забрзување, а по втората инаугурација на Трамп за претседател на Америка, треба да се подготвиме за полетување, бидејќи тој сега е главен пилот на најбрзиот авион во светската историја.
Праведно е да се каже дека тој повеќе од праведно се избори за својот пат до позицијата главен пилот на глобалната политика, бидејќи се соочи со опструкции од самиот почеток на неговото влегување во политиката, за чудото да се засили по секоја, вклучувајќи ја и последната, кога за време на претседателската кампања минатата година тој беше застрелан, по што лаконски стана облеан во крв и ја крена тупаницата.
Државниците се миленици не само на историјата туку и на судбината, која не им дозволува да го напуштат овој свет додека не ги завршат задачите за кои се тука, па затоа серијата обиди за атентат не можеа да го спречат Де Гол да му даде независност на Алжир, ниту сите германски непријателски дивизии не можеа да го одведат Тито од реките Сутјеска и Неретва бидејќи судбината очигледно имала други планови за него со јужнословенските народи, кои во негово време хармонично се ширеле од Вардар до планината Триглав. Вакви примери има многу во историјата, а примерот на Доналд Трамп е само најнов и моментално најважен, бидејќи во вториот мандат конечно ќе има можност да го организира светот како што мисли дека треба да биде.
За разлика од Трамп, аутсајдер во својот прв мандат, сега имаме државник Трамп, кој е попаметен и поискусен, што беше јасно видливо кога го објави предложениот состав на неговата нова администрација, која вешто ја состави од три групи. Првата од нив е политичкиот мејнстрим и (поранешниот) естаблишмент на Вашингтон, кој ги вклучува неговите поранешни противници како Марк Руби, кој ја доби клучната позиција на државен секретар, со што се постигнува ефектот на подадена рака до сите длабочини на американската држава и оние од нејзините „паметни момци“ што се неизбежни, а кои сега сакаат да бидат подготвени за соработка. Втората од нив е групата наречена средни т.е. балансирачки функционери, кои се некаде на половина пат помеѓу мејнстримот и популистичките поддржувачи на МАГА на Трамп, па овие функционери за балансирање, како на пример советникот за национална безбедност Мајк Волц, беа распоредени во самата претседателска канцеларија на Трамп за да можат да служат за балансирање на другите струи на администрацијата за таа да не се приклонува кон ниту една страна.
И конечно, постои трета група на вистински политички револуционери и популисти, и од левицата и од десницата, како Тулси Габард, предложена за директорка на американската разузнавачка заедница, која треба да ја координира работата на сите 18 американски официјални разузнавачки агенции, потоа како Роберт Кенеди Јуниор, кој треба да го преземе Министерството за здравство или, конечно, како Пит Хегсет, кој треба да ја преземе најмоќната, најопасна и најважна американска машина – Пентагон.
Ќе биде интересно да се види како ќе одат потврдите во Сенатот на споменатите предложени функционери, особено оние од третата група, бидејќи тоа ќе ни каже колку всушност е силен Трамп на домашен терен. Тој покажа колку е силен на надворешниот фронт уште пред официјално да ја преземе функцијата, што е клучното парче што недостига во мировната равенка на Блискиот Исток, што беше постигнато токму кога таму го испрати својот семоќен пратеник, инвеститорот Стив Виткоф, кој му ја шепна неговата порака на Нетанјаху. Како инвеститор и бизнисмен заврши на место каде што се очекува дипломат од кариера? Одговорот на ова прашање ја покажува срцевината на идеите и идеологијата на Трамп. Имено, тој смета дека дипломатите и американските политичари од кариера воопшто се премногу индоктринирани со задолжителните флоскули на политичкиот мејнстрим и дека ниту еден од овие политичари по професија всушност нема идеја за реалниот живот. Затоа тој се опкружил со два типа луѓе. Првите беа именувани бизнисмени, како Виткоф и Илон Маск, а сите други американски милијардери како Закерберг, Бил Гејтс или Безос отидоа да му оддадат почит на Трамп на различни приватни вечери без никаков проблем. Капиталот е како оној петелот на покривот, кој секогаш се врти во која насока дува ветерот и непогрешливо ја покажува својата вистинска сила затоа што бега од губитниците и инвестира во победниците.
Но, втората група со која се опкружи Трамп се генерали и искусни војници воопшто, како Кит Келог, неговиот специјален пратеник за Украина, бидејќи кој е подобар да ги реши навистина тешките конфликти во рововите на теренот од оние што навистина знаат нешто за тоа – војниците што знаат што е војна го сакаат мирот повеќе од таканаречените професионални политичари, кои секогаш премногу лесно војувале со туѓите животи. Така, Трамп всушност ги врати работите во професијата заобиколувајќи ги професионалните мејнстрим-политичари колку што можеше, бидејќи сосема правилно заклучи дека тие се бескорисни.
А за тоа што има намера да го направи ќе му требаат способни луѓе, бидејќи главната цел на неговата администрација е да се обиде да го среди актуелниот глобален стратегиски хаос, од Украина до Тикток. Во Газа веќе успеа во она што администрацијата на Бајден очигледно не можеше и сега ќе означува по еден глобален стратегиски проблем, обидувајќи се да го реши според принципот што тој го предложи за Тикток – педесет-педесет со Кина. На неговата инаугурација присуствуваше и потпретседателот на Кина, што е преседан бидејќи никогаш досега кинески функционер од толку висок ранг не присуствувал на инаугурација на американски претседател, а пред инаугурацијата тој дури се сретнал со новиот американски потпретседател и сеприсутниот Илон Маск. Трамп не можеше официјално да го покани Путин на инаугурацијата, ниту Путин можеше да го испрати, на пример, Шојгу, кој не е сосема непопуларен во Америка, бидејќи и двете страни разбираат дека тоа би било погрешно протолкувано, исто како што разбираат дека треба да преговараат за да се смири конфликтот во Украина, за што испратија пораки за подготвеност дури и за претседателска средба пред инаугурацијата во живо.
Сето ова сугерира дека вториот мандат на Трамп ќе биде потрошен во обид да се смири светот, односно во обид да се направат фини стратегиски приспособувања, откако претходните години имавме многу груба и непријатна работа насекаде, што резултира со превирања насекаде, од Украина до Блискиот Исток. Светот под Трамп е всушност акционерско друштво во кое Америка сфати дека не е единствениот акционер туку дека мора да ги почитува и другите акционери, пред сѐ Кина и Русија, а потоа и другите што веќе мора, притоа да ја задржи златната акција за себе. Таа златна акција сè уште е доларот како светска резервна валута, за која Трамп рече дека нема лесно да ја испушти, но нема да ја искористи за фиктивно да изгради сопствена економија и да санкционира други.
Значи, според Трамп, светот е акционерско друштво и допрва започнуваат пазарењата и тргувањето со геополитички и геоекономски акции меѓу акционерите, а тука е и новиот-стар претседател на одборот на директори на оваа акционерска компанија. Доналд Трамп е само врвот на ледениот брег под кој лежат депозити на капитал и разни финансиски, технолошки и стратегиски мрежи, кои овој претседател ќе се обиде да ги врати во „здравиот разум“, како што истакна во своето инаугуративно обраќање.
Невен Цветичанин
(Политика.рс)
