Туристичкиот потенцијал на Македонија
Во 21 век, во ера на немилосрдна глобализација и засилена конкуренција, туристичкиот пазар се трансформира со невидена брзина. Оваа динамична еволуција е движена од сложената интеракција меѓу туристичката побарувачка и понуда, каде што секој аспект е критичен за успешно позиционирање на пазарот. Во срцето на туристичката побарувачка лежи мотивот – движечката сила зад секоја планирана посета. Потенцијалните туристи се привлечени од дестинации, животни стилови, услуги и продукти што ги сметаат за атрактивни. За да се исполни оваа побарувачка, туристичката понуда мора да биде постојана синхронизација на атрактивни, комуникативни и рецептивни фактори. Ова бара одговорните организации за менаџмент и маркетинг на туристичките дестинации и атракции да ги дефинираат своите активности преку добро осмислен маркетинг-микс. Овој микс, кој ги идентификува и разграничува ресурсите и нивното вклучување на пазарот, е клучен за стратешко позиционирање.
Маркетингот во туризмот има свои специфични карактеристики, нераскинливо поврзани со туризмот како услуга. За да се оствари конкурентност, маркетинг-стратегијата мора да ги земе предвид пазарните сегменти кон кои е ориентирана. Успехот во стратешкото позиционирање зависи од организациските и финансиските ресурси, кои во туризмот се дефинирани како продукт, цена, дистрибуција и промоција, со дополнителни елементи: луѓе, процес и физички доказ. Комбинацијата на овие елементи мора да се адаптира според пазарната побарувачка, но и да генерира нови потенцијални клиенти. Квалитетот е основата на задоволството, што, пак, води кон долгорочна лојалност на туристите. Туристичкиот продукт е комплексна комбинација на физички ресурси, активности и услуги. Со купување на оваа комбинација, гостинот всушност купува можност за искуство. Околностите што влијаат на оформувањето на продуктот и позиционирањето на пазарот зависат од атмосферата, интеракцијата на потрошувачот со услужниот систем и неговото влијание врз побарувачката. Квалитетот на туристичкиот продукт е директно зависен од човечкиот труд на вклучените во процесот и целата организација на менаџментот и маркетингот на туристичката понуда. Атрактивноста, пристапноста и условите за престој се клучни при оформувањето на туристичкиот продукт.
Македонија поседува значителни ресурси за организирање туристички потенцијал и понуда, што ѝ овозможува конкурентно позиционирање на пазарот. Туристичкиот продукт во Македонија треба да биде внимателно оформен, не само за да одговара на постојната побарувачка туку и за да стимулира посети од нови клиенти. Треба да се определи кои од расположливите ресурси ќе бидат ставени во употреба од организацијата за менаџмент и маркетинг на туризмот и да се оформи продукт, кој не само што ќе одговара на побарувачката туку и ќе предизвикува можни посети од потенцијални клиенти што досега не патувале во овој дел на Република Македонија. Стратешки поставениот туристички продукт треба да има цена што одговара на вклучените фактори, но исто така да придонесува за долгорочен одржлив развој на туризмот во регионот. За новите туристички дестинации, цената не треба да цели кон максимален профит, туку да биде алатка за развој на одржлив туризам. Таа треба да ги задоволи потребите за формирање продукт, промоција и дистрибуција, но и да влијае на развојот на дестинацијата преку проширување на понудата и активно вклучување на други стопански гранки. Начелната организација на туристички патеки, маршрути со различни теми и посети на сакрални места, споменици со културна вредност, археолошки локалитети и слични туристички атракции може да се постави на пазарот преку цена, која не само што ќе биде достапна и за домашните туристи туку ќе ги задоволува потребните процеси при оформување на продуктот и понудата. Важно е да се балансира достапноста со квалитетот, за да се обезбеди одржливост и раст на секторот.
Промоција: Градење имиџ во дигиталната ера
Промоцијата како елемент на маркетинг-миксот овозможува поддршка за претставување на продуктот на туристичкиот пазар и создавање свест за истиот тој, создавање имиџ – слика, и најважно – позиционирање на пазарот. Избраните начини за претставување и прикажување на веќе оформениот туристички продукт, заедно со придружните услуги на организацијата за менаџмент, односно управување со туристичката дестинација, влијаат на идната слика, која потенцијалните потрошувачи ќе ја имаат како претстава за понудата, услугите и целиот туристички продукт на дестинацијата. Затоа, промоцијата на туризмот во 21 век треба да ги вклучува најновите достигнувања во научната дисциплина маркетинг, со што ќе го претстави не само значењето на природните ресурси и културното наследство туку и свеста за еволуцијата на пазарот и идно насочување кон одржливост и потенцијална самоодржливост. Употребувањето на информатичките технологии и можности што ги нуди виртуелниот свет се ресурси што можат да придонесат за претставување и прикажување на туристичкиот потенцијал на Македонија, буквално пред целиот свет. Ова вклучува креирање виртуелни тури, интерактивни веб-страници, присуство на социјалните медиуми и соработка со инфлуенсери. Дигиталниот маркетинг овозможува прецизно опфаќање на потенцијалните клиенти, што ја прави промоцијата поефикасна и поисплатлива. Местото каде што се случува поврзувањето на понудата, туристичките атракции, услугите и продуктите на побарувачката е туристичкиот пазар. Дистрибуцијата има задача да ги поврзе постојните туристички продукти со потенцијалните клиенти, за туристот да има пристап до услужниот систем. Трошоците за дистрибуција ќе бидат помали доколку организирањето на туризмот е според параметри за одржлив раст и развој и самоорганизиран менаџмент. Поврзувањето со постојните учесници и фактори на пазарот е неминовно, но во 21 век модерната технологија заедно со развиената научна свест дава можност за самоорганизирање електронски систем на туристичката понуда, преку кој и најискусните туристи ќе можат да добијат значајни информации за можностите што ги нуди потенцијалната дестинација. Така, поврзувањето со активните чинители и фактори на туристичкиот пазар во регионот би било поедноставно, но и на многу попрофесионално ниво. Ова подразбира развој на интуитивни онлајн платформи за резервации, мобилни апликации со релевантни информации и лесна достапност до контакти со локални туристички оператори. Секоја организација што е учесник на пазарот, особено тие во туристичкиот сектор, зависи од вештините и начинот на работење на нивните вработени. Вклучувањето кадар што ќе има свест за целта, мисијата и визијата за туристички развој и раст е неопходно. Луѓето што се персонал во туристичката организација се првиот ред на брендот и негова директна комуникација со потрошувачите, но вработените и соработниците ја претставуваат и „сликата во заднина“, организирајќи ги процесите потребни за туристичката понуда. Затоа изборот на човечки ресурс е клучен при позиционирањето на пазарот. Обуката на персоналот за стандарди за квалитет, услуга на клиенти и за познавање на дестинацијата е од суштинско значење за градење доверба и позитивни искуства. Процесот на доставување на услугата во туризмот најчесто се случува со непосредно присуство на клиентот, па така, начинот на добивање на услугата за која платил или плаќа, исто така е дел од понудата на туристичкиот продукт и сите негови услуги. Внимателниот избор на продажни и комуникациски техники за употреба во туристичката организација е предуслов за стабилна комуникација со клиентите и квалитетен процес на доставување на услугите и продажбата на продуктите. Ефикасниот и пријатен процес на резервација, пријавување и одјавување, како и сите интеракции за време на престојот, придонесуваат за целокупното искуство на туристот и за успех од постојаното брендирање преку активна комуникација со клиентите. Туризмот содржи услуги што потрошувачот не може да ги определи како материјални, но сепак плаќа за истите тие, а искуството и авантурата се на висока цена на туристичкиот пазар. Во ерата на новите технологии, условите за комуникација со клиентите и содржинскиот маркетинг овозможуваат информирање на пазарот за поширокото значење на понудените услуги и содржини, а начините за споделување искуства се бесплатни и слободни и за самите туристи. Ова вклучува визуелни елементи како брендирање на објектите, униформи на персоналот, квалитетни брошури и материјали, како и одржување чиста и привлечна околина.
Меѓународно позиционирање на Македонија и улогата на локалната заедница
Позиционирањето на Македонија на регионалниот туристички пазар како дестинација со атрактивни археолошки локалитети, природни реткости, пејзажи, културно наследство, пешачки патеки и недопрени места зависи од стратегиската определба на менаџментот на туристичката понуда во Македонија. Најсилен партнер на туризмот секогаш е локалната заедница, вклучувајќи ги жителите, но и нивните културни вредности, традиција и главни економски гранки, дејности и занимања. Овозможување првични услови за туристички посети во Македонија преку одржлив модел што би ги користел малкуте постојни и повеќето соседни капацитети за сместување, може да биде силна основа за развој на туризмот и подобрување на соработката со официјалните институции. Партнерствата и инвестициите ќе бидат добредојдени доколку се грижат за екологијата и локалната заедница. Вклучувањето на локалното население во туристичкиот развој, преку обуки, вработување и поддршка на мали бизниси е од суштинско значење за долгорочна одржливост.
продолжува
Никола Ристевски
(Авторот е долгогодишен истражувач на македонските природни ресурси и културно наследство)
