На Германија ѝ беа потребни шест долги месеци од падот на владата на канцеларот Олаф Шолц, преку предвремените избори, до положувањето заклетва на Фридрих Мерц.
Патот беше трнлив: за првпат во историјата на Сојузната Република, кандидат за канцелар не го доби потребното мнозинство во парламентот во првиот круг – Мерц првично освои само 310 гласа, додека беа потребни 316. По неколку напнати часа, во вториот обид, 325 пратеници гласаа за кандидатот да ја предводи новата влада, составена од демохристијаните и социјалдемократите. Со војната што беснее во Украина и продлабочувањето на трансатлантските поделби под водство на Доналд Трамп, Мерц вети дека ќе ја прекине долгата парализа на германската надворешна политика. Како што рече, ќе се стреми да постигне „цајтенвенде“ – пресвртница во одбраната што Шолц ја прогласи, но малку направи за да ја спроведе.
Сепак, 69-годишниот Мерц никогаш претходно немал водечка политичка позиција. Тој не беше ниту министер, ниту претседател на покраина, па дури ни градоначалник. И по преземањето на функцијата, тој стана најстариот канцелар од времето на Конрад Аденауер. Што се однесува до политичкото искуство на Мерц, тој беше член на Европскиот парламент од 1989 до 1994 година, а потоа 15 години во Бундестагот, каде што се искачи на чело на парламентарната група на ЦДУ/ЦСУ. Сепак, поради несогласувања со Ангела Меркел, тој се повлече од политиката во 2009 година и започна кариера во корпоративното право, бидејќи по професија е адвокат. Тој беше член на неколку одбори, вклучувајќи го и „Блекрок“, пред да се врати во политиката – дури откако Меркел се повлече. За разлика од неа, таа користи помалку дипломатска реторика. Минатиот месец, во телевизиско интервју, тој зборуваше за воена помош за Украина и ја спомена можноста за испорака на ракети „таурус“, со кои Киев, како што изјави, би можел да цели на Кримскиот мост. Во друго гостување, пред пет години, Мерц, висок 198 см, на прашањето дали изгледа арогантно одговори со: „Мојата висина е потенцијална цел на такви предрасуди. Физички гледано, на многу луѓе гледам од високо, па можеби мислат на тоа“.
Од друга страна, на секои две години тој присуствува на традиционален настан во неговиот роден Брилон, каде што учествува на забава со месното население. Тој го посетува тој град на секои неколку недели за да пие кафе со своите родители, кои имаат 97 и 101 година. Иако не сака да зборува за тоа, познато е дека е милионер. Тој и неговата сопруга, со која имаат три деца и седум внуци, инвестираат дел од своите пари во фондацијата „Фридрих и Шарлот Мерц“, која има цел да го подобри образованието преку стипендии за студенти од сиромашни семејства. Неговото најскапо хоби е веројатно летањето, бидејќи поседува два авиона. Тој ја покажува оваа љубов и во својата облека, бидејќи неговите вратоврски честопати содржат лични мотиви – на пример, авиони. Но Мерц има и земски страсти – тој обожава возење велосипед и планинарење.
Сепак, новиот динамичен канцелар ја презеде функцијата со ниски рејтинзи на одобрување, при што Алтернатива за Германија (АфД) ја престигна неговата ЦДУ во анкетите. Причината за тоа е што Мерц му отстапи невообичаено голем број министерски места на помалиот коалициски партнер, СПД. Тој ги омекна своите планови за миграцијата, вклучувајќи го и ветувањето дека ќе ги одбие барателите на азил на границата, и се откажа од таканаречената сопирачка за долг, која вети дека ќе ја почитува за време на кампањата.
„Постои една стара поговорка: што и да правиш, прави го мудро и размисли за крајот“, рече Руперт Поленц, поранешен генерален секретар на ЦДУ. И, како што додаде, не го смета ова за силна страна на Мерц.
Василије Филиповиќ
