Уште Дарвин докажа дека лицевиот израз е показател на емоциите што ги доживуваме и дека овие лицеви експресии се идентични кај сите луѓе независно од културата и етникумот. Со тоа се потврди колку е битно што му порачува нашето лице на светот околу нас. Па, еве, овој напис им го подарувам на сите луѓе во празничните денови што ни следуваат…
Поточно, ќе зборуваме за тоа како мимикријата влијае на начинот на кој ги проценуваме другите луѓе? Чие однесување го имитираме и во кои ситуации?
Мимикрија подразбира надворешна сличност на еден организам со друг, што обезбедува одредена сигурност и заштита. Во еволутивната биологија, мимикријата претставува стекната сличност на еден организам со друг организам од различен вид. Значи, преку имитација живиот организам си обезбедува некаква сигурност за преживување или заштита од предатори.
Во тој контекст, луѓето инстинктивно ги имитираат изразите на лицето на другите со кои комуницираат. Но новото истражување за кое пишувам денес, покажува дека ова го правиме многу повеќе со радосните лица отколку со оние што покажуваат тага или лутина – и дека интензитетот на мимикријата предвидува колку му веруваме некому. Научниците, вклучително и истражувачите од Универзитетот СВПС, објавија труд на оваа тема во списанието „Емоушн“ (Emotion).
Низ три експерименти користејќи ЕМГ и задачи за однесување, учесниците во студијата ги копираа насмевките и ги оценија насмеаните поединци како попривлечни, посигурни и посигурни. Се заклучува дека е поголема веројатноста да ги имитираме луѓето што изразуваат радост и ги перцепираме тие луѓе како попривлечни и посигурни.
Новата студија ја спроведе тим од Центарот за истражување на биолошката основа на социјалното однесување, Факултет за психологија на Универзитетот СВПС во Варшава и Универзитетот „Хумболт“ во Берлин.
Вистина е дека луѓето имаат тенденција да донесуваат процени за личностите на другите главно врз основа на нивниот изглед. На пример, квадратна вилица, високо чело или тешки веѓи кроскултурно конотираат социјална доминација. Друг важен знак врз основа на кој им припишуваме специфични карактерни црти на другите е изразот на лицето. Изразите на лицето играат значајна улога во невербалната комуникација и се извор на многу информации за другото лице со кое комуницираме. Само со кратко набљудување на неговото лице, извлекуваме заклучоци за неговите чувства или намери.
Понатаму, имаме тенденција несвесно да ја имитираме личноста со која комуницираме, феномен наречен емоционална мимикрија. Оваа мимикрија игра важна улога во градењето социјални односи бидејќи помага подобро да се разберат другите.
Улогата на емоционалната мимикрија во донесувањето процени за другите.
Истражувачите на оваа најнова студија одлучија да ја истражат улогата на емоционалната мимикрија во припишувањето специфични карактерни црти на другите. Тие зедоа предвид неколку фактори: емоционалното значење на изразот на лицето, контекстот во кој се одвива евалуацијата и карактерните црти што се оценуваат.
Почетната хипотеза на истражувањето била дека учесниците подобро ќе ги оценуваат насмеаните луѓе и ќе им веруваат повеќе отколку на луѓето што изразуваат лутина или тага. Дополнително, се претпоставило дека учесниците ќе бидат поподготвени да имитираат изрази на среќа отколку тага, додека лутината ќе биде најмалку веројатна емоција што треба да се имитира.
Најбитно е што интензитетот на мимикријата ќе предвиди колку учесниците ќе им веруваат на луѓето што ги имитираат. Со други зборови, колку повеќе некој ја имитира насмевката на друго лице, толку повеќе ќе ѝ верува на таа личност.
За да ја истражат интеракцијата помеѓу социјалниот контекст и емоционалната мимикрија врз процените за особините на личноста, истражувачите ги замолиле учесниците да ги проценат различните социјални карактеристики на лицата што изразуваат среќа, тага и лутина. Биле спроведени три експерименти. Во двата експеримента, истражувачите ја мереле активноста на мускулите на лицето користејќи електромиографија (ЕМГ).
Во првиот експеримент учесниците ги оцениле доверливоста, самодовербата и привлечноста на луѓето чии лица (со различни изрази) им биле прикажани во видеоклипови со траење од неколку секунди. ЕМГ-наодите потврдиле дека учесниците биле поподготвени да имитираат радост отколку тага и лутина, а ова почесто се однесувало на луѓе што биле социјално слични на нив. Пред експериментот, учесниците пополниле прашалник со изјави дизајнирани да им дадат информации за социјалните врски со некои од луѓето што ќе ги гледаат.
Вториот експеримент ја испитал причинско-последичната врска помеѓу изразите на лицето и процената на карактерните црти на луѓето што им биле претставени. Од учесниците било побарано да гледаат снимки од лицата на различни луѓе и да го оценат својот кредибилитет. Од нив било побарано и да ги имитираат презентираните реакции, но некои од сликите не се совпаѓале со емоциите што требало да ги одразуваат. Притоа, на учесниците им било кажано дека нивните сопствени изрази на лицето ќе бидат снимени и анализирани со посебен софтвер.
Овој експеримент потврдил дека активноста на мускулите на лицето поврзана со имитирање на емоции може да влијае на процената на карактерните црти на другото лице.
Третиот експеримент потврдил дека луѓето што се насмевнувале биле имитирани почесто од оние што биле тажни. Покрај тоа, емоционалната имитација играла значајна улога во однос на изразената доверба. За разлика од првиот експеримент, социјалната сличност во овој опит не била значајна.
Истражувачите ги потврдија претходните набљудувања дека луѓето подобро ги проценуваат насмеаните луѓе и им веруваат повеќе, особено кога се социјално слични на нив. Исто така, е потврдено дека е поверојатно да имитираме радост отколку знаци на тага или лутина.
Со овие резултати, студијата покажува дека луѓето извлекуваат најмногу заклучоци за другите врз основа на нивните изрази на лицето. Најважно од сè, оваа студија го зајакнува ставот дека изразите на лицето ги предвидуваат процените за карактерните црти и дека покажаната среќа е особено важна.
До одреден степен, ова го потврдува вообичаеното мислење дека изразувањето позитивни емоции може да резултира со подобри ставови кон дадена личност. Од научна гледна точка, овие резултати го прошируваат нашето знаење за улогата на емоционалната мимикрија во социјалните интеракции.
Со студијата се одговорени клучни прашања
– Како емоционалната мимикрија влијае на тоа како ги проценуваме другите луѓе?
Студијата покажа дека луѓето инстинктивно имитираат радосни изрази повеќе отколку тага или лутина, а оваа мимикрија директно ги обликува социјалните процени. Кога учесниците копирале нечија насмевка, тие постојано ја оценувале таа личност како подоверлива, попривлечна и посамоуверена. Спротивно на тоа, имитирањето негативни изрази се случувало многу поретко и произведувало послаби позитивни впечатоци.
– Кои емоции најверојатно ќе бидат имитирани и зошто е важно?
Среќата ја предизвикала најсилната и најчеста мимикрија, додека тагата и лутината произведувале минимална имитација. Имитирањето на радоста било тесно поврзано со поголема доверба и покооперативни ставови, што укажува дека позитивните емоционални сигнали играат единствена улога во зајакнувањето на социјалните врски и водењето на одлуките за прв впечаток.
– Дали мимикријата всушност го менува однесувањето, а не само перцепцијата?
Точно. Во игра на доверба во однесувањето, учесниците што имитирале насмевки биле поподготвени да споделат комуникација со насмеаните поединци што ги набљудувале. Ова потврдува дека емоционалната мимикрија не влијае само на тоа како луѓето се чувствуваат кон другите туку таа исто така ги менува вистинските одлуки, истакнувајќи ја мимикријата како механизам што го поттикнува кооперативното однесување.
И да заклучиме, имитирањето позитивни изрази ги зајакнува социјалните процени, додека лутината ретко се копира и доведува до најниска доверба. Овие наоди ја истакнуваат емоционалната мимикрија како клучен механизам што ги обликува првите впечатоци и донесувањето социјални одлуки.
Затоа, насмевнете се кога сте со другите, така влевате оптимизам и доверба. А тие се многу важни во секојдневното живеење.
