Антихипертензивната хронотерапија е истакната тема во областа на хипертензијата низ светот. Сепак, различни студии на оваа тема дадоа различни резултати
Високиот крвен притисок спаѓа во најзачестените здравствени проблеми на денешницата. Речиси да нема човек што барем неколкупати во текот на животот не се соочил со покачен крвен притисок. Ова особено станува битно кога притисокот е поврзан со стрес. Хипертензијата останува значаен проблем за јавното здравје, придонесувајќи за појава на кардиоваскуларни заболувања, мозочен удар и предвремена смрт. Според извештајот на Светската здравствена организација, само 54 отсто од возрасните со хипертензија се дијагностицирани, 42 отсто добиваат третман, а само 21 процент ја контролираат хипертензијата. Овие статистики ја нагласуваат потребата од подобрена свест и управување со хипертензијата.
Кога се испитува ситуацијата по региони, според податоци од Светската здравствена организација, процентот на возрасни со хипертензија во последната деценија се намалил во Европскиот Регион во споредба со 1990 година, но се зголемил во азиските региони, особено во Западнопацифичкиот Регион (од 24 на 28 отсто; вклучувајќи земји како Австралија, Нов Зеланд, Кина, Република Кореја, Филипини, Малезија, Виетнам и Јапонија) и во регионот на Југоисточна Азија (од 29 на 32 отсто; вклучувајќи земји како Индија, Непал, Индонезија и Тајланд). Бројот на возрасни со хипертензија во Западнопацифичкиот Регион се зголемил повеќе од двојно, со бројки што се зголемиле од 144 милиони на 346 милиони. Понатаму, има зголемување од 41 отсто на бројот на возрасни пациенти со хипертензија во текот на изминатите триесет години и во регионот на Америка. Од друга страна, Југоисточна Азија и Западнопацифичкиот Регион доживеаја значително зголемување од 144 отсто. Нагласувањето на потребата од контрола на хипертензијата е клучно, особено во Југоисточна Азија и Западнопацифичкиот Регион, заради ублажување на глобалната појава на кардиоваскуларни заболувања.
Хипертензијата секако е водечки фактор на ризик за кардиоваскуларни заболувања. Така, во Кина, многубројна и денес најнапредна земја на светот, има приближно 300 милиони пациенти со хипертензија, со стапка на контрола од само 16,8 отсто. Во наредниот текст ќе цитирам најново истражување од Кина, објавено минатиот месец за начинот на лекување на хипертензијата.
Во моментов, комбинацијата на антихипертензивни агенси со една таблета е широко препорачана од упатствата за управување со хипертензија како почетен избор на третман за подобрување на придржувањето кон третманот и зголемување на стапката на контрола. Олмесартан-амлодипин (Amlodipine+Olmesartan medoxomil Sandoz) е нова комбинација во една таблета од блокатор на ангиотензин рецептори и блокатор на калциумови канали со долгорочен и стабилен антихипертензивен ефект. Претходни истражувања потврдија дека олмесартан-амлодипин може значително да го намали крвниот притисок (КП) кај пациенти со хипертензија што не успеваат да ги исполнат целните вредности за КП со монотерапија. Ова секако не е реклама за овој лек, туку ја објаснува ефективноста на комбинацијата на два блокатора: едниот на рецепторите на ангиотензин и вториот на калциумовите канали, два механизма одговорни за појава на покачен крвен притисок.
Ноќниот крвен притисок проценет со амбулантско следење е почувствителен прогностички индикатор за кардиоваскуларни настани отколку оној што се мери во ординација, а исто така и 24-часовниот или дневниот КП. Покрај тоа, препознаено е дека намалениот ноќен пад на КП за помалку од 10 проценти од дневниот просечен КП може да се претвори во поголем ризик за оштетување на органите и кардиоваскуларни настани. Сепак, поради тешкотијата на управувањето со ноќниот КП, неконтролираниот ноќен КП е особено чест кај третираните пациенти со хипертензија, со стапка на инциденца помеѓу 30 и 60 отсто. Постигнувањето ноќна контрола на КП има значаен потенцијал во намалувањето на ризикот од кардиоваскуларни настани и морталитет кај пациенти со хипертензија. Некои упатства ја препорачуваат ноќната контрола на КП како важна стратегија за висококвалитетно управување со хипертензија.
Имајќи го предвид оптималното време за администрирање на антихипертензивни агенси, антихипертензивната хронотерапија може да обезбеди пристап за ефикасна контрола на ноќниот КП. Студиите покажаа дека вечерното дозирање на антихипертензивни лекови може да биде поефикасно од утринското дозирање во намалувањето на 24-часовниот крвен притисок, нормализирањето на дневниот ритам и намалувањето на ризикот од кардиоваскуларен морталитет.
Сепак, други истражувања покажувале дека времето на администрација на антихипертензивни лекови не влијае значително врз нивоата на крвниот притисок, ниту, пак, влијае на главните кардиоваскуларни исходи. Доказите за антихипертензивна хронотерапија сега покажуваат висока хетерогеност, вклучувајќи разлики во популацијата, методите на интервенција и индикаторите за евалуација. Така, клиничката корист од дозирањето на антихипертензивни лекови пред спиење останува контроверзно.
Во испитувањето „Ефектите од олмесартан/амлодипин администриран наутро или навечер врз намалувањето на ноќниот крвен притисок“ кај кинески пациенти со лесна до умерена есенцијална хипертензија (студија наречена ОМАН), споредени се ефектите од утринската наспроти администрацијата на таблетата олмесартан-амлодипин пред спиење врз намалувањето на ноќниот крвен притисок и обновувањето на циркадијалниот ритам кај пациенти со хипертензија, со цел да се обезбедат дополнителни докази за антихипертензивна хронотерапија и подобрување на ноќното управување со крвниот притисок.
Студијата ОМАН била мултицентрично рандомизирано клиничко испитување, кое ги испитувало ефектите од антихипертензивната хронотерапија користејќи комбинација од една таблета со долго дејство како почетен режим на третман. Оваа студија покажа дека дозирањето пред спиење може подобро да го контролира ноќниот крвен притисок и да го подобри циркадијалниот ритам во споредба со утринската доза, без да се загрози ефикасноста на средниот дневен или 24-часовен крвен притисок или да се зголеми ризикот од ноќна хипотензија (намален крвен притисок).
Антихипертензивната хронотерапија е истакната тема во областа на хипертензијата низ светот. Сепак, различни студии на оваа тема дадоа различни резултати. Неодамна објавената метаанализа покажа дека вечерното дозирање на антихипертензивни лекови е значајно поврзано со намалени вредности на амбулантскиот крвен притисок и несакани кардиоваскуларни настани.
Најголемата студија досега што ги истражува ефектите од хронотерапијата врз индикаторите поврзани со високиот крвен притисок објави дека земањето барем еден лек за намалување на крвниот притисок пред спиење може да резултира со подобра контрола на крвниот притисок и да го намали ризикот од кардиоваскуларни заболувања во споредба со земањето на сите лекови наутро при будење. Сепак, оваа студија поттикна загриженост во врска со нејзините методи и веродостојноста на големината на ефектот. Спротивно на тоа, студијата за третман наутро наспроти навечер не пронајде значајна разлика во главните кардиоваскуларни исходи меѓу вечерното и утринското дозирање на антихипертензивни лекови.
Во оваа најнова студија од Кина, 24-часовно мерење на крвниот притисок (ABPM) беше спроведено и на почетокот и по третманот, обезбедувајќи јасни податоци за разликите во намалувањето на ноќниот крвен притисок меѓу утринската доза и дозата пред спиење. Покрај тоа, разликата од 3 милиметри на живиниот столб (ммХг) во намалувањето на ноќниот притисок забележан во студијата е во согласност со наодите од претходната метаанализа. Со оглед на тоа што намалувањето од 2 до 5 ммХг кај притисокот во ординација е поврзано со намалување од 7 до 10 отсто на ризикот од кардиоваскуларни настани, претпоставено е дека разликата од 3 ммХг во ноќниот притисок забележана меѓу групите може потенцијално да го намали долгорочниот кардиоваскуларен ризик. Сепак, истражувачите на студијата нагласуваат дека се потребни и понатамошни студии со поголеми примероци за да се потврдат ефектите од намалувањето на ноќниот крвен притисок врз кардиоваскуларните исходи.
Резултатите од ваквото дозирање на лекот може да бидат поврзани со следните потенцијални механизми. Прво, поради циркадијалниот ритам на крвниот притисок, намалувањето на ноќниот крвен притисок може да доведе до намалување на бубрежната перфузија и да го активира ренин-ангиотензин-алдостерон системот. Затоа, земањето олмесартан пред спиење може подобро да ја инхибира ноќната активација на ренин-ангиотензин-алдостерон системот. Второ, амлодипинот, кога се зема пред спиење, ги користи своите фармакокинетски карактеристики, достигнувајќи врвна концентрација на лекот во крвта од шест до 12 часа, подобрувајќи го неговиот антихипертензивен ефект ноќе. Амлодипинот, исто така, има подолг полуживот и биорасположивост кога се администрира пред спиење отколку во текот на денот, што укажува на зголемена апсорпција. Така, комбинацијата на олмесартан и амлодипин може подобро да го контролира ноќниот и утринскиот крвен притисок и да го подобри циркадијалниот ритам на крвниот притисок, без да ја намали ефикасноста на средниот дневен или 24-часовен крвен притисок. Ова откритие сугерира дека поголемата ефикасност забележана во групата со дозирање пред спиење не се должи на повисоки дози на лекови.
Се наведува дека придржувањето на пациентите кон терапијата е под влијание на времето на администрација на лековите. Претходните студии покажаа дека пациентите во групата со утринско дозирање може да имаат подобро придржување кон третманот во споредба со вечерната група.
Така, пациентите често земале повеќе лекови или дозирале некои наутро, а други навечер, што може дополнително да ги истакне разликите во придржувањето поврзани со времето на дозирање во тие студии. Оваа сегашна студија имаше цел да ги реши овие ограничувања со користење комбинација од една таблета за подобрување на придржувањето на пациентите, како што е препорачано во упатствата, строго фиксирање на времето на дозирање наутро и пред спиење, како и евалуација и зајакнување на придржувањето кон третманот за време на следењето и преку случајни испитувања. Покрај тоа, практичноста на вечерното дозирање може да го подобри придржувањето кај некои пациенти. Просечната возраст на испитуваната популација во студијата била 55,5 (±10,6) години, со 75,8 отсто помлади од 65 години, што значи дека поголемиот дел од популацијата сè уште била во работен однос. Младите и средовечните кинески пациенти, честопати зафатени со работа и забрзани наутро, може да сметаат дека е попрактично да ги земаат своите лекови навечер по работата.
Во моментов, не постои универзално прифатена дефиниција за ноќна хипотензија; затоа, врз основа на претходни студии, користени се две крвни вредности – 90/50 ммХг и 100/60 ммХг – како дефиниции за ноќна хипотензија. Не е откриена значајна разлика во инциденцата на ноќна хипотензија или несакани ефекти (на пр., главоболка, несвестица и олигурија) помеѓу групите, без оглед на коморбидитетите, што укажува на еднаква подносливост на дозирањето пред спиење и дозирањето наутро кај овие популации. Овие наоди даваат нови докази што ја поддржуваат безбедноста на дозирањето на лековите навечер.
Според тоа, оваа најнова студија покажува дека пациентите со покажен крвен притисок подобро е редовно да ја земаат терапијата навечер, и тоа во една таблета, која е комбинација на Amlodipine+Olmesartan medoxomil Sandoz. Иако мојата специјалност не е хипертензијата, како пациент и како лекар сметав за пожелно овие сознанија да ги споделам со читателите, зашто сум убедена дека многумина го имаат овој проблем со покачен крвен притисок.
