Супериорноста сè повеќе зависи од тоа кој ја контролира следната генерација на енергетски системи
- Додека традиционалните трошоци за одбрана сè уште ги привлекуваат насловите, денешното бојно поле се преобликува еднакво длабоко од енергетските текови и критичните влезни податоци. Напредни батерии за беспилотни летала, пренослива енергија за напредно распоредени единици и синџири за снабдување со минерали за платформи од следната генерација – сите овие укажуваат на едноставната вистина дека технолошката и оперативната супериорност сè повеќе зависи од тоа кој ја контролира следната генерација на енергетски системи
По голем притисок, европските лидери ја одложија одлуката поради поделбите околу тоа дали да го заострат пристапот до пазарот преку мандатот „Произведено во Европа“ и да ги удвојат напорите за намалување на стратешките зависности на блокот – особено од Кина. Оваа одлука може да изгледа технократски, но застојот ја сигнализира нејзината важност и ја одразува поголемата стратешка реалност споделена преку Атлантикот.
Безбедноста, индустријата и енергијата се споија во една трка за контрола на системите што ги напојуваат модерните економии и војски. И сè повеќе, успехот ќе зависи од тоа дали САД и Европа можат заедно да се соочат со оваа реалност, почнувајќи од единствената област што ги обликува сите други: енергијата.
Додека традиционалните трошоци за одбрана сè уште ги привлекуваат насловите, денешното бојно поле се преобликува еднакво длабоко од енергетските текови и критичните влезни податоци. Напредни батерии за беспилотни летала, пренослива енергија за напредно распоредени единици и синџири за снабдување со минерали за платформи од следната генерација – сите овие укажуваат на едноставната вистина дека технолошката и оперативната супериорност сè повеќе зависи од тоа кој ја контролира следната генерација на енергетски системи.
Но, додека Европа и САД се стремат да ја одржат својата предност, тие мора да размислат не само за тоа како произведуваат и движат енергија туку и како да ја обезбедат индустриската база зад неа. Енергетскиот суверенитет сега е во центарот на нашата заедничка безбедност, а во светот каде што противниците можат да ги вооружат синџирите на снабдување исто толку лесно како воздушниот простор или морските патишта, иднината ќе им припадне на оние што градат енергетски системи што се отпорни и интероперабилни по дизајн.
Пентагон веќе го разбра тоа. Тестира дистрибуирана енергија за да ги скрати ранливите линии за гориво во воени вежби низ Индо-Пацификот; внимателно следи како мобилните единици за производство ја одржуваат мрежата функционална под напади во Украина; и истражува начини за испорака на енергија без да се потпира на изложена логистика преку нови истражувања за зрачење на сончева енергија.
Секој од овие случаи јасно покажува дека стратешката издржливост сега зависи од енергетската агилност и безбедност. Но, во моментов, многу од овие системи зависат од материјали и производствени синџири што се доминирани од стратешки ривал: од батерии и магнети до преработка на ретки метали, Кина ги контролира нашите критични влезни податоци.
Ова не е само економска одговорност туку е и ранливост на националната безбедност и за Европа и за САД. Ние во суштина ја градиме инфраструктурата на иднината со компоненти што би можеле да бидат задржувани, надгледувани или компромитирани.
Тој ризик не е теоретски. Неодамнешните контроли на извозот на клучни минерали од страна на Кина веќе ги нарушуваат производителите на одбрана и енергија – што е остар потсетник за тоа како влијанието на синџирот на снабдување може да биде форма на принуда и за нашата зависност од кревок екосистем за самите технологии што треба да нè направат понезависни.
Па, како да ги модернизираме нашите енергетски системи без да ги продлабочиме овие непотребни зависности и, наместо тоа, да изградиме доверлива меѓузависност меѓу сојузниците?
Решението започнува со промена на начинот на размислување, што потоа мора да се претвори во решителна политичка акција. Едноставно кажано, како итно прашање, отпорноста на енергијата и технологијата мора да се третираат како заедничка инфраструктура, која ги опфаќа агенциите, секторите и сојузите.
Набавките можат да бидат катализатор тука. На пример, инвестирањето во технологии за двојна употреба како што се напредни батерии, зајакнати микромрежи и дистрибуирано производство би ги задоволило и воените потреби и пошироката отпорност. Ова не се само „зелени“ алатки – тие се стратешки средства што ја подобруваат ефикасноста на мисијата, а истовремено нè изолираат од принуда. И ако се направи правилно, таквите инвестиции можат да ја зајакнат одбраната, да ги забрзаат иновациите, а исто така да помогнат во намалувањето на трошоците.
Следно, треба да изградиме нови коалиции за критични минерали, батерии, доверливо производство и сајбер-безбедна инфраструктура. Исто како што НАТО беше изграден за колективна одбрана, сега ни се потребни економски и технолошки сојузи што обезбедуваат споделена стратешка автономија. И претстојната иницијатива на Белата куќа за зајакнување на синџирот на снабдување со технологија за вештачка интелигенција и неодамна објавената иницијатива „РисоурсЕУ“ (RESourceEU) за обезбедување суровини илустрираат како партнерите веќе почнуваат да ги преосмислуваат системите за отпорност.
Конечно, мораме стратешки и директно да се справиме со постојните зависности. Тоа значи преиспитување на тоа како и каде ги набавуваме клучните материјали, вклучувајќи го и градењето домашни и сојузнички капацитети во области што долго време беа запоставени.
Германија неодамна му даде на блокот еден таков пример со тоа што се обиде да ја намали својата зависност од компонентите за ветер произведени во Кина во корист на европските доставувачи. Во иднина мерките како оваа бараат усвојување низ целата ЕУ. Спротивно на тоа, во САД, силната двопартиска поддршка за намалување на зависноста од Кина стои заедно со предлозите за запирање на домашните стимулации за батерии и обновливи извори, поткопувајќи ги токму индустриите што ги зголемуваат отпорноста и конкурентноста.
Ова е суштината на проблемот. На крајот на краиштата, ако Европа и САД се движат паралелно, а не заедно, ниту еден од овие напори нема да успее – и како резултат на тоа, обете ќе бидат стратешки послаби.
Високата претставничка на ЕУ за надворешни работи и безбедносна политика, Каја Калас, неодамна предупреди дека мора да „дејствуваме обединето“ или ризикуваме да бидеме погодени од постапките на Пекинг – и таа е во право. Со ласерски фокус на интероперабилност и споделување на трошоците, би можеле да изградиме системи што работат заедно на заеднички пазар од близу 800 милиони луѓе.
Вистинскиот предизвик не е технолошки, туку организациски. Без разлика дали станува збор за Бретон Вудс, НАТО или Маршаловиот план, Западот стратешки градел заедно и претходно, поврзувајќи ја економската отпорност со националната одбрана. Разликата денес е во тоа што линиите помеѓу економската безбедност, пристапот до енергија и одбранбената способност се целосно нејасни. Одржливата, агилна енергија сега е дел од одвраќањето, а долгорочната безбедност зависи од тоа дали САД и Европа можат да изградат енергетски системи што се зајакнуваат и обезбедуваат едни со други.
Ова е генерациска можност за трансатлантско усогласување; меѓусебно зајакнувачки начин за заштита на економските интереси во услови на системска конкуренција. И за да водиме во оваа нова ера, мора да дизајнираме за тоа – заедно и намерно. Или ризикуваме да ги изгубиме токму предностите што нашиот сојуз беше изграден да ги заштити.
Автори: Ирис Фергусон и Ан Метлер
Ирис Фергусон е глобална советничка на Лум и поранешна заменик-помошничка на секретарот за одбрана на САД за Арктикот и глобалната отпорност. Ан Метлер е стручна соработничка во Центарот за глобална енергетска политика на Универзитетот „Колумбија“ и поранешна генерална директорка на Европската комисија
