Диоген вели: Толку! Нема, не барам веќе. Треба да се поправа.
Никој не знае од каде дојде циркусот, ни кој го покани, ама дојде во нашето село, или град, сеедно. Не треба да се чудиме на тоа „сеедно“, оти и градот е село, само со повеќе амбиции и места за расипување на луѓето. Освен тоа, и секое село денес е град, зашто си има свој градоначалник, а не селоначалник. Како и да е, дојде циркусот и веднаш се објави оглас: се ветуваа вработувања за висококвалификувани слуги што мијат нозе и нискоквалификувани уметници и мислители што молчат.
Така, со години веќе (а некои велат и со децении и векови), на еден мал дрвен циркуски подиум во нашето село се игра една иста циркуска точка: неколкумина кралеви седат и јадат божествени јастија и питија, босите нозе им ги бришат политичките слуги што јадат леб, а уметниците, мислителите и другите ги глодаат коските или ги јадат трошките што ќе паднат од масата. Само понекогаш понекој слуга ќе стане крал, откако кралот природно ќе умре, од прејадување. И ќе помине тој крунисан слуга од леб на месо; тоа е најголемата придобивка на сите револуции. Сцената е толку непроменлива, што како и секоја монотонија води или во хипнос (сон) или во лудило. Но, тешко дека некој од нас, кои не сме примени ни за слуги во тој циркус, може да заспие пред сликата на непроменливата моќ, зашто секој ќе се праша: „Зар моите деца не се деца? Зар само нивните деца, децата на кралевите и слугите се деца?“
Моќта, според тоа, го движи светот на тој начин што го држи во место: вечно постојат само сити и гладни, а националностите, верите па дури и половите (машко/женско) се веќе менливи нешта. Моќта го движи светот така што сите јадеме: кој месо, кој коски, кој трошки. Моќта го управува светот злоупотребувајќи прост и неизбежен закон: сите мора во устата да внесеме храна, и мора низ телесниот отвор од онаа страна на грбот да ја исфрлиме. Мора. Тоа е единствениот проток на револуционерни идеи, енергии и хуманистички придобивки. Делез и Гатари го видоа тоа во својот „Анти-Едип“, кога во првиот пасус ја напишаа онаа тажна реченица за луѓето во капиталистичката шизофренија, сведени на „копнежливи машини“: „Тоа сере. Тоа ебе“. Моќта се движи меѓу гастрономијата, фекализацијата и оплодувањето, меѓу страста да се наполни желудникот, потребата да се испразнат цревата и страста да се излее семето. Сето тоа има само една цел: да се остави пород, кој исто така ќе има само една цел: да се задржи оваа циркуска сцена, вечна и непроменлива.
Никој не знае како таа слика остана да постои како единствен можен приказ на светот, кога сите знаеме дека околу циркусот (кој обично се поставува сретсело), има и други слики на светот: има ливади, дворови, куќи со свои жители што имаат свои лични судбини, болници и манастири, патишта што водат од тука. Има споредни улички со убави дуќани и стари занаети, чаршии, хаустори во кои се бакнуваат градски љубовници, искосени ливади по кои се бакнуваат селски љубовници. Значи, светот е поширок од таа слика, ама ние сепак само неа ја гледаме и за нас светот е само таа циркуска точка во која учествуваат оние што се прејадуваат, оние што мијат туѓи нозе надевајќи се дека еден ден ќе се прејадат и оние што се гладни, и кои нема на што да се надеваат: најмалку на тоа дека нивните деца еден ден ќе бидат сити.
Затоа, луѓето што не сакаат да заспијат, ниту да полудат, си ги земаат стапот и врзулчето и си тргнуваат по споредните патишта од сретселото, кое го предвиде еден човек по име Маршал Маклуан. Тој го предвиде доаѓањето на циркусот, но не и последиците од него. Полека се испустуваат куќите, дворовите и пејзажите околу овој циркус: луѓето најпрвин срамежливо, а потоа и во реки ги напуштаат своите домови и заминуваат во други градови и села. Црквите, школите и музеите веќе немаат значење.
Некои, кои имаат контакт со оние што си заминале, велат дека на долгиот пат до другиот дом, половина од нив изумреле, половина се разболеле, а оние што преостанале, кога стигнале во некој друг град да направат таму своја стреа, полуделе. Зошто? Затоа што кога излегле, весели и радосни на сретсело од новиот град, го виделе истиот циркус како и оној од кој избегале. И го виделе истиот оглас: се бараат слуги што знаат да мијат нозе, уметници и мислители што знаат да молчат, и евентуално народ што ќе се сели без многу да прашува зошто.
Нашиот селски даскал донесе од некаде некој странски весник во кој некој учен човек велеше дека сето тоа се вика глобализација и дека е тоа иднината на светот. Но во истиот весник некој Ноам Чомски, за кој даскалот ни рече дека бил голем лингвист, тврдеше дека глобализацијата е само најнова, но позната приказна за ситите и гладните, приказна на сите револуции што ветуваат еднаквост и униформност, од кои последната се викала комунистичка. Толку.
