Улиците на Португалија се празни, пристапот на плажите е забранет, економијата е во неволја – но постои претпазлив оптимизам дека земјата може да ја победи епидемијата.
Едно од објаснувањата за успехот на Португалија е доста неочекувано – обединување на владата и опозицијата.
Во Португалија засега стапката на морталитет изнесува нешто над три проценти, за разлика од Шпанија каде е повисока од 10 проценти, во Велика Британија изнесува 12 и во Франција 15 проценти.
Португалија, е меѓу земјите во ЕУ со најголем број на постари граѓани, зад Италија и Грција. Исто така, треба да се забележи дека земјата има слабо опремени и недоволно финансирани здравствени услуги. Португалија има само 4,2 кревети во единиците за интензивна нега на 100.000 луѓе, што е најниска стапка во ЕУ. Шпанија има над девет такви кревети на 100.000, а Германија речиси 30.
„Поради кршливоста на нашиот здравствен систем, потенцијално тука би можело да биде полошо отколку во Италија или Шпанија“, рече Рикардо Баптиста Леите, лекар специјализиран за заразни болести и член на опозициските социјалдемократи (ПСД).
Како што рече, луѓето во Португалија се свесни дека треба да работат понапорно од другите нации за да ја преживеат оваа криза.
„Земјата покажа огромна солидарност“, рече тој за „Политико“.
Објаснувањата за релативниот успех на Португалија се движеа од чистиот воздух до децениската вакцинација против туберкулоза но имаше и такви кои веруваат дека зад успехот стои „интервенција на светците“.
Она што е сигурно е дека среќата и географијата им дале време на властите да преземат активности што решително ја забавиле пандемијата.
Најзападната земја на континентална Европа ги регистрираше првите случаи на коронавирус на 2 март, еден месец откако се појави оваа болест во Шпанија и Италија. Тој временски период и овозможи на владата да научи од грешките на соседите и да воведе контрамерки пред вирусот да го фати импулсот.
Португалија ги затвори училиштата на 16 март кога имаше само 245 случаи на заразени со ковид-19 во земјата. Шпанија веќе имаше 2.140 инфекции кога повеќето регионални влади ги затворија училиштата на 12 март. Италија имаше повеќе од 2.500 случаи пред студентите да бидат испратени дома на 4 март.
Мадрид, исто така, дозволи над 100.000 луѓе да присуствуваат на маршот на Меѓународниот ден на жената на 8 март, додека Лисабон ги забрани сите јавни собири во раните фази на еволуцијата на епидемијата.
Вонредната состојба што ја стави Португалија во блокада беше прогласена на 18 март, кога во земјата имаше 448 случаи. Шпанија презеде слични мерки три дена порано со речиси 10 пати повеќе случаи; Во Италија имаше повеќе од 9.000 луѓе заразени кога земјата ќе се затвори на 10 март.
„Раната примена на мерките може да помогне да се објасни побавното темпо на инфекција“, рече Инес Фронтеира, предавач за меѓународно јавно здравје на Универзитетот НОВА во Лисабон.
„Блокадите во Шпанија и Италија беа извршени повеќе или помалку во истиот момент; тоа го сторивме во фаза кога сè уште немаше толку случаи, што беше поефикасно за намалување на преносот“, рече таа.
Иако епидемијата е концентрирана на север, околу градот Порто, централизираниот систем на управување дозволи брзи мерки низ целата земја.
Политичарите и здравствените работници, исто така, ја фалат дисциплината што Португалците ја практикуваат во однос на почитувањето на мерките.
Карантинот во Португалија е помалку строг отколку во многу европски земји. Некои фабрики и градилиштата останаа отворени. На граѓаните им е дозволено секојдневно вежбање, како и излегување од дома во набавка на средства за храна и лекови. Сепак, повеќето луѓе избираат да останат во домот. Истражувањето објавено во неделата покажа дека 51 процент од населението излегуваат од дома само еднаш неделно или помалку.
„Од почетокот на оваа криза, Португалците сфатија дека останувањето дома е најдобриот начин за поддршка на нашите здравствени работници во првите редови. Треба да ја славиме огромната самодисциплина што луѓето ја покажаа“, рече премиерот Антонио Коста во радио интервју во вторникот.
Сепак, португалските власти имаат корист и од фактот дека, за разлика од Шпанија и Италија, тие не морале да се занимаваат со конфликти со опозицијата. Поточно, политичарите некако прогласија примирје за време на оваа криза.
Лидерот на ПСД, Руи Рио, вети поддршка на владата во борбата против вирусот.
Политичката солидарност се одржува додека владата презеде мерки како што е забрзаното одобрување на барањата за престој за мигрантите и барателите на азил за да им обезбеди пристап до здравствена заштита и социјална сигурност; и ослободување на над 10 проценти од затворениците за да се намали ризикот од зараза во затворите.
Она што е најважно е дека сега ситуацијата во Португалија е таква што нејзиниот здравствен систем успева да издржи.
Сепак, додека се чини дека пандемијата се забавува, Коста вели дека е рано да се намалат мерките за ограничување.
Останува да се види степенот на кој единството на власта и опозицијата ќе опстои кога економските притисоци ќе се интензивираат заради времетраењето на овие мерки.
