Фото: Маја Јаневска-Илиева

Компанијата што стои зад Тикток е свесна за овој проблем долго време. Минатата година нивните портпароли изјавија дека содржината од ваков карактер е забранета и доколку се најде, ќе биде отстранета. Но, дури и пред да ја најдат и да ја отстранат, децата низ светот, вклучувајќи и на Балканот и во Македонија, веќе на големо ги изведуваат опасните предизвици

Опасни видеоснимки на социјалните мрежи што младите ги следат за да добијат „социјално признание и статус“

Многупати досега се докажа дека некои од видеоснимките на Тикток се фатални за децата. Сѐ поголем број предизвици на споменатата социјална мрежа се животозагрозувачки, а се прифаќаат од младите во обид да се докажат. Имено, поради ставот дека на тој начин ќе добијат признание и ќе бидат социјално прифатени и дека, ако го направат предизвикот, тоа ќе биде нивната „зелена карта“ да се вклопат во посакуваното друштво, младите сѐ почесто се коцкаат со сопствениот живот. Тие наедно прават и кратки видеа за да ги објават на оваа социјална мрежа.

ШТО ЗНАЧИ ФЛОСКУЛАТА „СИТЕ ГО ПРАВАТ ТОА“?!

Таквите трендови за кои во минатото слушавме дека се случуваат во целиот свет, за жал со брзина на светлината дојдоа и кај нас.
Со објаснување дека „сите го прават тоа“, децата ги правдаат своите непромислени постапки, а според светските анализи, најчесто младите на возраст од тринаесет до пет-шеснаесетгодишна возраст се корисници на оваа социјална мрежа и најголеми жртви.
Опасните предизвици што завршуваат трагично за жал уништуваат цели семејства. За опасноста што се надвиснува над популацијата зборува фактот дека само оваа социјална мрежа, Тикток, има една милијарда корисници.
Се чини дека насилните предизвици немаат граници, а сето тоа е поради зголемувањето на популарноста и кликовите во виртуелниот свет. Предизвиците на Тикток може да бидат секакви: земање таблети во шест пати поголемо количество од дозволеното, што предизвикува халуцинации или запирање на дишењето сѐ до онесвестување. Едни од најновите предизвици се и ставање паричка зад полнач за мобилен телефон што е приклучен, дегустација на слатки обложени со течен азот, објавување компромитирачки видеа од други деца, до предизвикот каде што ременот се врзува околу вратот и се затегнува додека актерот не се онесвести.
Исто така во последно време се евидентирани случаи во кои врсниците се сечат по телото со жилет или пак ставаат во устата што е можно повеќе предмети.
Последиците од овие непромислени предизвици се многубројни, како самоубиства, задушување, трајно физичко оштетување, труење, откажување на органите.

ЗАБРАНЕТАТА СОДРЖИНА СЕПАК СТИГНУВА ДО МЛАДИТЕ

Тикток е свесен за овој проблем долго време. Минатата година нивните портпароли изјавија дека содржината од ваков карактер е забранета и, доколку се најде, ќе биде отстранета. Но, дури и пред да ја најдат и да ја отстранат, децата низ светот, вклучувајќи и на Балканот и во Македонија, веќе на големо ги изведуваат овие предизвици.
Минатата година беше актуелен случајот на самоповредување на децата, предизвик насловен „Крвава трага“, а кај децата можеа да се видат повреди на зглобовите на рацете.
Пред неколку години на интернет беше познат и таканаречениот предизвик „Затемнување“, кој беше актуелен насекаде низ светот. Како последица на овој предизвик, неколку млади луѓе ги загубија своите животи, бидејќи си стегаа јаже или ремен околу вратот додека да ја изгубат свеста.
При истражување минатата година, Тикток утврди дека еден од секои пет тинејџери што учествуваат во онлајн предизвици е вклучен во такви опасни активности и дека бројот на пребарувања за предизвици од страна на децата е всушност последица на медиумското покривање такви случаи.
На прашањето што ги мотивира децата да се вклучат во такви игри, Катарина Јонев Ќираковиќ, едукаторка за безбедност на децата на интернет, истакна дека децата пред сѐ немаат развиено критичко размислување, туку само желба да бидат забележани и прифатени.
– Децата ги сакаат овие предизвици, бидејќи во сите акробации што ги прават, ги гледаат своите примери, но во исто време сакаат да ги прекршат своите граници и да видат до каде можат да стигнат. Тие навистина не се свесни за опасноста што ги демне. Исто така мислат дека ќе бидат попопуларни во општеството доколку се забележи дека направиле некој екстремен предизвик, но не се свесни дека кога ќе одговорат на несоодветен предизвик, може да го загрозат своето здравје или здравјето на некој со нив – вели таа.
Според мнозинството светски и домашни психолози, социјалните мрежи станаа реалност и целиот живот на младите е префрлен таму.
Сите се согласни дека децата не треба да бидат казнувани поради реализација на некој тикток-предизвик, напротив, треба да се разговара со нив, за да сфатат дека тоа што го прават може да ги доведе во животозагрозувачка состојба.
– Децата не треба да кријат од родителите, напротив, треба да се пријатели со нив и сѐ да кажуваат. Со доверба, секој предизвик може да се надмине. Во оваа ситуација децата не треба да имаат страв од возрасните туку треба да им кажуваат што се случува во нивниот живот. Тоа може да се постигне само ако помеѓу родителите и децата има пред сѐ доверба и пријателство, а не систем на казни – сметаат повеќето психолози.

ШТО Е НЕОПХОДНО ДА ПРЕЗЕМАТ РОДИТЕЛИТЕ?

Инаку, поради сето ова Тикток неодамна ги промени правилата за користење и им овозможи на родителите во рамките на таканаречениот „Семеен безбедносен режим“ повеќе да контролираат што прават нивните деца на оваа мрежа. Меѓу другото може да се контролира колку време поминуваат децата дневно, да се ограничи користењето на пораките на Тикток или целосно да се исклучат таквите размени, како и да се ограничат содржините што родителите ги сметаат за несоодветни.
Според експертите, голем проблем е и технолошкиот јаз помеѓу генерациите. Денешните генерации растат во технолошки бум, додека нивните родители имаат отпор кон ваквите социјални мрежи бидејќи не им се толку блиски.
Проблем за психолозите, педагозите и родителите е доколку на децата им ги оневозможат социјалните мрежи, како да им помогнат да најдат нешто друго како замена. Тоа е системски проблем и бара решавање и вклучување различни експерти од различни области.
– Мислам дека е важно да се вратат психолозите во училиштата, но на вистински начин. Да се ​​разговара повеќе со учениците. Оваа грижа за менталното здравје кај младите мора да биде приоритет, за да се види зошто некои деца толку многу го сакаат тоа внимание или популарност. Проблемот е што ако вие како родител гледате дека вашето дете има проблем во овој контекст, дури и ако страда од дигитално насилство или е насилник, не знаете кому да му се обратите затоа што сакате да го решите тој проблем – велат психолозите.