Важно е да имаме список на работи што ги сакаме, тоа секогаш е пожелно и треба да нè мотивира да ги постигнеме
Денес сакате да испиете кафе во градината со вашите пријатели, а исто така сакате да сместите нов сет чинии во новата кујна… И така мислите се средуваат, а желбите не престануваат да се бројат, да се множат… Децата обично имаат желби и тие се поврзуваат со тоа да поседуваат нешто – омилена играчка, парче облека, скапи боички, светки, играчки автомобили и со текот на времето желбите кај луѓето еволуираат. Исто така, тие обично не се насочени кон нешто што ни е неопходно или од суштинско значење за опстанок, туку тоа е мотив според кој луѓето многу често се водат. Психологот Ана Кујунџиќ објаснува дека е добро да се имаат желби и дека тие се корисни на многу начини.
– Сите имаме желби. Од многу мали деца до луѓе во длабока старост. Од желбата за храна, бонбони, до желбата да добиете на лотарија и желбата да бидете здрави. Желбата е мотивациски концепт и таа нè движи. Желбите водат кон одредени активности и го насочуваат нашето однесување кон одредена цел, и воопшто не мора да бидат реални – вели Кујунџиќ, објаснувајќи понатаму дека сè започнува со појава на потребата за нешто, а потоа продолжува со нагон што нè турка кон она што ни треба за да ја задоволиме потребата и да ја замислиме целта кон која се стремиме, со што е важно на крајот од овој процес и пат да има задоволство.
Што е желба, а што човечка потреба?
Луѓето често ги мешаат термините желба и потреба. Од психолошка перспектива, потребата за нешто вклучува неопходност од она што ни треба и тоа е она што мора да го имаме за да функционираме и да живееме – тоа се вода, воздух, храна, сон. Од друга страна, желбата за нешто не значи дека е неопходна за нашиот опстанок или за добро здравје, туку е дел од нешто што нè прави среќни, задоволни.
Неисполнетите желби предизвикуваат разочарување
И кога се движиме во полето на желбите, нивното исполнување понекогаш зависи од нас самите, а ако се однесуваат на други луѓе, бидејќи најчесто сакаме да бидеме сакани, прифатени и успешни, тогаш не можеме толку јасно да влијаеме на нивната реализација.
– И задоволувањето на желбите е важно, но нашите животи не зависат од тоа. Желбите раѓаат очекувања. Па, тоа е она што може да предизвика задоволство, ако сме ја исполниле нашата желба, но и незадоволство, разочарување, страв, гнев, па дури и депресија, ако не сме успеале во некои од нашите проекции и намери. За да исполните желба, прво мора да ја дефинирате и именувате, и секогаш е подобро да задоволувате една желба одеднаш. Таа јасност ни помага. Мора да поставиме цел што може да биде блиска или далечна. Брзината на исполнување на желбата зависи од тоа – советува Ана Кујунџиќ.
Дали нашите желби секогаш треба да бидат реални?
Ако сме посакале нешто што е можно да се постигне во реалниот живот и го знаеме тоа и сме свесни за тоа, зборуваме за реални желби. Ако сакаме нешто недостижно и сонуваме за невозможни цели, нашите желби се нереални.
– Не мислам дека е погрешно да имаме нереални желби, зошто да не фантазираме. Ако престанеме да посакуваме, да сонуваме и да се надеваме, животот би ја изгубил својата смисла. Се обидуваме да ги постигнеме нашите цели, тоа е во ред и пожелно. Но, важно е да сонуваме, а понекогаш и малку да фантазираме. Никогаш не знаеме што ќе се случи во деновите што претстојат и дали нешто ќе произлезе од тоа – вели психологот.
Желбите и нашето однесување
Во однос на желбите, нашето однесување може да биде пасивно, асертивно и агресивно. Како реагираме зависи од нашето воспитување и навиките стекнати во нашето семејство и општество. Асертивното однесување во однос на желбите значи дека нашите желби и потреби се исто толку важни како и потребите и желбите на другите.
– Не е добро да се биде скромен, инфериорен, да не се зборува за своите желби и да им се дозволува на другите да ве манипулираат. Исто така е лошо да се биде агресивен во однос на желбите, да се наметнуваат своите желби на другите, да се малтретираат и исмејуваат другите, да не се слуша или прифаќа она што го кажуваат – заклучува Кујунџиќ.
