Многупати во секојдневието зборуваме за карактеристиките на личноста како важни фактори во функционирањето, успешноста во кариерата, остварувањето на меѓусебните односи итн. Ова е особено важно кога станува збор за личности што имаат важни функции во општеството (политичари, директори, раководители, менаџери и слично), но и за функционирањето на обичните луѓе.
Профилот на личноста претставува сеопфатна процена, која дава увид во психолошките карактеристики, тенденциите на однесување и емоционалните карактеристики на поединецот. Профилот нуди структурирано разбирање на нашите уникатни особини, преференции и начини на интеракција со светот. Добро дизајнираниот профил на личноста не е само површински опис туку ја истражува сложеноста што ги обликува нашите мисли, чувства и постапки.
Типичниот профил на личноста се состои од различни компоненти, кои заедно нудат холистички поглед на личноста.
Во тој контекст, профилот се базира на неколку фактори:
Процена на особини – го формира јадрото на профилот, идентификувајќи специфични особини на личноста што придонесуваат за нејзиниот севкупен имиџ.
Модели на однесување – подразбира какви тенденции на однесување имате во различни ситуации. Тоа фрла светлина врз вашите реакции, стил на комуникација и пристапот кон предизвиците.
Когнитивни стилови – се однесуваат на вашите шеми на размислување, стратегии за решавање проблеми и тенденции за донесување одлуки, давајќи увид во вашите интелектуални сили.
Емоционалните карактеристики – зависат од вашите емоционални одговори, истакнувајќи ги вашата емоционална интелигенција, механизмите за справување и кои се предизвикувачите на стрес.
Користењето на профилите на личноста како алатки за личен и професионален развој нуди низа предности.
1. Информирано донесување одлуки: Разбирањето на вашите особини на личноста помага при донесување правилни избори – од одлуки за кариера до избор на компатибилни социјални кругови.
2. Приспособена комуникација: Со препознавање на стиловите на комуникација на другите, можете да го приспособите вашиот пристап за да обезбедите ефективни и значајни интеракции со луѓето околу вас.
3. Тимска синергија: Во тимските активности, профилите на личноста поттикнуваат разбирање и соработка меѓу членовите, зголемувајќи ја севкупната синергија.
4. Минимизирање конфликти: Предвидувањето на потенцијалните извори на конфликт врз основа на карактеристиките на личноста помага да се ублажат несогласувањата пред тие да ескалираат.
5. Подобрена благосостојба: Увидите добиени од профилите на личноста ви овозможуваат да го усогласите вашиот живот со вашите основни вредности и преференции, што доведува до зголемена севкупна благосостојба.
Меѓународна студија објавена во списанието „Нејчр ментал хелт“ (Nature Mental Health) годинава, а предводена од истражувачи во Барселона, идентификува три психолошки профили поврзани со различни модели на когнитивно опаѓање на мозокот при нормалниот процес на стареење.
Профилите со високи заштитни особини, како имање цел во животот и отвореност во комуникациите, покажуваат подобро спознание и интегритет на мозокот, додека оние со ниски заштитни особини или високи негативни особини се соочуваат со забрзана атрофија на мозокот и проблеми со менталното здравје.
Истражувачите нагласуваат дека сеопфатните психолошки процени се неопходни за да се приспособат интервенциите или терапиите што ја подобруваат животната цел или ги намалуваат симптомите на вознемиреност. Овие наоди го отвораат патот за персонализирани стратегии за спречување на когнитивниот пад и поддршка на здравјето на мозокот во зрелоста и стареењето.
Студијата, која анализирала повеќе од илјада средовечни и постари возрасни лица, покажува дека специфичните психолошки карактеристики на секој профил може да влијаат на ризикот од развој на деменција, како и на аспекти како што се брзината на пропаѓање на мозокот и квалитетот на сонот. Според истражувачкиот тим, резултатите ја нагласуваат потребата од сеопфатни психолошки процени на пациентите за да се идентификуваат различните психолошки профили и на тој начин да се овозможи имплементација на поконкретни и индивидуално приспособени стратегии за промена на однесувањето. На пример, имањето повторливи негативни мисли, склоноста да се доживее вознемиреност и перципираниот стрес се поврзани со поголем ризик, додека чувството за имање цел во животот или саморефлексијата би биле заштитни фактори против таквото опаѓање.
Тимот исто така анализираше како припадноста на секој од овие профили е поврзана со индикаторите за ментално здравје, когниција, начин на живот и интегритет на мозокот – мерени според дебелината на мозочната кора – како и когнитивната еволуција и атрофија на мозокот со текот на времето. Од друга страна, психолошкиот профил со ниски нивоа на заштитни карактеристики – како што е чувството за имање цел, екстраверзија или отвореност кон нови искуства – беше поврзан со послаба когниција (особено кај постарите луѓе), како и поизразена атрофија на мозокот.
Резултатите покажуваат дека имањето „добро избалансиран“ психолошки профил, со умерено високи заштитни фактори и умерено нискоризични фактори, е поврзано со подобро когнитивно и ментално здравје во сите измерени индикатори.
Клучни факти:
Три профили, дефинирани како заштитни и ризични особини, влијаат на здравјето на мозокот, когницијата и ризикот од деменција.
Карактеристиките како имање животна цел и отвореноста се поврзани со подобро ментално и когнитивно здравје кај сите возрасни групи.
Терапии насочени кон подобрување на животната цел може да го забават когнитивниот пад на ризичните профили.
Заклучокот од оваа студија се наметнува сам по себе: познавањето на профилот на личност е битно за секојдневното функционирање, а особено за оние што ги избираме како наши претставници во власта или луѓе на раководни функции.
