Статистиката покажува дека токму по прифаќањето на францускиот предлог и по потпишувањето на протоколот со Бугарија многу повеќе се засилија отворените провокации и навреди од страна на Бугарија кон нашата земја, нација, јазик и историја. Зошто се поттикнуваат овие герила-акции?! Зошто сѐ позачестено се практикува отворен говор на омраза кон Македонија и македонскиот народ?! Дали Европската Унија и посебно нејзиниот специјален известувач за Балканот ќе ги евидентираат, но и санкционираат сите овие инциденти или отворено ќе се стават на страната на хегемонизмот?!
Инциденти во континуитет за негирање на македонскиот идентитет
Воздржувањето од провокативни изјави од политичари и од граѓани со кои се поттикнува говор на омраза меѓу македонскиот и бугарскиот народ беше главниот „столб“ на кој се потпира(ше) и на кој се бранеше потпишувањето на протоколот меѓу Македонија и Бугарија што требаше да го отвори нашиот пат кон ЕУ. Од прифаќањето на овој документ, кој треба да ни ги отвори вратите за пристапните преговори со Европската Унија, поминаа неколку недели, а македонските граѓани се изложени на низа провокации од бугарски активисти, кои отворено продолжија со ширење на говорот на омраза и со негаторската политика кон Македонците. Според едноставните статистичките податоци, се добива впечаток дека токму по потпишување на протоколот со Бугарија и прифаќањето на францускиот предлог многу повеќе се засилија отворените провокации и навреди од страна на Бугарија кон нашата земја.
Последниот случај е во Кочани, каде што непознати лица во објекти во центарот на градот и на спомениците на борците од Втората светска војна поставија налепници со натпис „Еден народ сме“. Само во изминатиот месец се евидентирани еден куп вакви провокации од страна на наводни бугарски активисти.
Засега никој од надлежните лица во Министерството за надворешни работи не реагираше на овие провокации од „непознати“ сторители, зад чие дејствување постои основано сомневање дека се раководени од одредени центри.
Пропагандните служби од надвор долго време се подготвувале за ваквите дејствувања и тие добро ги проучиле сите слабости на нашиот правен систем. За можноста од вакво дејствување врз нашата земја е предупредено од порано. На оваа платформа, како што објаснуваат безбедносните аналитичари, се работело уште во 1990-тите години, а на тоа предупредија и тогашните македонски безбедносни служби.
– Станува збор за хибридни закани кон нашата држава. Целта на овие форми на дејствување, кои во основа влегуваат во пропагандни и субверзивни активности, е да се провоцираат граѓаните во Македонија. Очигледно намерата е да се предизвика реакција од институции што би биле искористени како аргумент на другата страна. Безбедносните служби се и ограничени поради општата состојба што владее, дека нивното постапување поединците или здруженијата ќе го искористат како изговор дека наводно им се нарушува правото на слободно изразување. Но тоа не ги спречува нашите служби да дејствуваат оперативно и навремено да ги детектираат овие случаи и да се спречат да бидат искористени во пропагандни цели со објавување на социјалните мрежи – ни изјави Златко Димовски, професор по безбедност.
Неоспорно е дека овие поединци, но и здруженија на граѓани за „пријателството“ меѓу двете земји се финансирани од одредени центри. Димовски очекува во наредниот период нашата земја да биде изложена на уште позасилени пропагандни активности.
– Во конкретниот случај, земјата од каде што пристигнуваат нападите се соочува со економски проблеми и внатрешни политички превирања. Во неможност да се справат, партиите ќе ги избегнуваат овие реални проблеми за нивните граѓани и ќе ги користат сите ситуации за добивање поени на темата за македонското прашање – појаснува нашиот соговорник.
Досега Министерството за надворешни работи на Македонија беше резервирано во однос на претходните провокации и обиди за негирање на македонскиот идентитет што доаѓаа од разни структури и од политичарите во Бугарија. Дали ќе се постапи поинаку по најновите случаи, кои ни се случуваат на наш терен, останува нејасно. Но, како што објаснуваше Бујар Османи, актуелниот министер за надворешни работи на Македонија, со потпишувањето на Протоколот за соработка, двете земји ќе преземат брзи активности за идентификување и преземање мерки против говор на омраза „во натписи на јавни згради и споменици, текстови во учебници и учебни програми, како и во јавниот простор“. Според договорот, тоа ќе биде обврска на министерствата за надворешни работи на Бугарија и на Македонија, кои ќе контактираат и ќе ги информираат надлежните институции за заедничко идентификување на таквите случаи.
Во протоколот дополнително е наведено дека за говорот на омраза е предвидено дека државите ќе преземат ефикасни мерки за превенирање недобронамерна пропаганда од страна на институции и агенции и ќе обесхрабруваат активности на приватни субјекти, насочени кон поттикнување насилство, омраза или други слични активности, кои би им наштетиле на нивните односи.
Министерот Османи појасни дека преку овие точки во протоколот министерствата ќе го следат трендот и доколку увидат дека некој намерно провоцира, ќе ги информираат надлежните институции дека некој намерно провоцира и прави пропаганда.
Никој не смее да поддржи говор на омраза. Ниту тие кон нас, ниту ние кон нив – нагласи Османи.
Но и покрај ваквите силно декларирани ставови, досега нема никаква реакција од македонското министерство за надворешни работи за серијата отворени провокации од страна на бугарски активисти.
Од Министерството за внатрешни работи на Македонија останаа без одговор на поставените прашања за тоа што се презема за откривањето на бугарските провокатори, кои имаат цел да шират „големодржавни“ идеи на територијата на Македонија. Исто така, изостана и одговорот и за тоа дали Македонија е изложена на хибриден напад од Бугарија, на што предупредуваат експертите.
М.Ј.
Бугарски навреди, инциденти и провокации како на фабричка лента
Само за еден месец македонските граѓани беа сведоци на куп отворени провокации од наводни бугарски активисти, кои со своите постапки ги девалвираат институциите и го омаловажуваат и негираат македонскиот народ и неговото богато историско минато. Последниот случај е во Кочани, каде што непознати лица поставија налепници со натпис „Еден народ сме“. На лепенките има слика со бугарско и македонско државно знаме, како и фотографии на кои е претставен орел аплициран на бугарско знаме. Овие апликации беа залепени на бистите на првоборците Љупчо Сантов и Раде Кратовче во Паркот на револуцијата, на столбови за јавно осветлување, како и на ѕидови на јавни институции. Од Одделението за внатрешни работи во Кочани информираа дека случајот е пријавен и евидентиран кај нив и ќе биде предаден на натамошна постапка.
Претходно активисти на бугарската „Фондација Македонија“ на Фејсбук се пофалија дека поставиле бугарско знаме на споменикот на „Гоце Делчев“ во Градскиот парк во Скопје. „Фондација Македонија“ исто така тврдеше дека низ Скопје залепила 10 илјади налепници на кои пишувало дека „Македонците се еден народ со Бугарите“.
Овој месец македонските медиуми ја пренесоа информацијата дека во Охрид биле отворени нови простории на здружението „Цар Борис Трети“, кој бил соработник на Германија во Втората светска војна. По ова следуваше остра реакција на Еврејската заедница во Македонија.
Згрозени сме од леснотијата со која во државата се глорифицираат нацизмот и фашизмот и се шири говор на омраза – се вели во соопштението на Еврејската заедница и Фондот на холокаустот на Евреите од Македонија по повод регистрaцијата на здружението „Цар Борис III“ во Охрид.
Европратеникот од Бугарија, Ангел Џамбаски испрати нова провокација кон македонскиот народ, овој пат по повод 126 години од раѓањето на Иван Ванчо Михајлов.
Со народот од Деве Баир ние сме еден народ разделен со вештачка граница – објави Џамбаски.
Колку се пониски нападите и навредите, толку сме поисправени во одбрана на македонскиот јазик
Бугарските негирања на македонскиот јазик се бесмислени, сметаат учесниците на јубилејната 55. Летна школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура (МСМЈЛК), во организација на Универзитетот „Свети Кирил и Методиј“ од Скопје. Ова е најголемиот настан што ги поврзува македонистите низ светот, а според директорката Весна Мојсова-Чепишевска, тоа што македонскиот јазик се изучува на десет универзитети и уште толку лекторати низ светот покажува дека има зголемен интерес за македонистиката.
– Јас сум македонист, јас знам од каде произлегол мојот јазик и знам дека тој се зборувал со векови и дека имал своја литература и одредена култура, која се развивала и во 19 век – подвлече Мојсова-Чепишевска.
Револт кон бугарските тврдења искажа и професорката по хрватски, српски и македонски јазик и литература и учителка по словенечки за македонската дијаспора Соња Доужан од Словенија.
– Тврдењата на Бугарија ги оценувам како многу подли. Како може некој друг од страна да дојде и да каже дека луѓето тука зборуваат некој друг јазик. Ако Македонците велат дека зборуваат македонски, што има Бугарите да кажуваат дека тоа не е македонски. Јас апсолутно ги поддржувам Македонците. Го познавам и бугарскиот јазик и можам да тврдам лично дека тоа апсолутно не е ист јазик. Се разликува многу и граматички и лексички, не знам од каде воопшто идеја дека тоа би можело да биде ист јазик. Апсолутно тврдењата на Бугарија се базирани само на политика – истакна Доужан.
Над 300 студенти, постдипломци и докторанди по македонистика во 20 центри во светот ги изучуваат македонскиот јазик и култура.
Ана Марија Цинега-Панзова, преведувачка од унгарски на македонски и обратно, вели дека преку преводите помага за пренесување на културните вредности. Минатата година, во чест на стогодишнината од раѓањето на Блаже Конески, превела збирка текстови за поголема афирмација на македонскиот јазик.
– Блаже Конески во тие статии многу јасно и стручно ги образложува сите разлики дека целиот спор е нонсенс. Преводот на збирката беше мојот придонес лани за македонскиот јазик – вели Цинега-Панзова.
Ректорот на УКИМ, Никола Јанкуловски, во чија организација е настанот, смета дека колку што се пониски навредите од страна на Бугарија, толку поисправени треба да бидеме како заштитници на македонскиот јазик и продолжувачи на академската и научна традиција за негово промовирање и зачувување.
– И колку се посилни нападите, колку се пониски навредите упатени на адреса на македонскиот јазик, литература и култура, толку сме поисправени како високообразовна и научна институција, која ги негува и развива македонскиот јазик, литература и култура и образова кадри на македонски јазик – нагласи Никола Јанкуловски.
