Киното во Саудиска Арабија беше забрането на почетокот на 1980-тите години, под притисок на религиозните конзервативци, но сега земјата прави напори да стане како Холивуд. Неодамна градот Џеда беше домаќин на првиот меѓународен филмски фестивал на Црвено Море. На свеченото отворање присуствуваа филмски ѕвезди, режисери, професионалци од областа на медиумите и филмската индустрија од целиот свет. Странските продуценти се во искушение да ги снимаат своите филмови, бидејќи Владата троши милијарди на новата локална индустрија со меѓународни амбиции.
Ќе следува „бесрамна и неморална“ содржина доколку киното се легализира – изјави големиот муфтија на Саудиска Арабија во 2017 година.
Во тоа време, единствениот екран во земјата прикажуваше документарни филмови во Научниот музеј. Следната година, првото кино во Ријад, по повеќе од три децении, ја крена завесата.
Оттогаш се отворени уште околу 500 кина. Тековниот пресврт има три мотиви. Саудиска Арабија треба да ја одвикне својата економија од нафтата. Таа мора да го задржи своето младо население во земјата, соочено со политичка репресија. Исто така, сака да ја подобри својата лоша меѓународна репутација. Така, конзервативното кралство одеднаш стана сериозно кога е во прашање забавата. Планира да инвестира 64 милијарди долари во забава во текот на десет години, до 2030 година. Еден ден пред да биде поставен црвениот тепих на калдрмата на стариот град Џеда за филмскиот фестивал, крајбрежјето беше домаќин на првите големи награди на Саудиска Арабија, со музика на канадската поп-ѕвезда Џастин Бибер.
Првата задача на кралството во градењето на филмската индустрија е да ја развие домашната публика од нула. До 2030 година има цел да го зголеми бројот на кина за четири пати, на 2.000, а има благајна вредна милијарда долари – верува Дејвид Хенкок од „Омдиа“, истражувачка фирма со седиште во Лондон.
Синџири како „АМЦ енд ВОКС“, бренд од Емиратите, сакаат да инвестираат на еден од ретките пазари што растат среде пандемија. Ограничените понуди и театрите со високи перформанси, со раскошни седишта и климатизери за ладење, им овозможуваат на операторите да наплаќаат највисоки цени во светот, во просек по 18 долари од билет (ВОКС нуди и хот-дог со тартуфи и пуканки посипани со златен прав).
„Омдиа“ предвидува дека до 2025 година, осум години откако нема никаква заработка, Саудиска Арабија ќе биде десетта по големина во светот. Следниот чекор е да се донесат странски филмаџии и да се учи од нив.
Во февруари, Епл ТВ+ ја емитуваше „Чери“, драма за американски ветеран, а во градот Ал Ула беа снимени сцени од Ирак. Филмот „Кандахар“ е копродукција помеѓу „Тандер роуд филмс“, кој го направи „Сикарио“, и „Ем-би-си“, радиодифузер во сопственост на Саудиска Арабија.
Во Табук, на северозапад, „Ем-би-си“ соработува со холивудското „АГЦ студио“ на филмот „Пустински воин“, со буџет од 140 милиони долари. Сместен во Арабија од седмиот век, ѕвезда на филмот е Ентони Меки, кој неодамна беше именуван за Капетан Америка во франшизата за суперхерои на „Марвел“.
Саудиската влада го презеде контролниот удел во „Ем-би-си“ набргу откако неговиот сопственик, Валид бин Ибрахим Ал Ибрахим, беше приведен во Ријад за корупција, заедно со други бизнисмени во 2017 година. По ослободувањето на својот шеф, „Ем-би-си“ најави поголем фокус на Саудиска Арабија и соседните региони, во согласност со тековните трансформациски позитивни промени што се случуваат во кралството.
Моментно, во Ал Ула се гради филмски камп, со деловен простор и базен, кој ќе биде отворен на почетокот на следната година. Во февруари тој ќе започне камп за обука на локалното население за основите на снимањето филмови.
– Копродукциите му овозможуваат на саудискиот тим да учи од најдобрите во бизнисот. Ветераните од Холивуд носат калибар што лично не сум го видел досега – вели Зеинаб Абу Алсамх, која го води бизнисот на „Ем-би-си филмс“ во Саудиска Арабија.
Моделот е Кина, која зеде трикови од американските копродукции во изминатата деценија, а сега сама прави блокбастери. За да го стори истото тоа, Саудиска Арабија мора да стане повеќе од заднина и банка. Неговите надежи лежат во Неом. Владата очекува дека ова пустинско градилиште ќе биде град со 2 милиони жители до 2030 година, специјализиран за дигитална индустрија.
Тоа ќе го вклучува првиот вистински медиумски центар во регионот – вели Вејн Борг, Австралиец што претходно работел во студиото „Фокс“, а сега е задолжен за развој на медиумската индустрија во футуристичкиот град.
Борг додава дека центарот би се занимавал со сите фази на снимање филмови, вклучувајќи и постпродукција и визуелни ефекти, кои денес најчесто се прават на Запад. Првите две звучни трибини ќе бидат готови во јануари, најмалку шест ќе бидат готови до крајот на 2023 година.
