Покрај воведувањето на огромниот политички одговор на кризата од ковид-19, Американските федерални резерви годинава претставија суштинска промена во нивната целокупна стратегија. Сепак, со тој потег непотребно беше внесена неизвесност во политичката сфера, што даде лош пример за другите големи светски централни банки
Многу од светските централни банки формално ги разгледуваат своите стратегии за монетарна политика поради ковид-19 и искуството пред пандемијата. За жал, се чини дека тие извлекуваат погрешни лекции од предизвиците со кои се соочуваат.
Едни од првите што го завршија овој процес беа Федералните резерви на САД, кои одлучија да усвојат нова „флексибилна форма на просечно насочување на инфлацијата“, како што оцени претседателот на Федералните резерви, Џером Пауел, во говорот на годишната конференција за монетарна политика што се одржа во август. Слично на тоа, претседателката на Европската централна банка (ЕЦБ), Кристин Лагард, неодамна изјави на годишната конференција на ЕЦБ и на набљудувачите дека е во тек „преглед на стратегијата за монетарната политика“.
Во однос на овие дискусии, претходно се чинеше дека се презема потег за реформа на целиот меѓународен монетарен систем, при што секоја земја или регион требаше да следи стратегија слична на Американските федерални резерви, иако приспособена на нејзините околности. Но веќе не изгледа така. Отмар Исинг, поранешен главен економист и член на Управниот одбор на ЕЦБ, кој во голема мера беше одговорен за одредување на првичната насока во креирањето на политиките на ЕЦБ, смета дека „другите централни банки не треба слепо да ја следат новата стратегија на Американските федерални резерви“. Исинг не е единствениот што гледа проблеми во новиот пристап на Федералните резерви.
На почетокот на септември, Роберт Хелер, поранешен гувернер на Федералните резерви, во писмо до „Волстрит журнал“ тврди дека федералните резерви „не треба да насочуваат просечна стапка на инфлација од два отсто“. Потоа, на виртуелната конференција свикана од институтот „Хувер“ на универзитетот „Стенфорд“, овој месец, Чарлс Плосер, поранешен претседател на Банката на федерални резерви на Филаделфија, и Мики Д. Леви од инвестициската банка Беренберг ги критикуваа Федералните резерви дека не го одредиле прецизно временскиот период во кој ќе се мери просечната инфлација.
Самиот Пауел го призна овој недостиг од специфичност на конференцијата од август. Тој додаде дека „нивните одлуки за соодветна монетарна политика нема да бидат диктирани од ниту една формула“. Потоа, во соопштението за печат истиот ден, Одборот на гувернери на Федералните резерви објасни дека одлуките за политики ќе се засноваат на „процени на недостатоците на вработување од нивното максимално ниво“, наместо на „отстапувања од максималното ниво“, како што беше претходно соопштено.
Но без оглед дали фокусот е насочен кон „отстапувања“ или „недостатоци“, овој нов пристап додава непотребна несигурност, бидејќи недостатоците не се дефинирани. Покрај тоа, не се споменува како ќе се користи монетарната политика за да се генерира повисока инфлација за да се дополнат периоди кога инфлацијата е помала од два отсто. Дали Федералните резерви размислуваат за дополнителни промени во своите чекори надвор од сегашната комбинација на речиси нула каматни стапки и големи набавки на средства?
Со усвојувањето на овој „флексибилен“ пристап, се чини дека Федералните резерви се оддалечуваат од постратегиската политика заснована на правила што ја спроведуваа најмалку од 2017 година. Од ова лето, нивниот извештај за монетарната политика веќе не вклучува материјал за монетарна политика базирана на правила, додека претходните шест извештаи содржеа цел дел во кој беа презентирани различни правила и споредувани со реалните сценарија. Меѓу правилата беа транспарентни поставки за политиката на каматни стапки на Федералните резерви.
Разбирливо е што Исинг и другите не сакаат да го следат помалку стратегискиот дискрециски пристап на Федералните резерви, особено кога постојат алтернативи што можат да ги следат другите централни банки. Наместо да бараат нешто ново или едноставно различно од одлуката на Федералните резерви, тие може да тргнат по истиот пат заснован на правила по кој чекореа и Федералните резерви пред да избие пандемијата.
Всушност, полесно е да се каже отколку да се направи. Со други зборови, Американските федерални резерви сè уште имаат шанса да усвојат пристап на просечна инфлација и да биде многу поконкретна отколку што претходно одлучија.
Покрај тоа, сите правила за формална политика претходно наведени во извештајот за монетарната политика имаат варијабли што треба да земат предвид за други фактори освен за стапката на инфлација, како што се стапката на невработеност или разликата помеѓу реалниот и можниот БДП. Овие варијабли можат да бидат вклучени во тековната стратегија без да се занемари целта на инфлацијата, како и правилата за политика за справување со набавките на средствата и нивното евентуално олеснување. Развивањето ваков пристап не би било тежок чекор за Федералните резерви, особено ако другите централни банки, исто така, изберат да одат во оваа насока.
Ветува тоа што ЕЦБ и другите централни банки честопати го користат зборот „стратегија“ кога ги опишуваат своите прегледи на монетарната политика. Стратегискиот пристап е нужен пристап базиран на правила, а тоа е токму начинот на кој треба да се раководи со меѓународниот монетарен систем.
Авторот е потсекретар на Американските федерални резерви од 2001 до 2005 година, а сега е професор по економија на универзитетот „Стенфорд“ и соработник на институтот „Хувер“.
