Според неодамнешните научни истражувања, силната тенденција за нарушување на воспоставениот политички систем служи како значајна движечка сила зад ширењето на теориите на заговор. Наречена „потреба за хаос“, оваа мотивација останува присутна без оглед на тоа дали поединецот искрено верува во теории на заговор или не.
Земени се предвид различни фактори
Истражувањето, спроведено од политикологот Кристина Фархарт и нејзиниот тим од универзитетот „Карлтон“, вклучи 3.336 лица во САД и ја проучуваше психологијата зад размислувањето за теориите на заговор. Учесниците, рамномерно распоредени низ политичкиот спектар, беа прашани за нивната веројатност да споделуваат теории на заговор засновани на верувања, алармантна агенда или потреба од хаос.
Спротивно на очекувањата, податоците не ја поддржаа идејата дека теоретичарите на заговор имаат цел „да креваат паника“ за да добијат поддршка од наводните противници. Наместо тоа, како посилен индикатор за подготвеност да се шират теории на заговор беше идентификувана потребата за хаос, што укажува на посложена мотивација отколку обична верност на културна група.
Научниците ги задржаа оригиналните цитати од учесниците, вклучувајќи изјави како што се: Не можеме да ги решиме проблемите во нашите општествени институции; мораме да ги срушиме и да почнеме од почеток. Тоа е чувство усогласено со подлабоката сложеност на мотивацијата, што оди подалеку од едноставното поддржување „нечиј тим“.
Иако истражувањето се засноваше на набљудување и самопроценување, тимот научници зедоа предвид различни фактори, вклучувајќи ги политичката припадност, тенденцијата за доверба, возраста, полот, приходот и етничката припадност. Резултатите од студијата беа објавени во списанието „Рисрч енд политикс“.
Мотивите се повеќекратни
Оние што се склони кон хаос, почесто се согласуваат со изјавите што се залагаат за уништување на општествените институции.
Интересно е што мотивацијата за ширење теории на заговор не зависи нужно од вистинското верување. Поединците што бараат хаос може да придонесат за дезинформации на интернет или како напад на установа што не реагира или за да ја ублажат досадата. Ова се вклопува со студиите што сугерираат дека луѓето што се соочуваат со финансиска или социјална несигурност имаат поголема веројатност да веруваат во теории на заговор.
Имајќи ги предвид тековните предизвици со кои се соочуваат поединците, како што се зголемувањето на трошоците за живот, влошувањето на здравјето, финансиската несигурност и природните катастрофи, наодите од истражувањето ги истакнуваат повеќекратните мотиви зад споделувањето на теориите на заговор на социјалните мрежи.
Фархарт и нејзините колеги заклучуваат дека поединците не само што ги зајакнуваат нивните постојни верувања туку и се мобилизираат против целиот политички систем.
