Температурите на почвата се загреваат побрзо од воздухот, што претставува значителни климатски предизвици, покажа новото истражување на германските научници. Температурите на земјата се во пораст на глобално ниво, факт што често се занемарува во климатските студии, кои првенствено се фокусираат на температурите на воздухот и водата.
Една неодамнешна научна студија спроведена од германски научници фрла нова светлина на ова прашање, откривајќи алармантни трендови на екстремно затоплување на почвата. Нивните наоди сугерираат дека екстремните температури на почвата се интензивираат побрзо од екстремните температури на воздухот, што потенцијално придонесува за голем број значајни последици.
Различен пристап, алармантни резултати
Традиционално, истражувањето за климатските промени му дава приоритет на следењето на температурите на воздухот и водата, најмногу поради сложеноста вклучена во прецизното мерење на температурите на почвата. Меѓутоа, оваа нова студија зазеде поинаков пристап со споредување податоци од различни извори, вклучувајќи станици за следење на времето, сателити, збирки податоци за повторна анализа и модели на системи на Земјата.
Германските научници го користеле индексот ТХ7д за да го измерат интензитетот на екстремните температури на почвата. Тие се фокусираа на горните 10 сантиметри почва и воздухот до 2 метри над површината, испитувајќи 118 метеоролошки станици низ Европа. Нивната анализа, која траеше од 1996 до 2021 година, резултираше со 160 пара мерења на температурата на воздухот и почвата. Студијата на крајот откри загрижувачки тренд: во две третини од анализираните места, екстремните температури во почвата се зголемиле побрзо од оние во воздухот.
Понатаму, регионалните варијации беа забележани низ Европа, при што Централна Европа, вклучувајќи ги Германија, Италија и јужна Франција, доживеа најизразено зголемување на екстремните температури на почвата. Во овие региони беше откриено дека интензитетот на екстремната топлина на почвата се зголемува за 0,7 Целзиусови степени на деценија побрзо од екстремната топлина на воздухот во близината на површината.
Земјата се загрева двојно побрзо од воздухот
За да ги проценат фреквенцијата и интензитетот на екстремната топлина на почвата, германските научници го користеле индексот ТХ90п. Тие откриле дека бројот на денови со екстремна топлина во почвата се зголемува двојно побрзо отколку во воздухот.
– На пример, ако моментално високите температури во почвата и воздухот се 10 проценти од деновите во месецот, една деценија подоцна високите температури во воздухот ќе бидат 15 проценти од деновите, високите температури во почвата во 20 проценти од деновите на месецот – објаснува Алмудена Гарсија-Гарсија, научничка од центарот за истражување на животната средина „Хелмхолц“ (UFZ) и коавторка на гореспоменатата студија, која беше објавена во списанието „Нејчр клајмет чејнџ“.
Оваа разлика во голема мера се должи на влагата на почвата, критичен фактор што влијае на размената на топлина помеѓу почвата и воздухот. Земјината покривка игра значајна улога во нивото на влага во почвата, при што шумите, на пример, ја ублажуваат загубата на влага преку испарување и црпат вода од подлабоките слоеви на почвата. Спротивно на тоа, отворените живеалишта, како што се пасиштата или земјоделските полиња, често имаат ограничен пристап до длабока влага во почвата, пренесува „Зимо“.
Импликациите од екстремната топлина на почвата го надминуваат нивното влијание врз микроорганизмите и екосистемите што живеат во почвата. Кога температурата на земјата ја надминува температурата на воздухот, тоа може да доведе до ослободување дополнителна топлина и јаглерод во долната атмосфера, што го влошува атмосферското затоплување. Џијан Пенг, раководител на Одделот за далечинско набљудување на УФЗ, ја истакна важноста на овие наоди.
– Со оглед на новите резултати, студиите за ефектите од екстремната топлина, кои главно ги разгледуваа температурите на воздухот, но го потценуваа факторот на екстремна топлина во почвата. Ќе треба да се направат нови процени – рече Пенг.
