Научниците издадоа „последно предупредување“ за климатската криза, бидејќи зголемените емисии на стакленички гасови го туркаат светот на работ на непоправлива штета што само брза и драстична акција може да ја спречи.
Меѓувладиниот панел за климатски промени (ИПЦЦ), составен од водечки светски научници за климата, неодамна го објави последниот дел од својот шести извештај за климатските промени.
Дејствувајте сега или ќе биде предоцна
За составување на сеопфатниот преглед на човечкото знаење за климатската криза на стотици научници им беа потребни осум години и се состои од илјада страници, но се сведува на една порака: дејствувајте сега или ќе биде предоцна.
– Овој извештај е јасен повик за масовно забрзување на климатските напори од секоја земја и секој сектор и во секоја временска рамка. На нашиот свет му треба климатска акција на сите фронтови: сè, секаде, сѐ одеднаш – рече генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш.
ИПЦЦ го претстави уништувањето што веќе е нанесено на големи делови од светот. Екстремните временски услови предизвикани од климатските дефекти доведоа до зголемени смртни случаи од засилените топлотни бранови во сите региони, милиони животи и домови се уништени во суши и поплави, милиони луѓе се соочуваат со глад и сè повеќе неповратни загуби во виталните екосистеми.
Последниот дел, наречен синтезен извештај, е речиси сигурно последната ваква процена додека светот сè уште има шанса да го ограничи порастот на глобалните температури на 1,5 степен Целзиусов над прединдустриските нивоа, прагот над кој нашата штета врз климата брзо ќе стане неповратна.
– Овој извештај е дефинитивно последното предупредување за 1,5 степен. Ако владите се држат до нивните сегашни политики, преостанатиот буџет за јаглерод ќе се потроши пред следниот извештај на ИПЦЦ (во 2030 година) – рече Каиса Коснен, експертка за клима во „Гринпис интернешнл“.
ИПЦЦ откри дека повеќе од три милијарди луѓе веќе живеат во области што се „многу ранливи“ на климатските промени, а половина од глобалното население сега се соочува со сериозен недостиг од вода барем дел од годината.
– Во многу области, веќе ја достигнуваме границата до која можеме да се приспособиме на таквите тешки промени, при што временските екстреми сè повеќе го поттикнуваат раселувањето на луѓето во Африка, Азија, Северна, Централна и Јужна Америка и во Јужниот Пацифик- се предупредува во извештајот.
Светот се загрева
Сите овие влијанија брзо ќе се зголемат бидејќи не успеавме да го смениме 200-годишниот тренд на зголемување на емисиите на стакленички гасови, и покрај повеќе од 30 години предупредувања од ИПЦЦ, кој го објави својот прв извештај во 1990 година.
Светот се загрева како одговор на акумулацијата на јаглерод диоксид и други стакленички гасови во атмосферата, така што секоја година кога емисиите продолжуваат да растат го користи расположливиот „јаглероден буџет“ и значи дека во наредните години ќе бидат потребни многу подрастични намалувања.
Сепак, според извештајот, сè уште постои надеж дека ќе остане во рамките на 1,5 степен Целзиусов.
– Овој синтезен извештај ја нагласува итноста за преземање поамбициозни активности и покажува дека ако дејствуваме сега, сè уште можеме да обезбедиме одржлива иднина за живеење за сите – рече Хоесунг Ли, претседател на ИПЦЦ.
Температурите сега се околу 1,1 степен Целзиусов над прединдустриските нивоа. Доколку емисиите на стакленички гасови достигнат максимум што е можно поскоро и брзо се намалат во наредните години, сепак може да биде можно да се избегне најлошото уништување што би следувало по пораст од 1,5 степен.
– Секое избегнато затоплување благодарение на колективните активности извлечени од нашата растечка, сè поефективна група алатки е помалку лоша вест за општествата и екосистемите од кои сите зависиме – рече Ричард Ален, професор по климатски науки на Универзитетот во Рединг.
Гутереш ги повика владите да преземат драстични мерки за намалување на емисиите со инвестирање во обновливи извори на енергија и технологија со низок јаглерод. Тој рече дека богатите земји мора да се обидат да постигнат нето нула емисии на стакленички гасови што е можно поблиску до 2040 година, наместо да го чекаат крајниот рок до 2050 година, на кој повеќето се потпишале, пишува „Гардијан“.
М.К.
