Чипсот, сувомесните производи, крофните, похуваната храна и газираните сокови заслужуваат едно големо „не“ во здравиот начин на живот
Првиот чекор во здравствената заштита е квалитетна исхрана, меѓутоа со диететската култура што нѐ опкружува, многумина од нас не знаат ниту која храна да ја јадат, а која да ја избегнуваат. Нутриционистката Ведрана Дучкиќ и основачка на нутриционистичкото советувалиште „Ну3векс“ открива пет намирници што таа никогаш не ги јаде.
Чипс од компири
– На многумина омилена закуска, чипсот од компири е меѓу првите што ќе го додадам на „црната листа“. Едноставните јаглехидрати со висок гликемиски индекс, па дури и третирани во растителни масла на висока температура на пржење, се вистинскиот рецепт за внесување не само големи количества калории туку и штетни, потенцијално прокарциногени соединенија – објасни Дучкиќ.
Таа наведува дека не треба да заборавиме и на големото количество сол, а со тоа и натриумот што го содржат таквите производи. Само 100 грама чипс од компир обично содржат околу 550 калории, висока содржина на маснотии и јаглехидрати, ниска содржина на протеини и 1-2 грама сол.
Очекуваните последици од консумирање на овој вид производи се зголемување на телесната тежина, а тие секако можат да имаат негативно влијание врз крвниот притисок поради високата содржина на натриум, зголемувањето на триглицеридите, ЛДЛ-холестеролот, кои се негативни последици за срцето и кардиоваскуларниот систем и друго.
Крофни и слични производи со квасец и рафинирано пченично брашно
– „Слаткото и масното“ се исто така на „црната листа“ кога сакаме да избегнеме зголемување на телесната тежина и предиспозиција за развој на болести, како што се дебелина, дијабетес, кардиоваскуларни заболувања итн. Ако го знаеме начинот на подготовка и нутритивниот состав на крофната, можеме да ја опишеме како енергетска бомба со празни калории – објаснува Дучкиќ.
Во зависност од полнењето, крофните имаат 330 калории на 100 грама производ, содржат многу маснотии, од кои во просек пет грама се заситени масни киселини и еден грам сол.
– Поради високата содржина на прости јаглехидрати, од кои 15 или повеќе грама шеќер на 100 грама производ, има исклучително висок гликемиски индекс и брзо го зголемува нивото на гликоза во крвта. Последица на оваа акција е побрза акумулација на несакана тежина, поголема исцрпеност и замор, како и постојана желба за слатка храна – вели таа.
Индустриски сувомесни производи
Потеклото на месото, здравјето на животните, начинот на одгледување, нивната исхрана, третманот со антибиотици или хормони се теми за кои може да се пишува и да се дискутира многу.
– Какво е месото на животното и кои делови од месото се користат во самото производство, честопати не ни е познато, дури и кога ќе прочитаме на декларацијата што содржи производот. Ова се често масни и солени производи на кои им се додаваат разни адитиви за да се продолжи рокот на траење, да се зачуваат микробиолошката исправност и органолептичките својства. Еден од главните непријатели на здравјето е секако натриум нитритот, чија цел е, меѓу другото, да се зачува атрактивната црвена боја кај сувомесните производи. Проблемот е што нитратите се формираат во телото и реагираат со амини, како и формирањето нитрозамини, кои имаат мутагени својства и можат да бидат проканцерогени – посочи Дучкиќ.
Похувано месо, риба и други похувани производи
Пржената храна е омилено јадење за многумина и незаменлив дел од неделниот ручек. Но нутриционистите го избегнуваат овој метод на приготвување. Маслото, маснотиите и примената на високи температури веќе се споменати при приготвувањето чипс или крофни, но има и други нездрави форми на приготвување што се користат.
– И во овој случај, станува збор за многу висококалоричен производ полн со маснотии, кои за време на приготвувањето ќе се апсорбираат со мешавината направена од бело брашно, трошки од леб и јајца. Месото во комбинација со едноставна мешавина на јаглехидрати ќе биде добар рецепт за добивање вишок килограми, и тоа на многу нездрав начин – вели Дучкиќ.
За да продолжите да уживате во похуваното месо, таа нуди решение со избирање брашно од цело зрно со додавање семиња како што се сусам, овес, лен и слично, и користење садови што овозможуваат приготвување без пржење во масло.
Слатки газирани сокови
– Општо земено, слатките сокови се високо на листата на непожелни, а кога се дополнително газирани, зборуваме за вистински непријатели на здравјето. Калоричен, висок гликемиски индекс, полн со вештачки вкусови или вештачки засладувачи, бидејќи тие наводно се нискокалорични, овие сокови немаат апсолутно ништо позитивно. Ако сакаме да ги заштитиме своето здравје, стомакот, забите, зглобовите, коските, да избегнеме прекумерно внесување таурин, кофеин, особено кај децата, тие заслужуваат едно големо „не“ во здравиот начин на живот – објасни Дучкиќ.
Што треба да се избегнува при изборот на храна?
– За да го зачувате вашето здравје, многу е важно да јадете што е можно повеќе свежа, разновидна, необработена, сурова храна, како што се сезонско овошје и зеленчук, мешунки, јаткасти плодови и семиња богати со антиоксиданси, витамини, минерали. Со консумирање необработена храна и свежо приготвена домашна храна, му даваме шанса на здравјето. Од друга страна, кога купуваме готова храна и преработени, високорафинирани производи, потребно е да ги прочитаме декларациите – вели Дучкиќ.
Таа забележува дека е важно да се избегнува храна што содржи висок процент на сол, трансмасни киселини и хидрогенизирани растителни масла, висок процент на заситени масни киселини и холестерол, и пред сѐ да се избегнува храна што е богата со засилувачи на вкус, вештачки бои и вкусови.
Некои од најштетните загадувачи што можат да се најдат во храната, според нутриционистката, се тешките метали како кадмиум и олово. Тие се многу опасни за црниот дроб, бубрезите, коските, нервниот систем, мускулите и се резултат главно на индустриско загадување. Исто така, живата и арсенот често може да се најдат во рибите и школките од загадените мориња.
– Иако се користат за продолжување на рокот на траење и сузбивање на растот на микроорганизмите, во големи количества поради честата консумација на производи богати со овие адитиви, штетни за здравјето на луѓето може да бидат нитрити и нитрати, сулфур диоксид и сулфити, бензоева киселина и бензоат. Подобрувачот на вкус мононатриум глутамат, кој го наоѓаме, на пример, во готови јадења, сосови и супи, може да предизвика одредена нетолеранција. Веќе споменатите трансмасти и хидрогенизираните растителни масла, палминото масло, како и високата содржина на шеќер се штетни состојки во многу кондиторски производи, па затоа треба да се избегнуваат доколку сакаме да останеме здрави – заклучи Дучкиќ.
