Ариел Хасан, уметник
На 3 јули Ариел Хасан во Музејот на современата уметност во Скопје ќе ја постави својата изложба „Трагедија на еднаквоста“. Куратор на изложбата е Мелентие Пандиловски
Уметникот Ариел Хасан, роден во Аргентина, престојува во Аргентина, САД и Шпанија пред да се насели во Австралија во 2005 година, а подоцна во Германија во 2008 година. Оттогаш тој го дели своето време меѓу двете земји.
Неговата работа, која се карактеризира со самонаметнати правила и непредвидливи исходи, ја формира основата за појава на сложени визуелни наративи. Тој одржал неколку самостојни изложби во Австралија, Шпанија, Јапонија, Сингапур, Австрија и во Кина, а учествувал и на различни групни изложби, вклучувајќи ги Биеналето Кочи-Музирис и Биеналето во Каиро. Неговото дело е застапено во повеќе јавни збирки.
Уметничката кариера на Ариел Хасан ѝ пркоси на едноставната категоризација.
Бидејќи првенствено е сликар, неговата уметничка практика опфаќа различни медиуми, кои постојат на пресекот на сликарството, скулптурата, перформансот, инсталацијата и медиумската уметност (видео и VR), секогаш кохерентно замислени и инсталирани во однос на архитектурата на изложбениот простор.
Неговата уметност се карактеризира и со способност да ги спојува традиционалните техники со модерни концепти, создавајќи дела што резонираат на интелектуално, како и на емоционално ниво.
На 3 јули Ариел Хасан во Музејот на современата уметност во Скопје ќе ја постави својата изложба „Трагедија на еднаквоста“. Куратор на изложбата е Мелентие Пандиловски, според кого изложбата ги кани гледачите да размислат за: цената на еднаквоста кога таа станува стандардизирано наметнување, а не органски развој; тензијата помеѓу колективните идеали и индивидуалниот идентитет; дали вистинската еднаквост може да постои без жртвување на уникатноста; улогата на уметноста во критикувањето на социополитичките системи, кои тврдат дека се неутрални, но ги овековечуваат скриените нерамнотежи.
Што можеме да очекуваме од изложбата во Македонија? И зошто ја одбравте Македонија за да го прикажете вашето уметничко дело?
– Проектот T.O.E. се базира на идејата за ефемерен чин, кој се случува во метапростор, не е директно во интеракција со јавноста, туку наметнува размислување – можеби за нашето политичко постоење – од временската и недостижна убавина на форма на еднаквост што се одвива, во секој од повторувачките приватни акти на интимност и насилство, прикажувајќи еден вид однос на еднакви во вечна борба и на зависност и на спротивставување.
Во „Никомахејска етика“, Аристотел ја дефинира правдата како средство, пропорционален одговор на дејствата и потребите, а доблеста на правдата би значело дека праведната личност би го сакала она што е праведно, ни повеќе, ни помалку, бидејќи правдата нужно се манифестира преку дејства и вклучува меѓучовечки односи, а тоа носи еден вид еднаквост. Претпоставувам дека тешкотијата за постигнување еднаквост и всадувањето непријателство во светот беа одлучувачки фактор за истражување на оваа идеја преку уметноста, без ризик од политичка пристрасност или морални бинарности, додека се палат кибрити од значење што можеби можат да станат медијатори за препознавање на сложеноста на општествата и на човечкиот соживот.
Бидејќи ова е универзален и навидум вечен проблем, од самиот почеток беше од интерес да се обидам да ги поставам овие битки на различни културни основи, во исто време да ги лишам од каква било семантика на номинална вредност за да видам какви варијанти би можеле да понудат изведувачите кон секој чин, без мое наметнување или конкретно очекување. Едноставно им дадов идеи на некои пријатели. Првата што одговори беше Мичико Огура, која сметаше дека борбата со бричење на глави ќе одговара на одредени културни аспекти на јапонската култура, и делото беше продуцирано таму. Истото тоа се случи и со другите две изведби, каде што борењето во кал се осврна на прашања за правата на земјиштето и окупацијата во Австралија, додека борбата со ножеви во Берлин го донесе уличното насилство што се случува во последно време околу фетишизиран смекнат (триаголната арена беше исечен душек) и сечење на површината на редот за да се открие просторот внатре (празнините во системот).
Мелентие Пандиловски предложи проширување на проектот, овој пат во Македонија. Работевме заедно и претходно и верувам дека тој виде некои отскочни штици во следната итерација на делото (буткање на рака) што би можеле да пренесат ефективни естетски значења во овој нов контекст и во рамките на сегашната ситуација во светот. Во Скопје, создаваме четврти чин, уште една варијација на темата за претенденти, кои, бидејќи се еднакви, никогаш не можат да избегаат од загатката на морањето да се вклучат во вечна конкуренција – форма на непријателство што се изедначува и се поништува, правејќи го невозможно пресметувањето на правдата и праведноста на победата на едниот над другиот, ниту пак ѝ помага на публиката да сочувствува со кого било од нив од која било објективна причина, со што остава празнина на значењето за тоа дали претпоставката за еднаквост претпоставува или не претпоставува правда, и обратно.
Дали постои некоја посебна врска помеѓу вашата уметност и македонската култура или простор?
– Не директно. Отсекогаш сум ја сметал Македонија за фасцинантен дел на светот. Во однос на перформативниот спорт или битка, можеби борењето има поантичка историја на Балканот, освен буткањето на рака, но поставувањето на буткањето на рака, митолошки карактеризирано, во Музејот на современата уметност во Скопје, може да најде врски со некои од локалните историски или тековни динамики. Добрата уметност доаѓа од просторот на празнина; таа нема дефиниран јазик ниту култура, и затоа би бил задоволен ако мојот придонес е што е можно поразреден, за да се остави делото слободно да си го прави своето, а уште посреќен би бил ако тоа успее да се поврзе со народот на Македонија.
Колку дела ќе бидат изложени и од кој период од вашето творештво?
– Изложбата ги опфаќа видеоснимките од сите дела на перформансите T.O.E. направени од средината на 2018 година до денес, N°I, N°II, N°III и N°IV, кои ќе бидат поставени in situ во музејот, со физичката платформа и инструментите како централна сцена, и некои од продуцираните дополнителни дела, вклучувајќи ги фотографските портрети на осумте борци, неколку големи отпечатоци од апстрактните слики направени од телата што удираат во бетонскиот под во вториот чин, исечените маички што ги користеле берлинските борци, кои иронично се нарекуваат Concetto Spaciale по Фонтана, и мало триаголно обвиткување на сложената коса на двајцата јапонски борци – што неизбежно потсетува на „Потеклото на светот“ од Курбе, спротивставувајќи се на неуспешните обиди за бришење на противничкиот борец (очигледна форма на машкост како поставен спектакл) од постојана присутна иконографија на преродбата.
Која е централната тема на тековната изложба и која е пораката што сакате да ја пренесете до публиката?
– Претпоставувам дека поставувам естетска метарамка за да се осврнам врз етиката на еднаквоста преку инсценирана трагедија во која две отуѓени фигури (ниту херои ниту обични луѓе) се ставени на вечна задача, во имитација на сериозен чин за да создадат форма на катарза, без да обезбедат какво било решение ниту помирување на борбата, но тоа создава некаква форма на комплетност (дури и во хаос или бучава). Гледачите можат да се обидат да интерпретираат повеќе или помалку или само да се забавуваат со спектаклот, тоа зависи од нив.
Со кои техники и материјали најчесто работите?
– Деталните слики со четка (вид сложени мапирања произведени како емулации од компјутерска графика) отсекогаш биле оските што ги поврзуваат предците и новата технологија. Рамноста на сликарството и неговата дистанца, неможноста директно да го рефлектира нашето физичко 3Д-тело и можноста да се отворат патеки кон чиста мисла ја прават многу тешка задача за остварување. Сè е илузија, сè е апстрактно, многу лично и интроспективно. Паралелно со сликарството, си играв со други медиуми, од цртежи до 3Д и VR, но идеите, колку и да звучат ефемерно, беа најзадоволителни. Ако се доволно солидни, тие траат. Ефемерна цврстина – без поемата и духот на своето место, секој материјал брзо би го изгубил својот сјај.
Какви реакции очекувате од македонската публика и дали комуницирате со публиката за време на изложбите? Колку е важна нивната интерпретација за вас?
– Немам друго очекување освен да понудам еден вид естетска нарација и да им дозволам на луѓето да си донесат своите заклучоци или само да уживаат во спектаклот.
Каде ќе се упатите креативно по оваа изложба?
– По десет години штотуку завршив серија многу бавни слики (Antropofagia Works) и сега со нетрпение очекувам целосно да ги сменам насоките и да ги свртам методите што ги имплементирав, па затоа е време за нов развој.
