Следува листа со некои од најважните моменти од последните 50 години од политиката, со политичари што од различни причини најкратко останале на својата функција. Меѓу нив има и такви што на позицијата се задржале само три дена, или, пак, само седум и пол часа на функцијата
Оставката на британската премиерка Лиз Трас по само 45 дена на функцијата како повод
Лиз Трас само формално ја презеде британската премиерска функција од Борис Џонсон на 6 септември. Но по хаотичните политички одлуки, слободните економски показатели, медиумските гафови и оставките на другите високи владини функционери, како и анкетите во кои падна рејтингот на нејзината Конзервативна партија за разлика од оној на опозициската Лабуристичка партија, Трас донесе одлука да даде оставка.
Трас официјално е британски премиер со најкраток стаж досега, оставајќи го зад себе Џорџ Канинг, кој беше премиер 118 дена, кој почина додека ја извршуваше функцијата во 1820-тите. Тогаш, кои се другите премиери што најкратко се задржале на власт во Европа? „Еуроњуз“ состави листа со некои од најважните моменти од последните 50 години од политиката, со политичари што служеле 200 дена или помалку, со исклучок на оние што биле привремени премиери.
Црна Гора: Дритан Абазовиќ – 176 дена (сè уште во заминување)
Абазовиќ е најновата жртва меѓу европските премиери, откако го загуби своето место по гласањето недоверба на парламентот на 20 август, но тој засега останува на функцијата. Лидерот на либерално-зелената партија УРА дојде на функцијата откако претходната влада исто така пропадна во април, бидејќи политичките сојузници се разидоа поради недостиг од напредок, национализам и опструкционизам, практика каде што законите и политиките намерно се одложуваат. Коалицијата на главно проевропски и малцински партии на Абазовиќ се распадна откако тој го потпиша контроверзниот договор за имот со Српската православна црква на почетокот на август, што предизвика непосредни протести од опозицијата, бидејќи локалните медиуми објавија дека договорот бил потпишан во тајност. Новиот премиер на Црна Гора допрва ќе биде именуван.
Белгија: Пол Ванден Бојнанс – 165 дена
Пол Ванден Бојнанс двапати беше премиер на Белгија: првиот пат две години во 1960-тите, а потоа повторно само 165 дена помеѓу 20 октомври 1978 и 3 март 1979 година. По неговиот мандат како премиер, Ванден Бојнанс имаше многу бурен живот во политиката и надвор од неа. Тој доби тригодишна условна затворска казна во 1980-тите, откако беше осуден за даночна измама. Потоа, во 1989 година, тој очигледно бил киднапиран од криминална банда и држен во заложништво еден месец додека барале откуп од 30 милиони белгиски франци (околу 30 милиони евра). Ванден Бојнанс ја напушти политиката со полно работно време на средината на 1990-тите. Почина во 2001 година од пневмонија, по операција на срцето.
Естонија: Андрес Таранд – 161 ден
Извршувајќи ја премиерската функција на Естонија само 161 ден, Андреас Таранд беше најкраткиот лидер во историјата на балтичката држава. На власт се задржа од 8 ноември 1994 до 17 април 1995 година. Како заколнат екологист, Таранд студирал климатологија и беше министер за животна средина на Естонија во две различни влади. Тој подоцна беше избран во Европскиот парламент и беше европратеник од 2004 до 2009 година.
Франција: Бернард Казнев– 161 ден
Францускиот социјалистички премиер Бернар Казнев беше на функцијата само пет месеци и четири дена, од декември 2016 година до мај 2017 година. На функцијата го назначи претседателот Оланд, откако неговиот претходник ја започна претседателската кампања. Казнев поднесе оставка на крајот на мандатот на Оланд, кога Емануел Макрон ја презеде функцијата претседател на Франција.
Косово: Албин Курти – 121 ден
Долгогодишниот демонстрант и лидер на најголемата опозициска партија во Косово, Албин Курти, конечно стана премиер во февруари 2020 година, по неколкумесечни преговори со неговите коалициски партнери. Меѓутоа, тој не очекуваше дека американскиот претседател Доналд Трамп ќе го собори од власта. Трамп сакаше да се вклучи во решавањето на нерешливите политички прашања меѓу Косово и Србија, а Курти му се најде на патот. Американскиот пратеник на Балканот, Ричард Гренел, состави коалиција на партии во парламентот, која започна со гласање недоверба на Курти. Обидот успеа, а Курти беше соборен по точно четири месеци на власт. Потоа, кога владата поддржана од Трамп се распадна неколку месеци подоцна, Курти беше убедливо реизбран.
Албанија: Фатос Нано – 103 дена
Фатос Нано потекнуваше од угледно семејство во комунистичка Албанија и постојано се искачуваше во редовите на Албанската работничка партија. Тој на крајот беше назначен за премиер на преодната влада и имаше задача да ги организира првите посткомунистички демократски избори во 1991 година. Неговата партија победи на изборите и тој стана премиер. Меѓутоа, генералниот штрајк организиран од независните синдикати го принуди да поднесе оставка неколку недели подоцна, во јуни 1991 година, по вкупно три месеци и тринаесет дена на власт. Нано продолжи да ја реформира Работничката партија, трансформирајќи ја од антиревизионистички марксистичко-ленинистички фронт во социјалдемократска партија и ја преименува во Социјалистичка партија на Албанија. Тој беше реизбран за премиер во два дополнителни мандата, во 1997 година и во 2002 година.
Италија: Аминторе Фанфани – 102 дена
Аминторе Фанфани беше премиер на Италија вкупно шест пати, првиот пат само 22 дена во 1950-тите години, но на листата се најде поради неговиот последен мандат на функцијата. Тој беше премиер од 18 април до 29 јули 1987 година, во период од 102 дена. Фанфани ја започна својата политичка кариера во Националната фашистичка партија на Мусолини и пишуваше за неговата визија за фашистичка Европа предводена од авторитарни влади во Рим и Берлин. Тој беше клучен во забраната на италијанските Евреи да работат во владата или академските институции, а по убиството на Мусолини, тој побегна во Швајцарија до крајот на војната. Кога се врати во политиката, тој стана демохристијанин и водеше шест различни влади во 1950-тите, 1960-тите и 1980-тите години и беше активен во политиката, држејќи високи улоги во италијанскиот Сенат до средината на 1990-тите. Тој почина во 1999 година, на 91-годишна возраст.
Романија: Михај-Резван Унгуреану – 89 дена
Михај-Разван Унгуреану беше назначен за премиер на Романија во февруари 2012 година, во обид да ја стабилизира земјата во услови на сериозна политичка криза. Унгуреану беше ставен на функцијата од романскиот претседател и конзервативен лидер Трајан Басеску. Потегот на Басеску беше означен од некои како пресликан пример од промоцијата на Владимир Путин од страна на рускиот претседател Борис Елцин. Но Унгуреану и Путин практично немаа ништо заедничко, а поранешниот директор на романската разузнавачка служба не го преживеа гласањето недоверба од страна на големата коалиција на земјата на почетокот на мај истата година. Унгуреану остана активен во романската политика, работејќи како член на парламентот во следните години.
Финска: Анели Јатенмаки – 69 дена
Анели Јатенмаки беше првата премиерка на Финска, која кратко ја извршуваше функцијата, од 17 април до 24 јуни 2003 година. Таа ја одведе до победа нејзината Центристичка партија, но беше вплеткана во скандал кога се отворија сериозни прашања за тоа како дошла до одредени доверливи документи од Министерството за надворешни работи за војната во Ирак, кои ги користела во својата изборна кампања за да фрли сенка врз опозицијата. Јатенмаки тврдеше дека некој случајно ѝ ги испратил документите по факс и дека таа не знаела колку се чувствителни. Виш државен службеник ја оспори нејзината верзија за настаните и, бидејќи беше срушена довербата во неа, таа мораше да поднесе оставка. Сепак, политичката кариера на Анели Јатенмаки не заврши тука. Таа стана европратеничка во Брисел од 2001 до 2019 година.
Бугарија: Андреј Луканов – 22 дена
Иако на оваа балканска земја не ѝ е непознат политичкиот пресврт, имајќи четири парламентарни избори и четири премиери во последните 18 месеци, Андреј Луканов го држи рекордот за најкратко време поминато како премиер на бугарската држава, поставен кон крајот на 1990 година. Кога ослабе влијанието на Советскиот Сојуз во Источна Европа, голем број комунистички земји се најдоа на крстопат, вклучувајќи ја и Бугарија. Луканов беше последен премиер на Социјалистичка Република Бугарија и кога земјата ја започна својата транзиција кон демократија во западен стил по повеќепартиските избори, тој беше на премиерската функција до 7 декември 1990 година. И покрај неговите понуди да формира коалициската влада со опозицијата, тие беа отфрлени со образложение дека Луканов, како поранешен лојалист на Комунистичката партија и високорангиран политичар, треба да има одговорност за влошената економија и за злосторствата на поранешниот режим во минатото. Тој на крајот беше принуден да ја напушти функцијата поради големи демонстрации и генерален штрајк. Луканов беше убиен во 1996 година, надвор од неговиот стан во Софија. Сè уште се нејасни вистинските мотиви за атентатот врз него, додека сторителите се на слобода.
Хрватска: Јосип Манолиќ – 22 дена
Краткиот ангажман на Јосип Манолиќ како хрватски премиер дојде во многу турбулентно време, кога Хрватска ја прогласи својата независност од Југославија, на 25 јуни 1991 година. Манолиќ стана првиот премиер на новата независна земја, продолжувајќи ја својата улога како премиер на Хрватска во рамките на Југославија, функција што ја презеде во август 1990 година. Меѓутоа, откако претседателот Фрањо Туѓман ја потпиша Брионската декларација, во јули 1991 година, дополнително раскинувајќи ги врските на земјата со другите југословенски републики, Манолиќ беше заменет со Фрањо Грегориќ, кој беше задолжен од Туѓман да ја води големата коалициска влада наречена Влада на национално единство. Манолиќ, кој беше поранешен шеф на југословенската агенција за безбедност ОЗНА и член на партизанскиот антифашистички отпор во Втората светска војна, беше еден од клучните основачи на хрватската националистичка централнодесничарска партија, ХДЗ, и се сметаше за втор најмоќен човек во Хрватска во тоа време, по Туѓман. Меѓутоа, откако не успеа обидот на Манолиќ во 1995 година да организира масовно пребегнување на членовите на ХДЗ за да го лиши Туѓман од парламентарното мнозинство, тој ја загуби политичката доверба и стана главно невлијателен. Манолиќ, кој наполни 100 години во март 2020 година, е еден од најстарите живи поранешни премиери во светот.
Литванија: Албертас Шименас – три дена
Познат како еден од потписниците на Актот за повторно воспоставување на државата Литванија од март 1990 година, со кој практично се прогласи независноста на Литванија од Советскиот Сојуз, Шименас стана премиер на балтичката земја на 10 јануари 1991 година, откако претходната влада поднесе оставка поради економски превирања. Сепак, Шименас исчезна три дена подоцна, откако советската армија влезе во главниот град Вилнус и ги опколи клучните згради во градот, во она што подоцна беше наречено Јануарски настани. Бидејќи Шименас не можеше да биде пронајден среде превирањата, Гедиминас Вагнориус, уште еден потписник на актот од март 1990 година, одржа итна седница и го презеде кормилото на државата. Шименас повторно се појави на 14 јануари, придружувајќи ѝ се на владата на Вагнориус како министер за економија, сè додека таа влада не се распадна во јули 1992 година.
Шведска: Магдалена Андерсон– 7,5 часа
Првата шведска премиерка Магдалена Андерсон првпат издржа само седум и пол часа на функцијата. Во ноември 2021 година, по неколкудневни преговори, лидерката на социјалдемократите успеа да состави малцинска влада со поддршка на две помали партии. Откако парламентот гласаше да го одобри нејзиното назначување, Андерсон го претстави новиот буџетски план за земјата, но една од партиите ја повлече поддршката, а таа поднесе оставка само седум и пол часа откако ја доби работата. Неколку дена подоцна, буџетот се врати на преговарачката маса, беше изменет и одобрен, а Андерсон уште еднаш беше изгласана за шведска премиерка, функција што продолжи да ја извршува сè додека не беше сменета во октомври 2022 година, по парламентарните избори. Р.Н.М.
