По најновиот развој на настаните на Блискиот Исток и особено по неодамнешниот напад со беспилотно летало во Јордан, во кој загинаа тројца американски војници, а над четириесет беа повредени, се актуализира прашањето за повлекување дел од американските трупи од Ирак. Во тој контекст разгледавме повеќе ставови од реномирани аналитичари, од кои издвојуваме коментар не угледниот американски онлајн магазин „Нешнел интерест“, кој се осврнува на прашањето како ќе се одрази на развојот на односите во регионот, пред сѐ со Иран, доколку САД се повлечат оттаму…
СЕ АКТУАЛИЗИРА ПРАШАЊЕТО ЗА ПОВЛЕКУВАЊЕ ДЕЛ ОД АМЕРИКАНСКИТЕ ТРУПИ ОД ИРАК
Изминатиов период повторно се актуализира прашањето за американското присуство во Ирак. Расположението во однос на САД во регионот на Блискиот Исток не е многу пријателско, особено по неодамнешниот судир на интереси меѓу нив и Ирак, дури може да се каже и дека е на историски најниско ниво бидејќи Вашингтон продолжува да му дава воена поддршка на Израел во неговата војна против Хамас во Појасот Газа, предизвикувајќи гнев кај поголемиот дел од светот, оценува во својата анализа американскиот медиум „Нешнел интерест“.
Како поткрепа на ваквото тврдење, медиумот додава дека Хезболах од Либан ги засили своите воени напади врз Израел како поддршка на Хамас. Групите усогласени со палестинската милиција со седиште во Газа пукаат на воени цели на САД, вклучувајќи го и неодамнешниот напад со беспилотно летало во Јордан, во кој загинаа тројца американски војници, а над четириесет беа повредени.
Централната команда на САД издаде соопштение за печатот во кое ги потврди нападот и загубата на американски воен персонал врз американската воена база „Кула 22“, лоцирана во северен Јордан. Овој напад го означи првиот смртен удар што Америка го доживеа од почетокот на војната Хамас-Израел на 7 октомври. Имаше над 150 напади на позиции стационирани во САД што се протегаат од Ирак, Сирија и сега Јордан. Претседателот Џо Бајден јавно ја оплакуваше загубата на тројцата војници и му рече на американскиот народ дека владата е посветена на борбата против тероризмот, притоа изјавувајќи: „Ќе бараме одговорност од сите одговорни во моментот на начин што ќе го избереме“.
Некои јастреби на Капитол Хил повикуваат на крв со тоа што предлагаат директно да се погоди Иран како соодветна форма на одмазда. Сенаторот Линдзи Греам во изјава за X рече дека претходните американски одмазди врз иранските полномошници биле недоволни и „нема да ја одвратат иранската агресија“. Тој се залагаше за „удирање цели од значење во Иран“.
Сенаторот Џон Корнин, исто така републиканец, на X објави „Таргет Техеран“ како одговор на нападот. Овие забелешки доаѓаат од охрабрената тврда десничарска опозиција, која сака да „покаже сила“ додека не е во позиција да го повлече чкрапалото.
Без сомнение, Бајден е сериозен да одговори воено против милитантите поддржани од Иран. Ако ништо друго, тој нема друг избор освен да биде сериозен. Ова е изборна година, а надворешната политика на Блискиот Исток може да биде неговата Ахилова петица. Гарантира дека Вашингтон ќе употреби воена сила, но повтори дека не сака целосна војна со Иран. Пред нападите во Јордан, американската војска започна воздушни напади врз сојузниците на Иран во западен Ирак на 23 јануари.
Ирак повикува на
повлекување
Ирачкиот премиер Мохамад Шија ал Судани повика на „брзо и уредно преговарано излегување“ на коалициските сили предводени од САД од земјата. Според Судани, присуството на преостанатите 2.500 војници се покажува како повеќе проблеми отколку што вредат. Тој стравува дека нивното континуирано сместување во Ирак е дестабилизирачко – поради американската поддршка за израелската воена опсада на Газа. Технички, овие војници се воени советници по налог на владата во Багдад. Нивната цел е да обезбедат обука и опрема и да се координираат со ирачката армија. Во рамките на законското право на ирачката држава е да побара од која било странска сила да си замине – доколку таа сака. Сепак, ирачкиот лидер не постави краен рок и не е јасно дали и кога ќе го стори тоа.
Незамисливо е да се сугерира дека Вашингтон ќе се повлече во овој момент, откако неговите сили беа под оган и претрпеа жртви, особено во контекст на војната во Газа. Израел и другите американски партнери може да се чувствуваат поранливо. Лидерите на Техеран можат да го искористат американското повлекување за да стекнат посилен имиџ пред неговите следбеници. Долгорочната цел на Иран, во секој случај, е да ги истера САД од регионот.
Научникот од Блискиот Исток, професор Џошуа Лендис од Универзитетот во Оклахома, ги сподели своите ставови за изгледите за американско повлекување и за тоа дека Вашингтон можеби ќе сака прво да разгледа други опции.
– Администрацијата на Бајден ќе се обиде да остане во Ирак со мали измени во договорот со владата. Бајден нема да сака да се повлече, секако не пред изборите во ноември – рече Лендис.
Осумдесет и едногодишниот Џо Бајден се бори да го задржи својот рејтинг на поддршка – бидејќи се движи под 40 проценти – според новата студија на „Галуп“. Ако Бајден направи какви било потези што навестуваат дека се гледа повлекување кон Иран, тој може да се најде во слично сценарио какво што доживеа претседателот Џими Картер во ноември 1979 година, кога иранските студенти (инспирирани од основачот на Исламската револуција, ајатолахот Хомеини) упаднаа во американската амбасада во Техеран – и држеа педесет и двајца Американци како заложници 444 дена.
Тоа го чинеше Картер претседателската функција следната година, која му припадна на републиканскиот противкандидат Роналд Реган – кој се појави како контрастна слика на сила и решителност во кампањата. Политички противник на Бајден речиси сигурно ќе биде Доналд Трамп, кој исто така ќе го прикаже претседателот како послаб кандидат. Поранешниот претседател може да го потсети американскиот народ дека го наредил убиството на главниот ирански генерал Касем Сулејмани во Ирак уште во јануари 2020 година.
Лендис коментираше и како Техеран може да реагира доколку САД се повлечат од Ирак.
– Иран ќе тврди дека повлекувањето на САД од Ирак е голема победа. Од почетокот на војната во Газа, Иран ги фокусираше сите свои напори да ги истера САД од Ирак. Нападите поддржани од Иран врз американските бази го испровоцираа Вашингтон да изврши атентат на водечки ирачки личности – напиша Лендис.
Убиството на Муштак Талиб ал Саеди, висок командант на дванаесеттата бригада на Силите за народната мобилизација (ПМФ) спонзорирани од Иран, на 4 јануари не му остави на премиерот Судани друга алтернатива освен да побара од Вашингтон да ги спакува куферите и да ја ослободи областа.
Администрацијата на Бајден, заедно со Обединетото Кралство, воведе повеќе санкции против мрежа на поединци што вршат убиства на дисиденти и опозициски фигури што работат со заштита на иранската влада.
– Постојаните напори на иранскиот режим да цели на неистомислениците и активистите ги демонстрираат длабоката несигурност на режимот и обидот да ја прошири домашната репресија на Иран на меѓународно ниво – рече потсекретарот на Министерството за финансии за тероризам и финансиско разузнавање, Брајан Е. Нелсон.
Тој продолжи велејќи: „САД, заедно со нашите меѓународни сојузници и партнери, вклучувајќи го и Обединетото Кралство, ќе продолжат да се борат против транснационалната репресија на иранскиот режим и ќе ги искористат сите достапни алатки за да ја запрат оваа закана, особено на територијата на САД“.
Дали дополнителните санкции ќе го спречат или одвратат однесувањето на Иран? Не е веројатно. Тие ќе служат само како алатка за вознемиреност наместо да влијаат на какви било практични последици. Најопипливите резултати ќе дојдат од потегот на Бајден да ги задржи, повлече или намали американските сили од Ирак и од кое било друго место на Блискиот Исток. Техеран набљудува и гледа дали времето е на негова страна, коментира „Нешнел интерест“. Р.С.
Американските воени бази на Блискиот Исток
Според процените, Соединетите Американски Држави имаат повеќе од 50.000 воен персонал стациониран на Блискиот Исток во неколку бази и регионални команди. Иако повеќето од нив се стационирани во големи бази во Катар, Обединетите Арапски Емирати и во Кувајт, многу други се расфрлани околу помалите пунктови.
Тие вклучуваат војници во Ирак и во Јордан, кои се домаќини на мала база позната како Кула 22, каде што тројца припадници на американскиот персонал беа убиени во напад со беспилотно летало од милицијата поддржана од Иран во текот на викендот. Пентагон соопшти дека имало 165 напади врз американските позиции во регионот од средината на октомври.
