Блицкригот на Русија одамна е завршен, отстапувајќи им го местото на побавни воени операции на југот на територијата на Украина. Оттогаш минаа шест месеци, а тоа е доволен период да се направат преглед и пресек на последиците од војната. Блумберг, на пример, го направи тоа преку шест точки, сублимирани врз основа на забелешките и анализите на повеќемина нивни колумнисти, аналитичари, репортери…
Шест месеци воен конфликт во Украина: преглед, пресек и перспективи
На 24 февруари, на суверената територија на Украина се случи првиот европски воен конфликт меѓу две држави по Втората светска војна. Двете завојувани страни, а и светот генерално, имаа различни имиња за избувнатиот воен конфликт: Русите го нарекоа „специјална воена операција“, а Украинците и Западот – „агресија“ над суверена држава.
Последователно, големите светски сили САД, Велика Британија и Европската Унија воведоа санкции против руската влада, против претседателот на Русија, Владимир Путин, и неговите соработници. На другата страна на нишалката се позиционираа низа други земји, кои се оградија од санкциите на Западот и не го поддржаа, вклучувајќи ги и Кина и Индија.
Шест точки, сублимирани по шест месеци војна, врз основа на анализите на
повеќемина колумнисти, аналитичари, репортери на Блумберг
1. Човечки жртви од цивилното население
Иако се чини дека најлошиот месец на многубројни цивилни жртви помина, сѐ уште стотици цивили ги губат животите секој месец, а многу повеќе се повредени. Според податоците на Високиот комесаријат за бегалци на Обединетите нации (УНХЦР), најголем број цивилни жртви имаше во март, но голем број сè уште се убиваат секој месец. Според податоците (за кои се верува дека се нецелосни), во март се убиени 3.200 цивили, а ранети се 2.400.
Во оваа бројка секако не влегува и бројот на човечките жртви, припадници на едната или другата завојувана страна, кои се активни учесници во војната, односно униформирани војници и офицери.
2. Бегалци од воените подрачја
Пред почетокот на војната се проценуваше дека војната во Украина би можела да „продуцира“ од еден до пет милиони бегалци. Се испостави дека тоа предвидување било премногу конзервативно. Во моментов има околу 6,7 милиони регистрирани бегалци низ Европа, не сметајќи ги оние што се вратиле дома – УНХЦР има регистрирано околу 11 милиони гранични преминувања надвор од Украина и 4,7 милиони премини назад во земјата. (Во оваа бројка не се вкалкулирани и околу 2,2 милиони бегалци од Украина што побегнале од судирите на територијата на Русија).
3. Глобалната поддршка за Украина во надолна линија
Повеќе западни влади испратија милијарди долари во Украина во воена, хуманитарна и финансиска помош и воведоа санкции за Путин и неговите соработници. Но тоа не го запре крвопролевањето. Многу аналитичари истакнуваат дека јавната поддршка за Украина ќе слабее колку што подолго трае војната, особено кога државите-помагачи се борат да се справат со проблемите дома.
Блумберг издвојува интересна анкета, во која се констатира дека од истражувањето во десет европски земји спроведено во мај годинава, 42 отсто од испитаниците изјавиле дека нивните влади ѝ посветуваат премногу внимание на Украина во однос на сопствените проблеми.
4. Блумберг тврди дека Путин победува во енергетската битка
Перспективите на енергетските пазари се многу мрачни. Хавиер Блас пишува дека, без разлика кој индикатор го користите, Путин ја добива битката за енергија. Русија сè уште заработува стотици милиони долари секој ден од продажба на нафта за поддршка на своите финансии. Тоа значи дека може да си дозволи да се откаже од приходите од продажбата на природен гас и да изврши уште поголем притисок врз Берлин, Париз и Лондон, кои се подготвуваат за огромни зголемувања и недостиг од цените на енергијата. Референтната цена на електричната енергија за една година во Германија се искачи во изминатите шест месеци на највисоко ниво на сите времиња и покажува мали знаци за забавување.
Германија направи добра работа во пополнувањето на резервите на гас, а целта од 95 отсто исполнетост до ноември сега изгледа остварливо. Но Џулијан Ли вели дека ризикот од студена темна зима, опфатена со затемнување, останува многу реален за многумина на континентот. Тоа е затоа што физичката достапност е само еден дел од равенката, другиот е цената – и тоа станува тешко. Косово веќе наметнува прекини на струјата откако неговиот дистрибутер остана без пари за увоз на струја од Албанија. Во текот на следните шест месеци, веројатно ќе видиме дека повеќе нации ќе го следат примерот – Велика Британија веќе планира прекини во јануари.
5. Швајцарија сè уште е неутрална…
Ставот на демократскиот свет против руските злосторства отвора непријатно прашање за една одредена земја: Швајцарија. Неутралноста е дел од швајцарскиот национален идентитет со векови, но дали навистина може да продолжи да остане неутрална и да тврди дека држи демократски и хуманитарни вредности пред оваа инвазија? Андреас Клут вели дека мора. На крајот на краиштата, на крајот ќе треба да се постигне мир и, за тоа, од суштинско значење е навистина неутрален амбиент. Женевско Езеро во моментов е најдобрата опција што ја имаме.
6. Следните шест месеци многу ќе се разликуваат од првите шест
Што понатаму? Во однос на војувањето, Хал Брендс на почетокот на август напиша дека војната сега влегува во решавачка трета фаза. Според Блумберг, „првата фаза беше неуспешниот блицкриг на Русија, а втората фаза беше притисокот на Москва да ја заземе целата област Донбас по должината на границата“.
Третата фаза предвидува украинска контраофанзива на југ. Ако можат повторно да преземат доволно територија, времето ќе биде на нивна страна. Но за тоа ќе им бидат потребни „и психологија и тактика“.
Блумберг констатира дека Путин досега одржувал ниво на јавна поддршка, но, според нив, „реалноста на крајот би била поинаква“
Путин е толку фокусиран на повторно осмислување на минатото и преживување на сегашноста, што веќе половина година заборава на иднината. Досега, тој успеа да одржи очигледна јавна поддршка, вели Блумберг. Во суштина, тоа е затоа што Русите не очекуваат да платат цена за оваа војна.
Но неизбежно е реалноста на крајот да биде поинаква – вели Клара Фереира Маркес.
Во заклучокот се тврди дека Русија се соочува со иднина на неквалитетни стоки со ниски безбедносни стандарди, мали странски директни инвестиции и намалени реални приходи.
Тие прават паралела со состојбите во некогашен СССР.
Се чини дека сето ова не се разликува од крајот на Советскиот Сојуз, ако тој крај навистина се случил. Самиот Сојуз може да престане да постои, а војната е само неговата најнова и најлоша смртна мака – тврди аналитичарот Хал Брендс.
Слободно може да се каже дека последните шест месеци променија безброј животи – и светскиот поредок – неизмерно. Единственото нешто што може да се каже со сигурност е дека следните шест месеци се закануваат да го сторат истото тоа.
