Фактот дека речиси 40 земји изразија интерес за приклучување кон БРИКС во изминатите 18 месеци ја нагласува желбата на многумина во глобалниот југ да најдат алтернативи за „глобалниот поредок“ предводен од Западот, за кој сметаат дека ги оставил зад себе
Наоѓање алтернативи за „глобалниот поредок“ предводен од Западот
На 2 август јужноафриканскиот амбасадор во БРИКС рече дека 15-от самит на групата во Јоханесбург ќе иницира „тектонска промена… во глобалната геополитичка архитектура“. И покрај тоа што самитот што беше завршен на 24 август и дефинитивно не го исполни тоа, тој сепак го зацврсти БРИКС како најважен двигател на агендата на глобалниот југ, надминувајќи ја Г20 како главен економски форум за земјите во развој.
Најизненадувачкиот и најнеочекуван исход на самитот беше најавата дека блокот, кој го сочинуваат Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужна Африка, се согласи да покани шест нови членки, Аргентина, Египет, Етиопија, Иран, Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати, да се приклучат во 2024 година. БРИКС+, како што се нарекува проширената групација, ќе сочинува значително поголем удел во глобалниот БДП од клубот на напредни индустриски демократии Г7.
Ова проширување е дипломатска победа за Кина, која долго време се обидува да го развие БРИКС како средство за унапредување на своите национални интереси и противтежа на западното влијание. Фактот дека речиси 40 земји изразија интерес за приклучување кон блокот во изминатите 18 месеци ја нагласува желбата на многумина во глобалниот југ да најдат алтернативи за „глобалниот поредок“ предводен од Западот, за кој сметаат дека ги оставил зад себе. Всушност, ако има нешто заедничко за членовите на БРИКС+, тоа е што сите тие бараат помултиполарен меѓународен систем што подобро им служи на интересите на глобалниот југ и им дава агенда да ги остварат сопствените интереси во услови на засилена американско-кинеска конкуренција, војната во Украина и забрзана енергетска транзиција.
Со исклучок на Иран и Русија, сите членки сакаат врски и со Западот и со Кина, а не избор или-или. Повеќето се исто толку претпазливи за унилатерализмот на Пекинг колку што се претпазливи и за ориентацијата „Америка на прво место“ на Вашингтон. Критички, за разлика од Г7, која е составена од големи и богати либерални демократии со заедничка визија за глобалниот поредок, нациите на БРИКС + не се усогласуваат со политички или економски системи, а камоли со заедничка агенда.
Особено новите членки од Блискиот Исток и Североисточна Африка ќе го користат БРИКС за да го зголемат своето геополитичко влијание и да ги диверзифицираат своите меѓународни партнерства, трговија и инвестиции, наместо да соработуваат на експлицитна антизападна агенда. За земјите од Персискиот Залив целта не е да ги антагонизираат САД, туку да ги заштитат своите облози во светлината на нивното намалено усогласување со Вашингтон, истовремено зголемувајќи ја својата способност да маневрираат понезависно. За Египет надежта е дека БРИКС може да ги понуди многу потребните економски линии. Иран се стреми да добие статус и нови можности за финансирање во отсуство на олеснување на западните санкции. А за Етиопија (како и поголемиот дел од супсахарска Африка) целта е поблиска економска интеграција со Пекинг, кој веќе далеку го надминува Вашингтон како извор на инвестиции на континентот.
БРИКС+ ќе се заложи за поголемо влијание во мултилатералните организации, како ОН, ММФ и Светската банка, и за помало потпирање на американскиот долар. Тој ќе му даде на глобалниот југ поголема моќ за поставување агенда за прашања како климата и финансиите. Тоа ќе го олесни поефективното хеџирање и балансирање од страна на неговите нови членки. И тоа ќе остане главно економски форум наместо антизападен безбедносен блок. Тоа не ја навестува зората на нова студена војна.
