Сајбер-војници, од обични „хакерски активисти“ до владини агенции, се вклучени во украинскиот конфликт уште од неговиот почеток, пишува Арон Криминс за „Нешенел интерест“
Интензитетот и обемот на воените операции во дигиталниот простор достигнуваат колосални размери
Руската воена операција во Украина се интензивираше на сите фронтови. Додека Украина се соочува со руската војска на конвенционалните бојни полиња, таа се бори и со Русија во сајбер-просторот. Многумина очекуваа значајни сајбер-напади да се совпаднат или дури и да претходат на почетната инвазија. Досега, сепак, не се појавија извештаи за големи, инфраструктурни напади, но тоа не значи дека беше тивко во сајбер-просторот.
Хакерска офанзива во сајбер-просторот
Сајбер-војниците, кои варираат од обични хакери до цели владини агенции, се вклучени во украинската криза од самиот почеток. Пред целосното започнување на инвазијата, руските хакери наводно го пуштиле „Херметик вајпер“, малициозниот софтвер што уништува податоци, најверојатно во обид да ги загрозат украинските органи за спроведување на законот, телекомуникациите, државните портали и општествените организации. Штетата предизвикана од оваа кампања беше значителна, но далеку од нападите со доминантна сила. Можеби првичните планови за напад на Владимир Путин беа спречени со протекување на разузнавачки информации на администрацијата на Бајден, или можеби, како што неодамна истакна прес-секретарот на Пентагон, Џон Кирби, дека Украина добила помош од сајбер-моќта на САД.
Украина се справи со големиот број напади со дистрибуирано одбивање на услугата (ДДоС), кои ја попречија интернет-врската во одредени места, ги прекинаа банкарските и другите онлајн платформи, иако само привремено. Белата куќа подоцна јавно ги припиша овие напади на руското разузнавање, иако нарушувањата од овој среден калибар почесто се дело на сајбер-актери од пониско ниво. Сајбер-бранителите на Украина изгледаа како да се подготвени за првичните ДДоС напади. Со пренасочување на сообраќајот на други мрежни провајдери, Киев покажа отпорност. Другите прекини што се случија низ делови на Украина, во кои беа забележани најжестоки борби, веројатно имаат повеќе врска со уништување на инфраструктурата, раселување на населението и трговска контрола на енергетските станици отколку со сајбер-нападите.
Вклученост на трети страни во хакерските напади
Меѓутоа, не се борат само владите во сајбер-просторот во Украина. Кремљ ефикасно ја пушти во акција групата за изнудување наречена „Конти“, а белоруските хакери, наводно, спроведоа кампања за следење на критични украински воени цели. Следејќи ги во чекор, Киев го употреби своето хакерско подземје за да ја брани критичната инфраструктура на земјата и да ги шпионира руските трупи. Вицепремиерот и министер за дигитална трансформација на Украина, Михаило Федоров, отиде дотаму што создаде канал на Телеграм што рекламира работни места за секој Украинец или странец кој сака да се приклучи на борбата на страната на Украина. Рекламата ја охрабрува употребата на „какви било вектори на сајбер или ДДоС напади“ за да се компромитираат руските бизниси, банките, субјектите за екстракција на ресурси како „Газпром“, па дури и самите руски државни портали. Овие напори, наводно, доживеале одреден успех, со блокирањето на порталот на Кремљ и хакирањето на телевизиските канали на кои се пуштаа украински песни. Дури и озлогласениот хакерски колектив „Анонимуси“ се приклучи на конфликтот, изјавувајќи дека е „официјално во сајбер-војна против руската влада“. Групата тврди дека упаднала во белорускиот производител на оружје „Тетраедр“ и пресретнала 200 гигабајти на е-пошта, како одмазда за логистичката поддршка на силите на Путин. Понатаму, таа тврди дека ги хакирала руските телевизиски мрежи и емитувала експлицитни снимки од првите редови, со цел да го прекине известувањето во руските медиуми за офанзивата.
Поматувањето на границите меѓу државниот и недржавниот сајбер-конфликт не е нов феномен, но тоа што владините портпароли јавно ги охрабруваат граѓанските хакери да се приклучат на каузата на нивните земји во нивните индивидуални капацитети сигнализира еволуција и ескалација на сајбер-конфликтот на повеќе нивоа, што можеби ја заслужува титулата вистинска сајбер-војна. Нема сомнеж дека официјалните државни сајбер-тимови внимателно следат и постапуваат како што им одговара. Путин им наложи на своите критични инфраструктурни оператори да внимаваат на „компјутерски напади“. Администрацијата на Бајден издаде слично предупредување до своите домашни компании, особено до одбранбената индустрија. Сепак, американскиот претседател го предупреди Путин да не врши сајбер-напади против американски компании и критична инфраструктура.
Едно се чини сигурно, а тоа е дека Путин ќе ги засили напорите да го заземе Киев со сите потребни средства. Додека граѓаните се подготвуваат со производство на молотови коктели и собирање пушки издадени од владата, Министерството за внатрешни работи ги повика граѓаните да ги исклучат функциите за геолокација на нивните мобилни уреди поради страв од руски сајбер-шпиони кои ги следат собирите на идните урбани борци.
