Моментално најмоќниот суперкомпјутер во Кина е „Санвеј таиху лајт“, кој е рангиран на шестото место во светот, пишува Џанг Џихао за „Чајна дејли“
Светските суперсили во трка и за технолошки иновации
Во компјутерската соба на Националниот суперкомпјутерски центар во Тијанџин, редови од уредно спакувани црни кабинети работат на најголемите научни прашања на човештвото, почнувајќи од еволуцијата на универзумот до моделирање сложени протеински структури за откривање лекови. Машината наречена „Тијанхе-1“ е именувана по реката од ѕвезди на небо што го сочинува Млечниот Пат. Со векови, Тијанхе е извор на инспирација и истражување во кинеската култура, но во Тијанџин сега е синоним за иновација.
Инструментот на првиот кинески суперкомпјутер е способен да изведе во просек над 2,5 квадрилиони (2,5·1015) операции во секунда. Може да се справи со повеќе од 1.400 компјутерски задачи истовремено и околу 1.000 истражувачки групи го користат суперкомпјутерот секој ден, според Менг Сијангфеи, креаторот на „Тијанхе“. Менг и неговите колеги моментално го градат прототипот на кинеската нова генерација суперкомпјутер наречен „Тијанхе-3“, кој може да врши повеќе од 1018 операции во секунда, што ќе биде помоќен од „Тијанхе-1“. Пред околу 15 години, Менг не веруваше дека Кина може самостојно да развие суперкомпјутер, а камоли да стане глобална суперкомпјутерска моќ.
Според последното издание на „Топ 500“ во јуни, листата на најбрзи суперкомпјутери во светот, Кина располага со 173 такви системи, а по неа се САД со 128. Моментално најмоќниот суперкомпјутер во Кина е „Санвеј таиху лајт“, кој е рангиран на шестото место во светот. Менг сега е главен научник на Одделот за примена и истражување во Националниот суперкомпјутерски центар во Тијанџин.
Раѓањето на суперкомпјутерот
Во 2009 година, Кина планираше да го изгради својот прв суперкомпјутерски центар во Тијанџин. Во тие времиња, Менг и неговиот тим работеа како научници и градежни работници. Тие ја реновираа просторијата за компјутери, инсталираа електрични жици и ги пренесоа компјутерските кабинети, секој тежок над еден метрички тон, на нивните соодветни локации. По изградбата на машината, Менг и неговите колеги требаше да се осигурат дека новиот суперкомпјутер може да одржува стабилни перформанси во секое време. По седум месеци напорна работа, „Тијанхе-1“ беше лансиран во октомври 2010 година и беше признаен како најбрзиот суперкомпјутер во светот од ноември 2010 до јуни 2011 година. Тоа беше првпат кинески суперкомпјутер да се искачи на врвот на Топ 500 листа. Но наскоро следуваа скептицизам и сомнежи, при што некои експерти тврдеа дека „Тијанхе-1“ е само „џиновска платформа за игри“ и нема вистинска индустриска примена.
Овие коментари го налутија Менг, кој вети дека ќе ја подобри компатибилноста со апликациите и софтверот на машината. Во тоа време, „Тијанхе-1“ не можеше да работи на широко користена истражувачка софтверска програма за развој на нови фармацевтски производи, па Менг мораше да ја репрограмира машината. Ова ја отвори основата за големата примена на суперкомпјутерот во откривањето и подготвувањето лекови. Неговиот тим подоцна ја разви технологијата за обработка на слики со висока дефиниција што се користи за геолошки истражувања за нафта и гас, елиминирајќи ја потребата на Кина да троши многу пари за изнајмување капацитет за пресметување од суперкомпјутери во САД и во Европа.
За што се користи?
„Тианхе-1“ сега се користи во широк опсег на полиња, вклучувајќи воздушна технологија, климатски предвидувања, нуклеарна фузија и справување со пандемијата на ковид-19 преку скрининг на лекови и дијагностика во облак, рече Менг. Од своето основање, инструментот доведе до над 4.000 откритија во науката и технологијата.
Менг смета дека суперкомпјутерот е инструмент од национално значење, што претставува кулминација на напорната работа на неколку генерации кинески научници и инженери. Додека кинеските научници ги поместуваат научните граници, тие треба да бидат храбри, иновативни и да придонесат повеќе за самодоволноста на државата во науката и технологијата.
