Марио Драги, Кристин Лагард, Тиери Бретон, Андреј Пленковиќ… се некои од имињата што сега се вртат како можни кандидати во трката за челната функција на Европската комисија, за која најмногу ќе се „тепа“ најголемата групација во бриселскиот парламент – ЕПП
Брисел е преполн со шпекулации за тоа кој би можел да биде избран за следен шеф на извршната власт на ЕУ. Повторно ќе биде Урсула фон дер Лејен, нели?
Претседателката на Европската комисија навистина сè уште е јасен фаворит за добивање втор мандат на извршната власт на ЕУ, но таа повеќе не е сигурен кандидат за уште пет години.
Тоа значи дека во градот се игра нова возбудлива игра (главно од политичари, дипломати и функционери, кои го критикуваат шефот на комисијата) за тоа кој би можел да ја добие работата, ако не Фон дер Лејен.
Подолу се тркачите што се нудат да бидат вистинска алтернатива, или како начин да се изврши притисок врз Фон дер Лејен за да се извлечат отстапки од неа.
Марио Драги
Зошто? Впрочем, 76-годишникот водеше широка италијанска коалиција додека не се распадна во 2022 година, а неговото име често се појавува кога меѓународните лидерски улоги остануваат празни. Досега, поранешниот италијански премиер и претседател на Европската централна банка беше главно поврзуван со функцијата претседател на Европскиот совет (кога ќе си замине Шарл Мишел).
Драги веќе е ангажиран во политиката на ЕУ, работејќи на планот на официјален Брисел да го направи блокот поконкурентен, а ќе го испорача тоа веднаш по изборите во ЕУ, кога европските лидери ќе се пазарат за главните работни места во блокот. Згора на тоа, тој е близок со францускиот претседател Емануел Макрон.
Зошто не? Италијанецот нема јасна политичка припадност и тешко е да се види зошто ЕПП би му ја предал моќната функција претседател на комисијата на некој без јасна политичка лојалност.
Роберта Мецола
Зошто? Како што е наведено погоре, ЕПП веројатно нема да се откаже од раководството на комисијата во следниот мандат. Меѓутоа, ако Фон дер Лејен не ја добие потребната поддршка, другата врвна жена кандидат на ЕПП може да излезе на површина. Како претседателка на Европскиот парламент, Мецола успеа да остане над политичката кавга, тактика што претходно ѝ помогна да ја обезбеди нејзината сегашна функција. Во исто време, таа покажа лидерство во надворешната политика и беше првиот лидер на ЕУ што го посети Киев по февруари 2022 година. По потекло од Малта, Мецола може да биде победа за јужна Европа кога ќе се распределат врвните работни места.
Зошто не? Малта е најмалата земја во ЕУ и по големина и по население. Ниту, пак, Мецола има некакво раководно искуство, дури и во нејзината родна земја. Нејзиното конзервативно досие за абортусот беше искористено против неа на почетокот на нејзиното претседавање со законодавниот дом на ЕУ.
Кристин Лагард
Зошто? Затоа што таа е Французинка. Неподготвеноста на Макрон да ја поддржи Фон дер Лејен за главната функција поставува очигледно прашање: по пет години германско владеење и уште подолг период кога Германците или Австријците ја држат клучната функција шеф на кабинет на претседателот на комисијата, дали Макрон сака роден Французин да раководи со комисијата? Како поранешен министер за финансии и актуелен претседател на Европската централна банка, Лагард би го штиклирала полето за искуство во високите извршни директори и има дополнителна предност затоа што е жена.
Зошто не? Затоа што таа е Французинка. (Исто така: Таа не е ептен популарна меѓу нејзиниот персонал). Нема индикации дека Лагард би била подготвена да ја напушти ЕЦБ пред истекот на нејзиниот осумгодишен мандат.
Клаус Јоханис
Зошто? Романскиот претседател се смета за стабилна рака и е миленик на европските лидери, особено меѓу конзервативците. И Макрон и германскиот канцелар Олаф Шолц го опсипуваа со пофалби што ја држеше неговата земја закотвена во прозападниот и проевропскиот камп по почетокот на војната во Украина – што не може да се каже за Унгарија, Словачка или за Бугарија. Многумина тврдат дека е време источноевропеец да ја води ЕУ. Ако е така, Јоханис, кој зборува германски, е добро поставен, потекнува од истото политичко семејство на ЕПП како и Фон дер Лејен. Одлуката на ЕПП да го одржи својот изборен конгрес во Букурешт, исто така, сведочи за неговата позиција меѓу конзервативните лидери на групата.
Зошто не? Обидот на Јоханис во последен момент да ја украде лидерската улога во НАТО од Руте налути некои западноевропски земји.
Андреј Пленковиќ
Зошто? Хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ, исто така, доаѓа од ЕПП, и како и со Јоханис, неговото назначување ќе одговори на зголемените повици за Источна Европа да добие врвна функција. Изборот на Хрват за претседател на комисијата, исто така, би испратил позитивен сигнал до земјите аспиранти за членство во ЕУ. Изненадувачката најава на Пленковиќ дека ќе ја предводи кандидатската листа за европратеници на хрватската владејачка партија ХДЗ има некои сомневања дека сака да се откаже од домашната политика. Неговото искуство како премиер од 2016 година секако му обезбеди авторитет и можности за вмрежување со неговите колеги европски лидери.
Зошто не? Пленковиќ ги отфрли гласините дека би можел да ја замени Фон дер Лејен, што секако може да се смета како добар показател дека е заинтересиран за работата.
Тиери Бретон
Зошто? Тој е Французин. Бретон минатата година изјави за „Политико“ дека бил кандидат за „план Б“ за да стане европски комесар уште во 2019 година. Тој силно навести дека е отворен повторно да стане план Б доколку кандидатурата на Фон дер Лејен не добие поддршка. Како поранешен француски министер за финансии, Бретон има високо извршно искуство, и иако не е од ЕПП, тој е конзервативен.
Зошто не? Бретон има можеби повеќе непријатели отколку пријатели во највисоките кругови на ЕУ, вклучувајќи и во рамките на комисијата и меѓу многу земји од ЕУ, при што многумина го доведуваат во прашање неговото искуство.
