Фото: Пиксабеј

Комитетот во сенка се бори да држи чекор со новите трендови во социјалните медиуми и новинарството

Британскиот одбор за цензура на медиумите се обидува да ја привлече големата технологија. Но гигантите од Силициумската Долина едноставно не се заинтересирани. Технолошките фирми, вклучувајќи ги „Гугл“, „Мета“ и „Х“, постојано го отфрлаа тајниот британски комитет во неговата мисија да спречи ширење на државните тајни низ социјалните платформи.
Советодавниот комитет за медиуми за одбрана и безбедност (ДСМА) го водат пензионирани воени офицери и меѓу своите членови ги вбројува некои од најголемите медиумски брендови во Велика Британија, вклучувајќи ги „Скај“, „Би-би-си“ и „Тајмс“. Комитетот е одговорен за издавање известувања на ДСМА, колоквијално наречени „известувања Д“, до британските медиуми. Станува збор за барања публикациите доброволно да се воздржат од објавување детали што навидум би можеле да ја поткопаат националната безбедност, без разлика дали станува збор за напуштање на разузнавачки персонал или споделување детали за тајни операции во странство.
Иако неформалните писма не се правно обврзувачки, ретко се одбиваат известувањата Д. Постојаната закана од кривично гонење според Законот за службени тајни и неодамна донесениот Закон за национална безбедност им помагаат да добијат на тежина.
Комитетот за кој малку се дискутираше со децении пријателски се поврзува со старешините на традиционалниот печат. Но, во последниве години, се насочи кон привлекување на големата технологија на маса. Како признание за брзо развивачкиот пејзаж на онлајн вести, комитетот е желен некако да го примени режимот на известување Д на поширокиот интернет.
– Се обидуваме да се пробиеме во таканаречените технолошки гиганти – рече секретарот за известување на ДСМА и поранешен воен дипломат, Џефри Додс, во интервјуто. Тој рече дека „Мета“ и „Гугл“ се меѓу компаниите за социјални медиуми до кои допрел комитетот.
Во моментов, владите можат да побараат од социјалните платформи како „Мета“ и „X“ да ја отстранат содржината ако ги прекршува локалните закони или правилата на платформата. Но Додс сугерираше дека технолошките фирми би можеле да ги следат нивните платформи како што прават за нелегални содржини, како што е материјалот за злоупотреба на деца – и, доколку видат нешто што се однесува на известувањата Д, да побараат совет од комитетот.

„Шпионска треска“

Најзначајниот неодамнешен успех на комитетот ДСМА е можеби задржувањето на целосните откритија на американскиот свиркач Едвард Сноуден од многу британски весници, иако неговата историја датира веќе со децении. Системот за известување Д датира од 1912 година, за време на хистеричната клима на „Шпионската треска“, која ѝ претходеше на Првата светска војна. Тогаш, тоа беше неформален аранжман каде што воените фигури тајно се занимаваа со клучните играчи во светот на печатот.
Комитетот на ДСМА тврди дека е независен од Владата, но моментално го води генералниот директор за безбедносна политика на Министерството за одбрана, Пол Вајат. Комитетот вклучува владини членови што потекнуваат од Форин офисот, Кабинетот, МО и Министерството за внатрешни работи, а состаноците се одржуваат во МО.
Невладин статус, сепак, го штити од законите за слобода на информирање.
Режимот на известување Д на групата опфаќа пет основни области: воени операции или способности; откривање системи за оружје; контратерористички сили или активности на разузнавачката агенција; физички имот и средства; и персоналот и нивните семејства што работат на чувствителни позиции. Сепак, непроѕирноста на известувањата Д и нејасно дефинираната надлежност на групата понекогаш доведува до тоа политичарите да се обидат да го искористат системот за свои цели.
– Не е непознато за високи луѓе во владините оддели, политички или службени, да се обидат да извршат влијание на Владата. Но ние секогаш истакнуваме дека не сме за некого да засрамиме. Ние сме само за националната безбедност, така што само затоа што некој министер некаде ќе се засрами од објавувањето приказна… тоа е сосема ирелевантно за нас – изјави заменик-секретарот на ДСМА, пензионираниот капетан на морнарицата Џон Перкинс.
Издавачите исто така се охрабруваат да побараат совет доколку имаат резерви за печатење одреден материјал. Податоците за последниот шестмесечен период покажуваат дека медиумските организации побарале совет од комисијата во 17 наврати.

Големата технологија „нема да има ништо со нас“

Сепак, повторените напори на комитетот да го прошири режимот на известување Д во дигиталната област беа помалку плодни. „Гугл“ некогаш беше член на Комитетот на ДСМА – единствениот учесник што потекнува од Силициумската Долина – но го напушти по откритијата на Едвард Сноуден во 2013 година, во кои се тврди дека е широко распространета соработката меѓу фирмите за голема технологија и западните разузнавачки агенции вклучени во незаконско масовно следење.
Додс не можеше да сподели пример за приказна за социјалните мрежи што комитетот би сакал да ја потисне, но записниците од состанокот ги означуваат информациите со отворен код и онлајн граѓанското новинарство како тековни предизвици.
Во 2018 година, Одделот за дигитална, култура, медиуми и спорт на Обединетото Кралство (ДЦМС) му пристапи на комитетот и понуди да посредува за вовед во технолошките титани. Сепак, понудата беше одложена поради скандалот со „Кембриџ аналитика“ што тогаш се расплетуваше, што кулминира со спогодба од 5 милијарди долари за „Фејсбук“ поради кршење на приватноста на податоците. Подоцнежните обиди на самиот комитет досега се без резултат. Технолошките гиганти „нема да имаат ништо со нас во моментов од свои причини“, рече Додс.

Платформи или издавачи?

Во срцето на овие напори е долготрајната дебата за тоа дали организациите на социјалните медиуми се „платформи“ или „издавачи“.
– Додека организациите за социјални медиуми се држат цврсто да бидат платформи наместо издавачи, би било тешко да се натераат да се вклучат. Сепак, комитетот сметаше дека секретарот треба да го продолжи притисокот (можеби во врска со ДЦМС) – се забележува во записникот од состанокот на ДСМА во 2019 година.
„Гугл“, „Мета“ и „X“ не одговорија на барањата за коментар.