Случајот со рускиот енергетски гигант во Бугарија го стави на сериозен испит владеењето на правото и правната држава
- Бугарскиот претседател Румен Радев стави вето на законските измени со кои се предвидуваше да му бидат дадени „дополнителни овластувања на управителот назначен од владата на единствената рафинерија за нафта во Бугарија“, а која е во сопственост на рускиот енергетски гигант „Лукоил“. Ветото како инструмент што е активиран од претседателот Радев го обелодени кабинетот на претседателот во средата
- Се смета дека евентуална кризна ситуација со престанување на работата на рафинеријата во Бургас би можела да резултира и со пад на актуелната влада и да ја зајакне поддршката за бугарскиот претседател Румен Радев
Превирањата околу контролата врз стратешки важната рафинерија за нафта „Нефтохим“ во Бургас, во сопственост на рускиот нафтен гигант „Лукоил“, се претвораат во тешка внатрешна борба за власт во Бугарија, која спротивставените страни ја водат преку оспоруваната постапка чија цел се „присвојување на вредниот имот на руската компанија и ескивирање на американските санкции“. Поднесувачите на законските измени со кои се предвидуваше да му бидат дадени „дополнителни овластувања на управителот назначен од владата на единствената рафинерија за нафта во Бугарија“ ги оправдаа предлог-законските измени со тоа што санкциите што ги воведоа САД врз средствата на руски „Лукоил“ може да доведат до прекин на работата на рафинеријата „Нефтохим“ во Бургас, поради одбивањето на договорните страни да им вршат плаќања на бугарските компании во сопственост на „Лукоил“. Меѓу причините се наведува и дека сегашната ситуација бара „проширување на овластувањата на специјалниот комерцијален менаџер предвидени во сегашниот закон“ и државата мора да донесе значително различни позиции, што аналитичарите го толкуваат како „сосила да направи узурпација или конфискација на приватен имот и добра, како во ’најдобрите‘ денови на болшевизмот“.
Се смета дека евентуална кризна ситуација со престанување на работата на рафинеријата во Бургас би можела да резултира и со пад на актуелната влада и да ја зајакне поддршката за бугарскиот претседател Румен Радев, кој изјави дека рафинеријата во Бургас мора да има сигурен сопственик што има капацитет да ја развива.
Радев стави вето на законските измени поврзани со управителот на рафинеријата во Бургас
Бугарскиот претседател Румен Радев стави вето на законските измени со кои би му биле дадени дополнителни овластувања на управителот назначен од владата на единствената рафинерија за нафта во земјата, во сопственост на рускиот енергетски гигант „Лукоил“, соопшти претседателството во средата.
Амандманите, усвоени од парламентот минатата недела, ги проширија овластувањата на специјалниот администратор на „Лукоил Нефтохим“, давајќи му право да ја продаде рафинеријата. Според Радев, законските измени го поткопуваат правниот поредок, се спротивставуваат на основните европски правни норми и претставуваат ризик за јавните финансии, соопшти претседателството во соопштение за медиумите.
– Амандманите претставуваат ризици за административниот и судскиот надзор на „Лукоил Нефтохим“, бидејќи тие ефикасно претставуваат индиректна национализација на неговите средства и дозволуваат нивна распределба на неодреден круг трети страни, што би можело да доведе до потенцијална злоупотреба на моќ – рече Радев.
Бугарскиот претседател исто така верува дека амандманот може да му наштети на угледот на Бугарија и следствено да ја влоши инвестициската клима. „Лукоил Нефтохим“ и малопродажбата на гориво „Лукоил Бугарија“ се под санкции на САД врз рускиот „Лукоил“ и неговите подружници.
Одлуката на Бугарија да назначи специјален менаџер дојде откако компанијата „Гунвор“ минатиот четврток соопшти дека ја повлекува својата понуда за купување на меѓународните средства на „Лукоил“, откако Министерството за финансии на САД ја нарече „марионета на Кремљ“.
Вредниот имот на „Лукоил“ привлекува странски купувачи
Бугарија има рок до 21 ноември да одлучи какви мерки ќе преземе во врска со „Лукоил Нефтохим“. Странските рафинерии за нафта и другите средства на „Лукоил“ привлекуваат потенцијални купувачи бидејќи истекува времето за склучување евтини зделки пред стапување во сила на американските санкции, на 21 ноември. Санкциите, воведени како одговор на војната во Украина, веќе ги нарушија операциите на „Лукоил“ во Ирак, на бензинските пумпи во Финска и на рафинеријата во Бугарија. Казахстанската државна фирма „Казмунајгас“, пак, ја разгледува понудата за средствата на „Лукоил“ во земјата, изјавија за „Ројтерс“ два извора запознаени со ова прашање. „Шел“ е заинтересирана за длабоководните средства на „Лукоил“ во Гана и Нигерија, изјавија два други извора.
Владата на Молдавија започна разговори за национализација на инфраструктурата на „Лукоил“ на аеродромот во Кишинев, изјави директорот на аеродромот, Серџу Спојала. Бугарија работи на запленување и препродажба на рафинеријата на „Лукоил“ во Бургас, иако претседателот Радев го врати законодавството во парламентот, барајќи законски измени. Во Египет, „Лукоил“ ѝ ги посочи на владата своите можни планови за продажба, изјави извор на „Ројтерс“ запознаен со ситуацијата. „Лукоил“ поседува три концесии во Египет.
„Лукоил“ се соочува или со продажба на своите средства и потенцијално запленување на приходите или со нивно преземање од странски држави доколку не ги продаде, изјави Сергеј Вакуленко, виш соработник во центарот „Карнеги Русија Евроазија“ и поранешен раководител на стратегијата во руската нафтена компанија „Газпром Нефт“. „Лукоил“ може да се обиде да го следи примерот на руската нафтена компанија „Роснефт“, чии три германски рафинерии беа ставени под старателство во 2022 година – контролирани од Берлин, но сè уште во сопственост на „Роснефт“. Обидот на „Лукоил“ да му продаде странски средства на швајцарскиот трговец со нафта „Гунвор“ беше откажан по противењето на американското министерство за финансии, кое ја нарече компанијата „Гунвор“ „марионета на Кремљ“. Р.С.
