По осум години, канадскиот премиер инсистира дека останува на своето место. Но тој наликува на боксер потпрен на јажињата и шпекулациите за неговата иднина се множат
КАНАДА
Лошите анкети, намќорливите гласачи и недоволната реализација на климатските обврски ја обележуваат осмата година на власт на канадскиот премиер Џастин Трудо. Политичката јавност на Канада е преплавена со шпекулации за тоа дали тој ќе ја преживее деветтата.
Либералните пратеници и вознемирените оперативци шепотат дека е време Трудо да размисли за тоа. Противниците на премиерот со задоволство ја засилуваат лутината.
Трудо, лидер на либералите од 2013 година, со месеци заостануваше со двоцифрена вредност зад својот голем ривал, конзервативниот лидер Пјер Полиевр. Оваа есен, канадскиот Врховен суд отфрли еден од клучните закони за животна средина предложен од премиерот.
Трудо (51) е релативно млад, особено во споредба со неодамнешните жители на Белата куќа, Џо Бајден и Доналд Трамп. Сепак, останува прашањето: Дали го потроши кредитот за добредојде?
Џеф Норкеј вели дека сцената го потсетува на месеците пред драматичниот пораз на неговиот поранешен шеф, Брајан Малрони. Конзервативниот премиер првпат беше избран во 1984 година.
– Секој премиер во седмата, осмата или деветтата година запаѓа, во основа во иста состојба. Владата е уморна. Го губи фокусот. Понекогаш изгледа арогантно или неодговорно. И неуспесите во политиката се натрупуваат – вели Норкеј, консултант и поранешен висок помошник на конзервативците.
Кога популарноста на Малрони падна во 1992 и 1993 година, неговата осма и деветта година на власт, Дејвид Меклафлин имаше седиште во првиот ред. Меклафлин, сега претседател и извршен директор на Институтот за управување, патуваше низ светот со конзервативниот премиер како висок помошник и служеше како негов последен шеф на кабинет. Тој забележува неколку паралели меѓу сегашните околности на Трудо и последните месеци на власт на Малрони, вклучувајќи ги и постојаната лична непопуларност и „потрошената агенда“ по речиси една деценија на власт.
– Малкумина надвор од внатрешниот круг беа свесни што размислува Малрони за времето на неговата оставка. Високиот персонал никогаш не свикувал формални состаноци на оваа тема – инсистира Меклафлин.
Но штом неизбежното појавување на Малрони во јавноста стана налик на слонот во собата, владеењето стана покомплицирано.
– Тие мора да се претстават себеси како да не се вознемирени од тоа. Во спротивно, тоа би станало отворена покана за ајкулите во политичките води – вели Меклафлин.
Таткото на Трудо, Пјер, поднесе оставка по сега озлогласената прошетка по снегот – и најавата на 29 февруари 1984 година. Озборувачите сакаат да забележат дека 2024 година е исто така престапна, потенцијално сочна паралела.
Но премиерот не понуди никакви индикации дека има намера да се повлече. Неговата влада сè уште има контрола врз времето на следните избори, поттикнати од владиниот договор со левичарската Нова демократска партија, кој би можел да ги одложи изборите дури до есента 2025 година.
Трудо постојано инсистираше на тоа дека ќе ја води својата партија во четврта кампања. Само двајца премиери досега победиле во четири кампањи по ред. Но овој пат шансите не се во корист на либералите.
Анкетата на институтот „Ангус Рид“ покажува мешани резултати за актуелниот премиер.
Во октомври, 57 отсто од Канаѓаните му рекоа на анкетарот дека Трудо треба да се повлече пред следните избори. Неговите поддржувачи се поделени: 44 отсто од либералите велат дека треба да остане, 41 отсто дека треба да замине.
Во разговорите редовно се појавуваат неколку очигледни претенденти, меѓу кои и министерката за надворешни работи Мелани Џоли, министерот за домување Шон Фрејзер, министерот за индустрија Франсоа-Филип Шампањ, претседателката на Одборот за финансии, Анита Ананд, поранешниот гувернер на Банката на Канада, Марк Карни, и заменик-премиерката Кристиа Фриланд.
Засега нема сериозен разговор за тоа кој евентуално би можел да го наследи премиерот.
Шачи Курл, претседателот на „Ангус Рид“, вели дека не гледа како гласачите се здружуваат околу некој од потенцијалните наследници на Трудо. Три четвртини од Канаѓаните знаат „многу или малку“ за Фриленд. Само половина го кажаа истото за Џоли, при што таа пропорција падна на една третина за Шампањ, Карни и Ананд.
– Либералите изградија цел партиски бренд околу нивниот лидер. Џастин Трудо е Либералната партија. Како ќе се ребрендираат навреме за следните општи избори? – вели Курл.
Трудо неодамна ги урна повиците за негова оставка од Перси Даун, немирен канадски сенатор и поранешен висок советник на либералниот пратеник Жан Кретиен. Меклафлин рече дека Трудо заслужува признание за гаснењето на тие озборувања.
– Ако се предадете јавно и кажете „ајде да разговараме за ова“, тогаш ги доведувате во непосреден ризик вашата агенда и вашата влада да бидат целосно дестабилизирани. Оставката станува неизбежна, а потоа можеби и вашата влада ќе загуби – вели тој.
Даун не е бунтовнички водач што сака да го замени Трудо, ниту сенатор што е често во вестите. Но повеќето големи медиуми пишуваа за неговата критика, што поттикна повеќе шпекулации, што, пак, продуцираше дополнителни нови приказни.
Очигледното надолно влечење на Трудо на неговата партија е одеднаш главен столб на политичките коментари. „Торонто стар“ неодамна објави низа податоци од анкети за да го демонстрира степенот на проблемот, цитирајќи го главниот извршен директор на „Абакус дата“, Дејвид Колето:
– По осум години на функцијата, премногу луѓе едноставно завршија со него. Тој е голем дел од проблемот и има малку верба дека може да се фокусира на работите за кои се грижат луѓето.
Тоа е вид цитат што поттикнува гласини. Кога сите во градот зборуваат за иднината на премиерот, дури и неинформираните муабети можат да ги налутат вработените. Луѓето сакаат да разговараат во баровите и приемите полни со алкохол во непосредна близина на парламентот, каде што гласините се валута за зборлестата мешавина на политичари, вработени, лобисти и новинари, кои вечераат бесплатен пијалак и домашно вино.
Засега, владеењето на Трудо со партијата е силно. Конвенционалната мудрост е дека тој заработил уште еден круг трчање на избори, ако го сака тоа. Трудо го воскресна брендот по катастрофалниот пораз во 2011 година, а многу пратеници – па дури и неговите потенцијални наследници – сè уште му ја должат својата работа.
