РАЗГОВОР СО ПРОФ. КИРИЛ МУЛОСКИ, МУЗИЧАР И ИЗРАБОТУВАЧ НА ИНСТРУМЕНТИ:
Кога Кирил Мулоски посакал љубовта кон ритамот да ја развие со изучување на удирачките инструменти, дознал дека во нижото музичко училиште „Ордан Михајлоски-Оцка“ во Прилеп нема насока за удирачки инструменти, па почнал да изучува хармоника. Денес, тој е професор по удирачки инструменти во Државното музичко училиште во Битола.
Роден е во Прилеп каде што ги завршил основното образование и основното музичко образование, а потоа продолжил на отсекот удирачки инструменти во Државното музичко училиште во Битола. Средното образование го завршува со висок успех и со многубројни награди, а потоа продолжува со студии во Скопје на Факултетот за музичка уметност, каде што во класата на проф. м-р Мојца Седеу дипломира со просек 9,6. За време на студиите е добитник на повеќе државни и меѓународни награди, а бил член и на камерниот ансамбл „Сонант“, настапувал со Воениот оркестар и со оркестарот на Македонската опера и балет.
РИТАМОТ КАКО ЖИВОТНА СИЛА
– Од најрана возраст покажував љубов и интерес кон музиката, особено кон ритамот. Без разлика дали сум дома, во градинка или на училиште, немаше маса на која јас не тропав со раце врз неа, пеејќи некоја македонска народна песна. Сплет околности ме доведоа најпрво сам да почнам со свирење на тапани во седмо одделение и откога го добив првиот сет тапани без дилема бев одлучен дека ќе се занимавам со музика – раскажува професорот Кирил Мулоски.
Ритмите на македонските песни ги откривал сам, тропајќи и по четири-пет часа дневно, особено во првата година и пол откако одлучил да се занимава со музицирање на тапани. Пораснал со тапаните и до ден-денешен најмногу се дружи со нив, меѓутоа ја негува и љубовта кон ксилофонот.
– Во средно училиште развив голема љубов кон ксилофонот, а и желбата да поседувам ксилофон потекнува уште од тие денови. И ден-денес знам да засвирам колку што ми дозволува времето, а годинава за првпат по подолго време ќе настапам со дело за ксилофон и пијано-придружба на традиционалниот концерт што го организира Државното музичко училиште-Битола, а на кој настапуваме ние наставниците. Концертот ќе биде во преубавиот Офицерски дом-Битола, а делото е од македонски композитор. Во врска со тоа кое е делото ќе оставам да биде изненадување за самиот настап – ни рече Кирил Мулоски.
Тој вели дека исто така се интересира и за вибрафонот и маримбата, но станува збор за ретки и скапи инструменти што не може секој да си ги дозволи. Тоа се инструменти што се посложени за свирење бидејќи претежно се свират со четири палки.
На почетокот на 2015 година за време на факултетските денови на Кирил, при обновувањето на инструментариумот на Факултетот за музичка уметност во Скопје, кај него се родила идеја за правење рамка и резонантни плочки за ксилофон. Така, по консултација со неговиот татко, кој одлично ја познава обработката на дрво, одлучил да изработи ксилофон.
БОНГОСИ ОД ОРЕВ И ОД МАРИОВСКА ТИСА
– Додека се работеше на ксилофонот дојдов до друга идеја, а тоа е изработка на бонгос или, народски кажано, тимпанка, која се користи во народната музика. Процесот одеше бавно бидејќи не бевме насочени исклучиво само на изработката така што ксилофонот и првиот бонгос беа готови во 2016 година. Истата година првпат го создадов и мојот бренд, кој со текот на времето стана препознатлив во однос на изработката, особено на бонгоси – раскажува Кирил.
Во 2018 година, заедно со татко му го изработил и првиот кахон за свои потреби, а од 2021 почнуваат со сериско производство на бонгоси со димензија од шест и осум инча, кои кај нас многу се користат и се барани од музичарите.
– Процесот на изработка на бонгоси е доста сложен и макотрпен и доколку се нема љубов кон оваа работа, многу ама баш многу тешко ќе се успее. Во врска со изработката, најзаслужен е татко ми бидејќи во услови кога немаш машини за масовно производство, мораш да го осмислиш процесот како најчесно би течела изработката за сето тоа да успее и да се добие сериско производство. Бонгосите ги изработуваме од полно дрво и тоа најчесто од орев, меѓутоа имаме изработено и од цреша, мариовка тиса, брест, даб, црница, костен, кедар и смрека. Дрвото се обработува во штички што имаат одреден агол од двете страни, се лепат (изгледаат слично како бочва за вино), а потоа се обработуваат од внатрешната и од надворешната страна – објаснува Кирил.
Во 2022 година доаѓаат до изработка на првиот добош од орев, но страста кон удирачките инструменти не запира тука. Во 2023 година го изработуваат првиот сет тапани од орев, кои сѐ уште се во процес на изработка.
– За орев се одлучивме бидејќи народниот македонски тапан се изработува од орев и сметам дека оревот ги има сите карактеристики што се потребни за да прозвучи сетот тапани до едно врвно ниво – вели Мулоски.
Кирил вели дека чувството да се музицира на инструмент што си го изработил сам не може да се опише со зборови.
– Уфф… тоа чувство е неописливо прекрасно. Процесот е доста тежок, но чувството што го имаш кога ќе засвириш на нешто твое е нешто што ни со пари ни со време не се купува. Но уште послатко е чувството кога случајно ќе видам дека некој друг свири на инструмент што јас сум го изработил – вели тој.
ФЕСТИВАЛОТ „ПЕЦЕ АТАНАСОВСКИ“ Е ПОТТИК ЗА ИДНИТЕ ГЕНЕРАЦИИ
Мајката на Кирил потекнува од селото Долнени во близината на Прилеп, прославено низ светот преку фестивалот на народни песни и игри „Пеце Атанасовски“. Кирил буквално израснал со тој фестивал, но жали што никогаш не настапил таму.
– Уште од мал редовно го посетував овој фестивал. Таму се сретнав со доста музичари, се запознав со Драган и Мартин Вучиќ и ред други што во тоа време беа познати. Жал ми е што во тоа време немав народен тапан и никогаш не настапив на фестивалот. Тој фестивал е од огромно значење не само за селото Долнени и Прилеп туку и за Македонија. Во ова ново и современо време тој фестивал ги афирмира македонските народни инструменти и песни и не дозволува целосно да изумрат, а наедно сметам и дека од овој фестивал многу дечиња добиваат желба да изучуваат некој народен инструмент, што е многу важно за да се продолжи и да се зачува традицијата што ја негувале нашите предци – посочува Кирил.
Неговите музички почетоци се поврзани токму со македонската народна музика, а и ден-денес ја изведува на прослави и веселби, како член на групата „Инструментал бенд“. Меѓу другото, ни раскажа дека има желба да направи преработки на македонски народни песни и ора во изведба на ксилофон и да се обиде и на таков начин да придонесе за промоција на македонската народна музика.
Благодарение на неговата успешна концертна активност, досега успеал да соработува и со балканската поп-пејачка Јелена Томашевиќ, а со тапанарот од нејзиниот бенд проф. Горан Еветовиќ соработува до ден-денес.
– Кога прв-пат се видовме со Еветовиќ, тој ми ги подари своите авторски книги за тапани и добош, а за возврат од мене доби шестинчен бонгос од орев, кој го користи на одредени концерти со Томашевиќ. Редовно си разменуваме материјал за удирачки инструменти бидејќи тој е професор во Музичкото училиште во Суботица, Србија, па така, знаеме да си помогнеме на секаков начин – со радост раскажува Мулоски.
УЧЕНИЦИТЕ НА КИРИЛ СЕ ПРИСУТНИ НА СИТЕ МУЗИЧКИ НАСТАНИ
Покрај тоа што активно настапува и изработува музички инструменти, Кирил Мулоски веќе пет години е дел од наставничкиот колектив на Државното музичко училиште во Битола. Знаеме дека не баш секој музичар и уметник успева да се пронајде и во образовниот процес, но во случајот на Кирил, педагошката дејност е уште еден убав предизвик што го работи со љубов, а секако тоа дава и резултати.
– Педагошката дејност бара најпрво желба за работа со деца и трпение, а потоа и откривање доста методи за работа, кои со секое дете се различни. Пробувам од учениците да го извадам максимумот, па дури и со некои ученици постигнав успеси не само на натпревари туку и им создадов желба да не се откажат од музиката, па дури и да се запишат на факултет – гордо истакнува професорот Мулоски.
Ни еден настан во ДМУ-Битола не поминува без настап на некој ученик на Кирил. Како музички педагог, особено е посветен на предметот Камерна музика, па и покрај тоа што се соочува со недостатоци во инструментариумот, сепак прави аранжмани за учениците со тоа со што располага, кои, пак, настапуваат на многубројни концерти и натпревари и притоа оставаат одлични впечатоци кај публиката.
